9¾ Μαγικά τρένα και τα μυστικά τους

Δεν είναι μαγικά τα ταξίδια με τρένο; Οι ράγες σε οδηγούν μέσα από αδιάβατα βουνά και ομιχλώδεις πεδιάδες, απομακρυσμένες από τους πολύβουους αυτοκινητόδρομους. Ο απαλός βόμβος της αμαξοστοιχίας μπορεί να σε νανουρίσει κι έτσι, ανάμεσα στις φυλλωσιές των πορτοκαλιών δέντρων του φθινοπώρου, η φαντασία σου μπορεί να πλάσει κάθε λογής πλάσμα να ξεμυτά, περίεργο για το μεγάλο μεταλλικό τέρας που σκίζει τον ορίζοντα, βγάζοντας καπνούς. Και τι είναι άλλωστε η μαγεία, αν όχι η συνθήκη εκείνη που αφυπνίζει τη φαντασία σου;

Σαφώς, υπάρχουν κάποια τρένα που είναι λίγο πιο μαγικά από τα υπόλοιπα. Κι αυτό γιατί μπορούν να σε μεταφέρουν σε κόσμους μαγικούς, γιατί οι ράγες τους δεν τελειώνουν ποτέ, γιατί μπορεί ακόμα να είναι και ζωντανά. Πάμε, λοιπόν, να θυμηθούμε μερικά από τα πιο αγαπημένα μαγικά τρένα που έπλασε η ανθρώπινη φαντασία και να γνωρίσουμε μερικά που ίσως μέχρι στιγμής έχουν κρατήσει πιο χαμηλό προφίλ.

Το Hogwarts Express

Πιο γνωστό κι αγαπημένο ανάμεσα στα μαγικά –και μη– τρένα είναι σίγουρα το Hogwarts Express. Οι συστάσεις θαρρώ είναι περιττές, αλλά δεν θα τις προσπεράσω. Το Hogwarts Express είναι το τρένο που αναχωρεί κάθε 1η Σεπτεμβρίου και 11:00 η ώρα αυστηρά από την κρυφή πλατφόρμα 9¾ του King’s Cross Station στο Λονδίνο μεταφέροντας τους μικρούς μάγους και μάγισσες στη Σχολή για Μαγείες και Ξόρκια, Hogwarts. Πώς, όμως, και γιατί οι πολυτάλαντοι μάγοι επέλεξαν ένα κατασκεύασμα των Μαγκλ, των ανθρώπων χωρίς μαγικές δυνάμεις, για τη μεταφορά τους;

Όπως πληροφορούμαστε από παλιές ιστορικές πηγές, αλλά και σκαλίσματα στους τοίχους του κάστρου, οι μαθητές του Ηοgwarts κάποτε ταξίδευαν στο σχολείο τους με ποικίλους τρόπους: με σκουπόξυλα, με πύλες ή ακόμη χρησιμοποιώντας το μαγικό δίκτυο των τζακιών. Ωστόσο, ο κίνδυνος να τους παρατηρήσουν οι Μαγκλ ήταν μεγάλος. Έτσι, όταν η Ottaline Gambol αναδείχθηκε Υπουργός Μαγείας το 1827, εντυπωσιασμένη από τα επιτεύγματα των Μαγκλ, πρότεινε τη χρήση μιας ατμομηχανής ως έναν πιο ασφαλή και άνετο τρόπο μεταφοράς των μαθητών. Έτσι, στις αρχές του 19ου αιώνα ξεκίνησε η κατασκευή του Hogwarts Express από Μαγκλ μηχανικούς στο Cheshire της Αγγλίας.

Το 1830, όταν το τρένο ήταν έτοιμο, το Υπουργείο Μαγείας οργάνωσε μία επιχείρηση τεραστίων διαστάσεων, η οποία περιλάμβανε εκατόν εξήντα-επτά Ξόρκια Μνήμης, καθώς και το μεγαλύτερο Ξόρκι Συγκάλυψης που είχε λάβει ποτέ χώρα στη Βρετανία, για να αποκτήσουν το τρένο και να σβήσουν τη μνήμη των Μαγκλ που το κατασκεύασαν. Το επόμενο πρωί, μαρτυρίες θέλουν τους κατοίκους του Hogsmead, του μόνου εναπομείναντος χωριού στη Βρετανία στο οποίο κατοικούν μόνο μάγοι και το οποίο τυχαίνει να βρίσκεται δίπλα στο Hogwarts, να ανακάλυψαν τόσο το πορφυρό Hogwarts Express, αλλά και ολόκληρο τον σταθμό στις παρυφές του χωριού τους, ενώ το προηγούμενο βράδυ δεν υπήρχε εκεί τίποτα. Από την άλλη πλευρά, οι Μαγκλ εργάτες έμειναν για έναν ολόκληρο χρόνο με την εντύπωση πως κάτι είχαν χάσει που δεν θα έπρεπε να χάσουν και κάτι είχαν ξεχάσει που δεν μπορούσαν να θυμηθούν. Αυτό που δεν έχει γίνει ακόμη γνωστό, είναι το από πού έπαιρναν οι μαθητές του Hogwarts το τρένο, τα είκοσι-κάτι χρόνια που μεσολάβησαν από την κατασκευή του το 1830 ως τη δημιουργία της Πλατφόρμας 9¾ και του ίδιου του King’s Cross Station, τη δεκαετία του 1850.

Υπάρχουν καταγραφές, πως πολλές καθαρόαιμες μαγικές οικογένειες τάχθηκαν ενάντια στη χρήση μιας μηχανής κατασκευασμένης από Μαγκλ για τη μετακίνηση των παιδιών τους. Θεωρούσαν κάτι τέτοιο επικίνδυνο, ανθυγιεινό και απαξιωτικό. Το Υπουργείο Μαγείας, όμως, σε μία από τις φωτεινές και προοδευτικές του περιόδους, ανακοίνωσε πως η χρήση του Hogwarts Express ήταν υποχρεωτική για όσους επιθυμούσαν να φοιτήσουν στο Hogwarts, δίχως να αφήσουν περιθώρια για εναλλακτικές.

Εμείς οι Μαγκλ πρώτη φορά μάθαμε για την ύπαρξη του Hogwarts Express ακολουθώντας τον Harry Potter στο πρώτο του ταξίδι με το πορφυρό τρένο, λίγο αφότου ανακάλυψε πως είναι μάγος. Είτε διαβάζοντας το βιβλίο είτε βλέποντας την ταινία, η αποκάλυψη της κρυφής πλατφόρμας και της επιβλητικής κόκκινης ατμομηχανής μας εντυπωσίασε εξίσου με το Harry, κάνοντάς μας να θέλουμε να ταξιδέψουμε μαζί της. Το Hogwarts Express αποτέλεσε στην ουσία, και για τον Harry και για εμάς, την «πύλη» για τον μαγικό κόσμο του Hogwarts.

Είναι όμως το ίδιο το τρένο μαγικό; Μέχρι το τέλος της επταλογίας του Harry Potter, δεν υπήρχαν ξεκάθαρες ενδείξεις για το συγκεκριμένο. Αυτό, ωστόσο, άλλαξε με την κυκλοφορία του Καταραμένου Παιδιού (Harry Potter and the Cursed Child, 2016), οπότε κι έκανε την επανεμφάνιση της η Trolley Witch. Γνωρίζαμε για τη γυναίκα που πουλούσε ζαχαρωτά στους διαδρόμους του τρένου ήδη από το πρώτο ταξίδι του Harry με το Hogwarts Express, ωστόσο στο Καταραμένο Παιδί, όταν στο τρένο επέβαινε ο γιός του Harry, Albus, παρέα με το γιό του Draco Malfoy, Scorpius, είδαμε μια διαφορετική πτυχή της.

Η Trolley Witch προσλήφθηκε το 1830 από την ίδια την εμπνευστή του Hogwarts Express, την Ottaline Gambol, πράγμα που σημαίνει ότι βρίσκεται στο τρένο ήδη από το παρθενικό του ταξίδι και ούσα στα γεγονότα του Καταραμένου Παιδιού περίπου 190 ετών. Συζητώντας με τον Albus Potter και τον Scorpius Malfoy, ισχυρίζεται ότι έχει φτιάξει περίπου έξι εκατομμύρια παστέλια κολοκύθας και τους αποκαλύπτει ότι τα έχει μετατρέψει κρυφά σε μικρές χειροβομβίδες. Στη συνέχεια πετάει μία για να το αποδείξει. Λέει πως οι άνθρωποι αγοράζουν το φαγητό της, αλλά ποτέ δεν την προσέχουν πραγματικά κι ότι δεν θυμάται την τελευταία φορά που κάποιος ρώτησε το όνομά της, το οποίο και η ίδια έχει πλέον ξεχάσει.

Καθώς ο Albus και ο Scorpius επιδιώκουν να πηδήξουν από το Hogwarts Express, η Trolley Witch προσπαθεί να τους εμποδίσει, λέγοντας ότι κι άλλοι όπως ο Sirius Black και οι φίλοι του, αλλά και ο Fred και ο George Weasly είχαν προσπαθήσει στο παρελθόν, αλλά απέτυχαν. Τότε είναι που τους λέει ότι το τρένο δεν ευχαριστιέται ιδιαίτερα, όταν οι μαθητές προσπαθούν να κατέβουν από αυτό πριν να φτάσει στον προορισμό του και μετατρέπει τα χέρια της σε δαγκάνες, για να τους τρομάξει.

Το γεγονός ότι η γυναίκα ισχυρίζεται πως το τρένο δεν ευχαριστιέται ιδιαίτερα όταν οι μαθητές προσπαθούν να κατέβουν από αυτό πρόωρα, ίσως από μόνο του να αποδεικνύει πως το Hogwarts Express έχει κάποια μορφή δικής του συνείδησης. Άλλωστε, αν και έχουμε ακούσει τους χαρακτήρες να αναφέρονται στον οδηγό του, ποτέ αυτός δεν έχει παρουσιαστεί αυτοπροσώπως για να είμαστε σίγουροι αν πρόκειται για κάποιον μάγο ή αν το τρένο κινείται μόνο του. Τέλος, για την ίδια τη Trolley Witch, με την αφύσικη μακροβιότητα της ακόμα και για κάποιον με μαγικές ικανότητες καθώς και την αδυναμία της να θυμηθεί το όνομά της, έχει διατυπωθεί η θεωρία ότι πρόκειται στην πραγματικότητα για μια ενσάρκωση του νου του τρένου.

Μπορεί τα παραπάνω να ισχύουν. Μπορεί να είναι απλά μια θεωρία των φαν που αδυνατούν να δεχθούν κάτι μη-μαγικό να υπάρχει στον φανταστικό κόσμο της J.K. Rowling.

Για εμένα, προσωπικά, η μαγεία του Hogwarts Express βρίσκεται αλλού. Μακριά από τον κόσμο των βιβλίων, στον δικό μας κόσμο. Στο πραγματικό King’s Cross και το «μνημείο» που έχει στηθεί εκεί να συμβολίζει την είσοδο στην πλατφόρμα εννιά και τρία τέταρτα. Εκεί που κάθε πρώτη Σεπτεμβρίου χιλιάδες νεαροί Μαγκλ συγκεντρώνονται με την ελπίδα πως θα μπορέσουν να επιβιβαστούν στο πορφυρό τρένο: η πραγματική μαγεία του Hogwarts Express είναι η πίστη χιλιάδων παιδιών και μεγάλων σε αυτό.

*Bill Mather's Polar Express Concept Art*

Το Πολικό Εξπρές (Polar Express)

Το αγαπημένο τρένο κάθε παιδιού που αγαπάει τα Χριστούγεννα, το Πολικό Εξπρές, γεννήθηκε στη φαντασία του Chris Van Allsburg ο οποίος έγραψε και εικονογράφησε το ομώνυμο παραμύθι το 1985, εμπνευσμένος από το αληθινό τρένο Pere Marquette 1225. Το 2004, σχεδόν δύο δεκαετίες αργότερα, το παραμύθι μεταφέρθηκε στη μεγάλη οθόνη, σε μια φαντασμαγορική και πρωτοποριακή ταινία η οποία βρέθηκε υποψήφια για Όσκαρ. Το Πολικό Εξπρές πλέον κατατάσσεται, σύμφωνα με πολλούς, στην κορυφή των σύγχρονων Χριστουγεννιάτικων παραμυθιών.

Το Πολικό Εξπρές παρουσιάζεται μαγικό: τυλιγμένο πάντοτε με μια ποδιά λευκού ατμού και ικανό να ταξιδέψει σε όλο τον κόσμο, μαζεύοντας όσα παιδιά έχουν αρχίσει να αμφισβητούν την ύπαρξη του Santa Claus και μεταφέροντάς τα στον Βόρειο Πόλο. Το Πολικό Εξπρές, όμως, δεν είναι ένα απλό μεταφορικό μέσο. Όπως μας διδάσκει σοφά ο Εισπράκτορας του τρένου, «το σημαντικό με τα τρένα δεν είναι ο προορισμός τους, αλλά η απόφασή σου να επιβιβαστείς».

Η ιστορία του Πολικού Εξπρές ξεκινάει καθώς ο νεαρός πρωταγωνιστής της έχει αρχίσει να αμφισβητεί τα Χριστούγεννα. Ενόσω κοιμάται το βράδυ της παραμονής, περιμένει με ανυπομονησία να ακούσει τα καμπανάκια των ταράνδων του Santa Claus, για να μπορέσει να πιστέψει ξανά. Ξάφνου ακούει έναν θόρυβο, αλλά δεν είναι τα καμπανάκια: είναι η σφυρίχτρα ενός τρένου. Το Πολικό Εξπρές έχει σταματήσει έξω από το σπίτι του και τον περιμένει.

Τη στιγμή που επιβιβάζεται σε αυτό το φανταστικό τρένο, το οποίο «σκαρφαλώνει πάνω και κάτω στα βουνά σαν ένα αυτοκίνητο σε τρενάκι του λούνα παρκ», το αγόρι αρχίζει να επουλώνει τις πληγές της πίστης του. Δεν είναι όσα βλέπει μέσα στο τρένο, τα αμέτρητα ζαχαρωτά, η ζεστή σοκολάτα που είναι τόσο νόστιμη και παχιά σαν λιωμένες μπάρες σοκολάτας, ούτε αυτά που συναντάει στον Βόρειο Πόλο, τον Santa Claus και τα χιλιάδες ξωτικά του, που τον κάνουν να πιστέψει ξανά· είναι η δική του απόφαση να πιστέψει στο Πολικό Εξπρές. Η μαγεία του Πολικού Εξπρές βρίσκεται όχι μόνο στην ικανότητα του να ταξιδεύει σε όλο τον κόσμο ακόμα και δίχως ράγες, μα περισσότερο στο γεγονός ότι γίνεται σπινθήρας αφύπνισης για όλους μας της γλυκιάς πίστης στο πνεύμα των Χριστουγέννων. Μας θυμίζει ότι «όλος ο κόσμος είναι γεμάτος θαύματα, αρκεί κάποιος να τα αναζητήσει, να ακούει και να πιστέψει».

Όπως και το Hogwarts Express, έτσι κι αυτό έχει μεταφερθεί πολλές φορές από τον κόσμο της φαντασίας στην πραγματικότητα. Διάφορες ατμομηχανές σε ποικιλία περιοχών έχουν «ντυθεί» τις γιορτινές μέρες, ανά τα χρόνια, σε Πολικό Εξπρές, υποδεχόμενα μικρούς και μεγάλους για μοναδικά Χριστουγεννιάτικα ταξίδια.

Ο Τόμας το τρενάκι (και οι Φίλοι του)

Όλοι έχουμε δει κάποια στιγμή τον Τόμας το τρενάκι (Thomas the Tank Train) είτε όντας εμείς παιδιά, είτε μαζί με τα παιδιά μας. Ο Τόμας είναι ίσως το πιο γνωστό τρένο που μιλάει, έχει ανθρώπινο πρόσωπο, συναισθήματα και, όπως μας πληροφορεί και το τραγούδι τίτλων, «τ’ άλλα τρένα βοηθάει».

Ο Τόμας, μια μπλε κινητήρια αμαξοστοιχία με τον αριθμό 1 ζωγραφισμένο στα πλάγια του, έκανε πρώτη φορά την εμφάνισή του στη σειρά παραμυθιών «Railway», που μεταφράζεται στα ελληνικά ως «Σιδηρόδρομος». Γραμμένη αρχικά από τον Wilbert Ver Audrey από το 1945 ως το 1972 η σειρά συνεχίστηκε από τον γιο του Christopher από το 1983 μέχρι το 2011, για τον οποίο εξαρχής ο Wilbert φαντάστηκε το νησί Sodor και όλα τα ανθρωπόμορφα τρένα που ζουν εκεί. Το 1984 ο Τόμας έκανε την εμφάνισή του στη μικρή οθόνη, στη σειρά που γνωρίσαμε ως παιδιά και η οποία συνεχίζεται να παίζει ως σήμερα.

Τη μορφή του και το μπλε του χρώμα ο Τόμας τα απέκτησε αρχικά χάρη σε ένα ξύλινο παιχνίδι που είχε σχεδιάσει ο Wilbert για τον γιο του, σε αντίθεση με τα υπόλοιπα τρένα της σειράς που βασίζονταν εξαρχής σε κάποιο υπαρκτό μοντέλο. Αργότερα, για την τελειοποίηση του σχεδιασμού του Τόμας, χρησιμοποιήθηκε ως έμπνευση το υπαρκτό μοντέλο 0-6-0 E2 Class. Όπως τον περιγράφει ο δημιουργός του, ο Τόμας ήταν «μια κινητήρια αμαξοστοιχία που ζούσε στον Μεγάλο Σταθμό. Είχε έξι μικρές ρόδες, ένα κοντόχοντρο φουγάρο κι έναν επίσης κοντόχοντρο λέβητα. Ήταν γκρινιάρης και ολίγον τι θρασύς, πηγαινοφέρνοντας αμαξοστοιχίες όλη την ώρα. Βέβαια, καθώς η τηλεοπτική σειρά άρχισε να απομακρύνεται από τα βιβλία, το ίδιο συνέβη και με την προσωπικότητα του Τόμας: έγινε πιο χαρούμενος, αλτρουιστής και φιλικός.

Ο Τόμας κατέφθασε στο Sodor το 1915 όταν ο «Χοντρός Ελεγκτής» τον αγόρασε σε συμβολική τιμή για να γίνει οδηγός στη Vicarstown. Αφού έσωσε τον Τζέιμς, την κόκκινη ατμομηχανή, έλαβε τον τίτλο της «Πολύ Χρήσιμης Ατμομηχανής» και του δόθηκε η διεύθυνση μιας ολόκληρης διακλάδωσης του σιδηρόδρομου. Αν και πλέον, από το 1963, τα αληθινά τρένα στα οποία βασίστηκε ο Τόμας έχουν τεθεί εκτός λειτουργίας, ο Τόμας συνεχίζει τα ταξίδια του τόσο στον κόσμο του βιβλίου όσο και στις οθόνες μας, παρέα με τον Έντουαρντ τη μπλε ατμομηχανή, τον Χένρι την πράσινη ατμομηχανή, τον Γκόρντον την Μεγάλη Ατμομηχανή, τον Πέρσι τη μικρή Ατμομηχανή, τον Τόμπι το Τραμ, τον Ντακ την Μεγάλη δυτική Ατμομηχανή, τον Όλιβερ τη Δυτική Ατμομηχανή και την Άννι και την Κλάραμπελ, τις αμαξοστοιχίες του ίδιου του Τόμας.

Το Τρένο της Κόλασης

Ένα άλλο τρένο που κατοικεί ακόμη στα σοκάκια του μυαλού μου, μαγικό αλλά όχι με την καλή έννοια, είναι το Τρένο της Κόλασης, το «Infernal Train» που διασχίζει τη χώρα των θαυμάτων στο βιντεοπαιχνίδι Alice: Madness Returns του American McGee, σπέρνοντας κυριολεκτικά την καταστροφή. Ψηλό και μεγαλοπρεπές σαν καθεδρικός ναός, μέσα του καίει πύρινη κόλαση και από τα αψιδωτά του παράθυρα δραπετεύει φωτιά και μαύρος καπνός που πνίγει τα πάντα. Πίσω του αφήνει το Χάος, μια δύναμη που ρουφάει κάθε χρώμα και ομορφιά από τον φανταστικό κόσμο της Αλίκης και προσπαθεί να την εμποδίσει στο ταξίδι της να σώσει για ακόμα μια φορά τη Wonderland.

Το τρένο της Κόλασης αποκαλύπτεται στην πορεία να είναι ένα πιόνι στα χέρια του Κουκλο-Κατασκευαστή, ο οποίος όχι μόνο είναι ένα υπαρκτό πρόσωπο στον πραγματικό κόσμο της Αλίκης στο Λονδίνο, ο γιατρός Bumby που έχει αναλάβει την ψυχιατρική της φροντίδα, αλλά αποδεικνύεται και υπεύθυνος για τον θάνατο ολόκληρης της οικογένειάς της. Το τρένο της Κόλασης, σβήνοντας σιγά-σιγά την Ονειροχώρα της Αλίκης, έχει σκοπό να σβήσει την προσωπικότητά της, μετατρέποντάς τη σταδιακά σε ένα άβουλο παιχνίδι. Άλλωστε, όπως μας διδάσκει το videogame, η φαντασία μας και ό,τι κατοικεί εκεί, είναι καίριο κομμάτι του εαυτού μας.

Το Γαλαξιακό Εξπρές 999

Σε ένα επιστημονικά ανεπτυγμένο μέλλον, όπου τα διαγαλαξιακά ταξίδια δεν αποτελούν αποκύημα της φαντασίας, αλλά υπαρκτή δυνατότητα και όπου οι άνθρωποι έχουν αναπτύξει την ικανότητα να μεταφέρουν τον νου και τα συναισθήματά τους σε μηχανικά σώματα επιτυγχάνοντας την αθανασία, το Γαλαξιακό Εξπρές 999 είναι το τρένο που μία φορά τον χρόνο περνάει από τη Γη, μεταφέροντας όσους ανθρώπους έχουν εξασφαλίσει το εισιτήριο τους στα βάθη του γαλαξία.

Στο ομώνυμο Manga του Leiji Matsumoto, ένα φτωχό δεκάχρονο αγόρι, ο Tetsuro Hoshino, προσπαθεί απεγνωσμένα να βρει ένα εισιτήριο για το Γαλαξιακό Εξπρές 999. Ανέκαθεν ο Tetsuro και η μητέρα του ονειρεύονταν να ταξιδέψουν στον μακρινό Γαλαξία Ανδρομέδα, τον τερματικό σταθμό του Γαλαξιακού Εξπρές και να αποκτήσουν άφθαρτα μηχανικά σώματα για να ζήσουν για πάντα. Όταν η μητέρα του Tetsuro πεθαίνει, εκείνος είναι έτοιμος να εγκαταλείψει και παραδίδεται στο κρύο και τον άνεμο, εκλιπαρώντας να πεθάνει για να ξαναγεννηθεί στην επόμενη ζωή του ως ρομπότ. Προς έκπληξή του, όταν ξυπνάει και πάλι, βρίσκεται στο σπίτι μιας όμορφης γυναίκας, η οποία μοιάζει υπερβολικά στη μητέρα του. Η γυναίκα τού αποκαλύπτει ότι ονομάζεται Maetel και του προσφέρει ένα εισιτήριο απεριορίστων διαδρομών για το Γαλαξιακό Εξπρές 999, αρκεί να ταξιδέψει μαζί της.

Η περιπέτεια αρχίζει και, καθώς ο Tetsuro εγκαταλείπει τη Γη, συναντά ποικιλία διαφορετικών και εξωτικών πλανητών στους οποίους κατοικούν άνθρωποι ή και εξωγήινοι, ζωντανοί ή μηχανικοί. Καθώς το τοπίο γύρω του αλλάζει όλο και περισσότερο, καθώς απομακρύνεται από την πατρίδα του, το ίδιο συμβαίνει και με τον ίδιο τον Tetsuro. Το ερώτημα πλέον δεν είναι αν θα καταφέρει να φτάσει στον Γαλαξία Ανδρομέδα και να αποκτήσει ρομποτικό σώμα, αλλά αν εν τέλει αυτό θα δώσει λύση στα προβλήματά του. Μέχρι το τέλος της ιστορίας, οι ράγες του Γαλακτικού Εξπρές 999 ταξιδεύουν τον Tetsuro όχι μόνο ως το τέλος του γαλαξία, αλλά και ως τα βάθη της ψυχής και της λογικής του, φέρνοντάς τον αντιμέτωπο με το ξένο, έξω και μέσα του.

Το τρένο της Γαλακτικής Οδού

Το τρένο της Γαλακτικής Οδού είναι ένα ονειρικό τρένο το οποίο εμφανίζεται ένα βράδυ που ο Giovanni, ο φτωχός πρωταγωνιστής του Ιαπωνικού μυθιστορήματος Night on the Galactic Railroad, βρίσκεται ξαπλωμένος σε έναν λόφο ύστερα από μια μέρα κοπιαστικής δουλειάς. Καθώς σκέφτεται τον πατέρα του, που αγνοείται από καιρό σε μια επιστημονική αποστολή στον Βορρά, τους συμμαθητές του στο σχολείο που τον κοροϊδεύουν διαρκώς και την άρρωστη μητέρα του, την οποία πρέπει να φροντίσει, ακούει έναν περίεργο ήχο και συνειδητοποιεί πως στέκεται στον δρόμο ενός τρένου. Ευτυχώς, το τρένο σταματάει εγκαίρως και του επιτρέπει να ανέβει. Μαζί του τώρα είναι και ο Campanella, ο μόνος του πραγματικός φίλος, ο οποίος για κάποιο λόγο είναι βρεγμένος, ωστόσο αδυνατεί να θυμηθεί γιατί.

Το τρένο της Γαλακτικής Οδού απογειώνεται και τους ταξιδεύει προς τον αστερισμό του Νότιου Σταυρού στα βάθη της Γαλακτικής Οδού. Στη διάρκεια του ταξιδιού, οι δυο φίλοι γίνονται μάρτυρες φαντασμαγορικών εικόνων και συναντούν ποικιλία ανθρώπων: αρχαιολόγους που συλλέγουν δείγματα λευκής κρυσταλλικής άμμου, έναν άντρα που πιάνει ερωδιούς για να τους μετατρέψει σε γλυκίσματα, παιδιά που ήταν σε ένα πλοίο το οποίο συγκρούστηκε σε κάποιο παγόβουνο. Τότε είναι που ο Giovanni συνειδητοποιεί πως το τρένο της Γαλακτικής Οδού έχει προορισμό όχι έναν απλό αστερισμό, αλλά τη μετά θάνατον ζωή. Η συνειδητοποίηση και ό,τι αυτή συνεπάγεται, συνταράσσει τον Giovanni. Μονάχα όταν ξυπνάει και συνειδητοποιεί ότι το ταξίδι του με το τρένο ήταν ένα όνειρο, καταλαβαίνει τη σημασία του ταξιδιού του: δεν ήταν ένα απλό ταξίδι ανάμεσα στ’ αστέρια, αλλά ένα μάθημα για την αποδοχή της απώλειας, την ελπίδα για επανασύνδεση και τη δύναμη που χρειάζεται για να συνεχίσεις να προχωράς.

Το Σιδηρούν Συμβούλιο

Το Σιδηρούν Συμβούλιο ή, αυθεντικά, Iron Council παρουσιάζεται στο ομώνυμο βιβλίο του China Miéville να κινείται αέναα (παίρνοντας τις ράγες από πίσω του και τοποθετώντας τες μπροστά του) στις ερημιές γύρω από την πόλη New Crobuzon. Σε αυτό το δυστοπικό σύμπαν όλα τα μηχανήματα λειτουργούν χάρη στη μαγεία, η οποία ονομάζεται «θαυματουργεία».

Το Σιδηρούν Συμβούλιο κατασκευάστηκε από το Crobuzon με σκοπό να χρησιμοποιηθεί ως όπλο στον πόλεμο ενάντια μιας εχθρικής πολιτείας. Ωστόσο, πλέον έχει μετατραπεί σε κατοικία εργατών και δραπετών που οργανώνουν τη δική τους εξέγερση ενάντια στο Crobuzon. Μέχρι το τέλος του βιβλίου, όταν και ο πρωταγωνιστής του, ονόματι Judah, το παγώνει με τις μαγικές «γκολεμικές» του δυνάμεις, λίγο πριν συγκρουστεί με τα τείχη του Crobuzon, το Σιδηρούν Συμβούλιο αναδεικνύεται σε δημόσιο μνημείο και σύμβολο της αέναης κίνησης των γραναζιών του χρόνου, της δύναμης και της εξουσίας.

Το Θαλάσσιο Τρένο

Στην ταινία Ταξίδι στη Χώρα των Θαυμάτων (Spirited Away) η μικρή Chihiro βρίσκεται εγκλωβισμένη στον κόσμο των πνευμάτων και πρέπει να φέρει σε πέρας μια σειρά από δοκιμασίες για να δραπετεύσει και να σώσει τους γονείς της. Μια από αυτές τις δοκιμασίες τη φέρνει αντιμέτωπη με έναν σιδηρόδρομο βυθισμένο στα νερά μιας ακίνητης θάλασσας, τα νερά της οποίας φαντάζουν σαν αψεγάδιαστος καθρέφτης. Οι μόνοι άλλοι επιβάτες του τρένου είναι απρόσωπα πνεύματα με σκοτεινές σκυθρωπές όψεις, όλα τους ντυμένα με κοστούμια και κουβαλώντας τσάντες.

Μια έντονη αντίθεση δημιουργείται αμέσως ανάμεσα στα όμορφα παραθαλάσσια τοπία που το τρένο προσπερνά και τους μουντούς απρόσωπους του επιβάτες. Η αντίθεση αυτή αναδεικνύεται σε ενσάρκωση του νοήματος ολόκληρης της ταινίας. Ο κόσμος των πνευμάτων στον οποίο εγκλωβίζεται η Chihiro είναι ο κόσμος των ενηλίκων, ένας κόσμος στον οποίο αναγκάζεται να δουλέψει στο λουτρό της Yubaba για να συντηρήσει τον εαυτό της, και όπου πρέπει να σκεφτεί πάνω από τον εαυτό της πώς θα σώσει τους γονείς της και τους νέους της φίλους.

Το Θαλάσσιο τρένο γίνεται έτσι ένας εμφανής συμβολισμός της μετάβασης της Chihiro από την παιδικότητα στην ενηλικίωση. Ακόμα περισσότερο, όμως, είναι ένα μάθημα για την Chihiro. Καθώς κοιτάζει έξω από το παράθυρο του τρένου, τα απρόσωπα πνεύματα που περιμένουν στις στάσεις ή που κατεβαίνουν σε αυτές και αντικρίζει ένα κορίτσι όμοιο με εκείνη, να περιμένει μόνο του, δίχως πρόσωπο, δίχως έκφραση, μια συνειδητοποίηση αφυπνίζεται στον θεατή αλλά και την ίδια: δεν είναι η ενηλικίωση που κάνει τα πνεύματα απρόσωπα, αλλά η μουντή ρουτίνα στην οποία εγκλωβίζονται. Επιλέγοντας να ακολουθεί τη θέληση και τα όνειρα της, ακόμη και όταν βρίσκεται φορτωμένη με έναν σωρό υποχρεώσεις, η Chihiro εξασφαλίζει πως ποτέ δεν θα καταλήξει σαν αυτά τα πνεύματα.

Charlie the Choo Choo (& Blaine the Mono)

Ο Τσάρλι, μια εντυπωσιακή ατμομηχανή, ήταν κάποτε το καμάρι της Σιδηροδρομικής Εταιρείας Mid-World κάνοντας τις διαδρομές St. Luis – Topeka. Ο μηχανικός Μπομπ ήταν ο καλύτερος μηχανικός της εταιρίας και ο μόνος που μπορούσε να τραβήξει τη σφυρίχτρα του Τσάρλι. Σε ένα τους ταξίδι, ο Μπομπ άκουσε κάποιον να σιγοτραγουδά και τότε για πρώτη φορά κατάλαβε πως ο Τσάρλι ήταν πράγματι ζωντανός. Από τότε οι δυο τους έγιναν οι καλύτεροι φίλοι και ο Τσάρλι, καλός και αξιόπιστος όσο ποτέ, μα με το χαμόγελο του ολίγον τι σαρδόνιο, τραγουδούσε πλέον δυνατά το αγαπημένο του τραγούδι:

Don’t ask me silly questions, I won’t play silly games

I’m just a plain choo-choo train, and I’ll always be the same

I only want to race along, beneath the bright blue sky

And be a happy choo-choo train, until the day I die.

Κι όμως, η τεχνολογική ανάπτυξη έφτασε και στην πολιτεία του Τσάρλι, κι έτσι ένα νέο, γρηγορότερο, βενζινοκίνητο τρένο τον αντικατέστησε. Ο Μπομπ αρνήθηκε να οδηγήσει οποιοδήποτε άλλο τρένο κι έτσι υποβιβάστηκε σε καθαριστής, ενόσω ο Τσάρλι παρέμενε να σκουριάζει σε κάποια απομακρυσμένη γωνιά του σταθμού. Ώσπου μια μέρα, ο ιδιοκτήτης της εταιρείας χρειάστηκε ένα τρένο να τον μεταφέρει στο ρεσιτάλ πιάνου της κόρης του και το καινούριο τρένο δεν έπαιρνε μπρος γιατί είχε μπει νερό στα καύσιμά του. Ο Τσάρλι ανέλαβε αμέσως τη δουλειά και τον πήγε εγκαίρως στον προορισμό του. Ο ιδιοκτήτης ήταν τόσο χαρούμενος, που έδωσε στον Τσάρλι και τον Μπομπ μια καινούρια δουλειά: να μεταφέρουν παιδιά σε ένα λουνα-παρκ στην Καλιφόρνια. Τέλος.

Ή μήπως όχι; Αυτή είναι μονάχα η αρχή της μαγείας του Τσάρλι. Το «μαγικό» με τον Τσάρλι είναι πως πρόκειται για ένα παραμύθι μέσα σε ένα άλλο παραμύθι. Ο Τσάρλι, ως ένα παιδικό παραμύθι έκανε για πρώτη φορά την εμφάνιση του στο τρίτο βιβλίο της σειράς Ο Μαύρος Πύργος του Stephen King, με τίτλο Οι Ρημαγμένοι Τόποι. Πέρα από τον «πραγματικό» του συγγραφέα, έχει δύο άλλους συγγραφείς, ανάλογα με το σύμπαν στο οποίο αναφερόμαστε, εντός του βιβλίου του King. Κι όμως, μπλέκοντας ακόμα περισσότερο τα πράγματα, εμφανίζεται και ο ίδιος καθώς οι πρωταγωνιστές του King διασχίζουν ένα λούνα-παρκ, αναβοσβήνοντας μάλιστα τα φώτα του στην κατεύθυνση τους.

Στην πλοκή του βιβλίου, ο Τσάρλι με το μυστηριώδες σαρδόνιο χαμόγελο του, φαίνεται να λειτουργεί ως προικονομία της παράνοιας ενός άλλου, αληθινού στο σύμπαν του Μαύρου Πύργου νοήμονος τρένου, του Μπλέιν. Ο Μπλέιν, έχοντας τον «εγκέφαλό» του φυλαγμένο σε αυξανόμενα ελαττωματικούς υπολογιστές, κάτω από την πόλη Lud, αποκτά αυτοκτονικές τάσεις, επιχειρώντας να σκοτώσει τον πρωταγωνιστή του βιβλίου.

Το 2016 το βιβλίο Charlie the Choo-Choo κυκλοφόρησε για πρώτη φορά και στον δικό μας κόσμο.

Βιβλιογραφία:

Allcroft, Britt, creator. Thomas and Friends. Clearwater Features Ltd, 1984-2017

Allsburg, Chris Van. The Polar Express, Houghton Mifflin Co, 1985

Awdry, Rev. W.. The Railway Series. Edmund Ward, Ltd., 1945-1996

Breznican, Anthony. Comic-Con: Stephen King fans flock to mysterious storybook Charlie the Choo-Choo. Entertainment Weekly, July 2016. http://www.ew.com/article/2016/07/22/charlie-choo-choo-stephen-king-dark-tower-comic-con/

Breznican, Anthony. Dark Tower: Charlie the Choo-Choo book images revealed. Entertainment Weekly, July 2016. http://ew.com/gallery/dark-tower-charlie-choo-choo

King, Stephen. The Dark Tower III: The Waste Lands. Grant, 1991

Matsumoto Leiji. Galaxy Express 999. Shogakukan, 1977-1981

McGee, American, designer/director. Alice: Madness Returns. Electronic Arts, 2011

Miéville, China. Iron Council. Del Rey, 2004

Miyazawa, Kenji. Night on the Galactic Railroad. Bunpodō, 1934

Poole, Stevens. Blood on the Tracks. TheGuardian. September 2004, https://www.theguardian.com/books/2004/sep/25/featuresreviews.guardianreview16

Rowling, J.K.. Harry Potter. Bloomsbury Publishing, 1997-2007

Rowling, J.K.. The Hogwarts Express. Pottermore, January 2013, https://www.pottermore.com/writing-by-jk-rowling/the-hogwarts-express

Rowling, J.K.. King’s Cross Station. Pottermore, https://www.pottermore.com/writing-by-jk-rowling/the-hogwarts-express

Spirited Away. Directed by Hayao Miyazaki, performances by Rumi Hiiragi, Miyu Irino, Mari Natsuki, Studio Ghibli, 2001

The Polar Express. Directed by Robert Zemeckis, performances by Tom Hanks, Daryl Sabara, CastleRock Entertainment, 2004.

Thorne, Jack. Harry Potter and the Cursed Child. Little, Brown & Company, 2016

Trolley witch, HarryPotterWikia, http://harrypotter.wikia.com/wiki/Trolley_witch

ΙστορίεςΓιώργος ΑγγελίδηςDecember 19, 2017magical trains, train, hogwarts express, polar express, fantasy, travel, story, book, φανταστικό, φανταστικός, λογοτεχνία, μαγικά, τρένα, ταξίδι, harry potter