10 βιβλία για τα Χριστούγεννα και ένα οδοιπορικό

Το έτος 2006, κι ενώ είχα ήδη γράψει το πρώτο μου μυθιστόρημα, μου ήρθε μια παράξενη ιδέα: να γράψω μια μεγάλη ιστορία, επικού και ηρωικού περιεχομένου που να διαδραματίζεται σε έναν κόσμο που να έχει πάντα Χριστούγεννα. Γιατί να το έκανα αυτό; Μα για να χωρέσω όλες αυτές τις μυριάδες παραδόσεις, τα έθιμα, τα τραγούδια και τις ιστορίες που λέγονται για τα Χριστούγεννα σε όλο τον πλανήτη. Όλα εκείνα τα θαυμαστά, που δυστυχώς δεν προλαβαίνεις να ζήσεις μέσα σε μόλις λίγες εβδομάδες, από την Παραμονή των Χριστουγέννων μέχρι τη βάρβαρη μέρα του Άι Γιαννιού, όταν οι γιορτές έχουν σβηστεί από το πρόσωπο της Γης.

Βέβαια, για να φτιαχτεί ένας τέτοιος χριστουγεννιάτικος κόσμος, δεν αρκεί μόνο η φαντασία του συγγραφέα. Αλίμονο! Χρειάζεται μελέτη, έρευνα και πολύ, μα πολύ διάβασμα. Και τότε ήταν που συνειδητοποίησα το πόσα λίγα γνώριζα –ή πίστευα ότι γνώριζα– για τα Χριστούγεννα. Τόσα πολλά μυστήρια και μυστικά που κάνουν τα Χριστούγεννα να μοιάζουν από μόνα τους μια επική ιστορία, άλλοτε φωτεινή και άλλοτε σκοτεινή. Υπερβολικά σκοτεινή, μάλιστα!

Σωστό παγόβουνο τα Χριστούγεννα, με οδήγησαν σε μια σειρά από αναγνώσματα. Σε άρθρα, δοκίμια, νουβέλες, μυθιστορήματα, διηγήματα, ακόμα και παιδικά παραμύθια. Γιατί καλό το ίντερνετ με τις δεκάδες πηγές γνώσης, αλλά τίποτα δεν συγκρίνεται με τα κανονικά βιβλία, τουλάχιστον εκείνα που ήταν τυχερά να εκδοθούν και να επιβιώσουν ως σήμερα. Γιατί -πρέπει να το ομολογήσω και αυτό– στην εποχή μας δοκιμάστηκε το κατά πόσο διαχρονική είναι η ιδιότητα του βιβλίου, όπως μας έλεγαν παλιά.

Αλλά αυτό είναι μια άλλη ιστορία που θα την πούμε μια άλλη φορά.

Για την ώρα, θέλω να μοιραστώ μαζί σας μερικά ιδιαίτερα αναγνώσματα που διάβασα και αγάπησα  αναζητώντας τον δικό μου χριστουγεννιάτικο κόσμο. Και παρόλο που δεν αποτέλεσαν όλα αυτά έμπνευση για το έργο μου, σίγουρα μου άφησαν μια αίσθηση μαγείας και γαλήνης. Το ίδιο εύχομαι και σε εσάς, όταν συναντήσετε κάποιο από αυτά στον δρόμο σας. Μην τα προσπεράσετε και δεν θα χάσετε, διότι κάθε βιβλίο από αυτά κρύβει μέσα του μια αληθινή χριστουγεννιάτικη ψυχή.

Πάμε, λοιπόν, να κάνουμε ένα ταξίδι πίσω στον Χρόνο, τον Χώρο και την Ιστορία.

Οι Καμπάνες – Κάρολος Ντίκενς (1843)   

Ξεκινάμε από τη Βικτωριανή Αγγλία, εκεί που “γεννήθηκαν” τα Χριστούγεννα του σύγχρονου κόσμου μέσα από την πένα του νεαρού, τότε, Κάρολου Ντίκενς. Έναν χρόνο πριν, το 1842, ο Ντίκενς έγραψε το A Christmas Carol, την πασίγνωστη ιστορία του Εμπενίζερ Σκρουτζ και των Φαντασμάτων που τον επισκέπτονται το βράδυ της Παραμονής των Χριστουγέννων. Από εκείνο το έτος και μέχρι το τέλος της ζωής του, κάθε Χριστούγεννα ο Κάρολος Ντίκενς έγραφε και μία ιστορία για την αγαπημένη του γιορτή, άλλοτε με φαντάσματα, άλλοτε χωρίς. Μία από αυτές τις ιστορίες είναι και οι Καμπάνες (The Chimes), η δεύτερη από τις πέντε μεγαλύτερες σε έκταση χριστουγεννιάτικες ιστορίες.

Στις Καμπάνες, το δράμα λαμβάνει χώρα την Παραμονή της Πρωτοχρονιάς. Αυτή τη φορά ο Ντίκενς χρησιμοποιεί για ήρωα το ακριβώς αντίθετο του Σκρουτζ, τον Τόμπι Βεκ, ένα φτωχό και καλοκάγαθο ανθρωπάκι που αγαπά δύο πράγματα περισσότερο στον κόσμο: την κόρη του, Μεγκ, και τον ήχο του καμπαναριού. Όταν όμως ο Τόμπι χάνει την πίστη του στην ανθρωπότητα και κατηγορεί τις Καμπάνες, εκείνες τον καλούν να ανέβει στον πύργο τους και να τον δικάσουν. Παίρνοντας αρχικά τρομερές μορφές, τα Στοιχειά της Καμπάνας του δείχνουν ένα ζοφερό μέλλον, μόνο και μόνο για να τον κάνουν να πιστέψει και πάλι στην καλοσύνη των ανθρώπων.

Αν και οι Καμπάνες δεν κατάφεραν να ξεπεράσουν το A Christmas Carol, έχουν πιάσει αυτό το βαρύ κλίμα της Πρωτοχρονιάς, εκείνες τις ώρες της νύχτας πριν από την αλλαγή που μας γεμίζουν με αγωνία και αβεβαιότητα για το μέλλον. Και ύστερα έρχεται πάντα η γνωστή χαρμόσυνη ελπίδα του Ντίκενς, που εδώ και δύο αιώνες σχεδόν μας κρατά συντροφιά αυτές τις μέρες.

Να σημειωθεί επίσης, ότι αυτή τη φανταστική ιστορία φέρει και τον υπότιτλο: A Goblin Story. Και ναι, κάποια στιγμή εμφανίζονται καλικάτζαροι και ξωτικά στο βιβλίο.

Η Ζωή και οι Περιπέτειες του Σάντα Κλάους – Λ. Φρανκ Μπάουμ (1902)

Πάμε τώρα στην Αμερική, εκεί όπου οι μικρές ιδέες μπορούν να γίνουν μεγάλες και οι μεγάλες ακόμα μεγαλύτερες. Εκεί όπου ο θρύλος του Άι Νικόλα των Ολλανδών έπιασε τόπο και έγινε ο παγκόσμιος Σάντα Κλάους.

Δύο χρόνια μετά από την έκδοση του βιβλίου Ο Μάγος του Οζ, ο διάσημος πια συγγραφέας της Αμερικής Λ. Φρανκ Μπάουμ, άφησε για λίγο τον μαγικό κόσμο του Οζ για να γράψει μια διαφορετική ιστορία για τον νέο αγαπημένο ήρωα των παιδιών. Τον Σάντα Κλάους, ο οποίος προκάλεσε μια ιδιαίτερη φρενίτιδα στις αρχές του προηγούμενου αιώνα, αντίστοιχη της δικής μας “Χαριποτερομανίας”. Αλλά ποιος ήταν ο Σάντα Κλάους και πώς απέκτησε τόση δόξα; Ο Λ. Φρανκ Μπάουμ αποφάσισε να διαφωτίσει τα παιδιά της εποχής του, όχι όμως ερευνώντας τις ρίζες του Πατέρα των Χριστουγέννων, αλλά πλάθοντας έναν δικό του μύθο. Έτσι προέκυψαν οι Περιπέτειες του Σάντα Κλάους (Life and Adventures of Santa Claus) που αγαπήθηκαν από το κοινό και έμειναν στη μνήμη του κόσμου, όπου παραμένουν μέχρι σήμερα έχοντας διασκευαστεί αλλεπάλληλα σε ταινίες κινουμένων σχεδίων.

Ο Μπάουμ, λοιπόν, με τον γνωστό του ευχάριστο τρόπο, μας αφηγείται τα παιδικά χρόνια του Κλάους στο Δάσος των Μπαρζί, όπου μεγαλώνει μαζί με τον Δασονόμο Ακ, τη Νεράιδα Νεσίλ, τα Νουκ, τα Ρυλ και τους άλλους Αθάνατους. Μας λέει για τον πόλεμο με τα Ούγκα-Ούγκα, τα πρώτα παιχνίδια που έφτιαξε, την απόφασή του να πηγαίνει δώρα στα παιδιά του κόσμου δίχως να διαχωρίζει τα πλούσια από το φτωχά, την πρώτη του πτήση με τους ταράνδους Φλόσι και Γκλόσι και τελικά, την αποδοχή του ανάμεσα στους Αθάνατους και την απονομή του τίτλου “Σάντα”, δηλαδή  Άγιος.

Το βιβλίο αυτό κυκλοφόρησε στην Ελλάδα το 2007 από τις εκδόσεις Πατάκη σε απόδοση και μετάφραση του Φίλιππου Μανδηλαρά και εικονογράφηση της Ελένης Τσάμπρα. Το αυθεντικό εκδόθηκε στην Αμερική το 1902 με εικονογράφηση της Mary Cowles Clark. Το παράδοξο είναι ότι το βιβλίο πρωτοκυκλοφόρησε μέσα στον Απρίλιο, μακριά από τις μέρες των Χριστουγέννων, κάτι που σήμερα θα ξένιζε τόσο τα βιβλιοπωλεία όσο και τους εκδοτικούς οίκους, τουλάχιστον της Ελλάδας.   

Γράμματα από τον Άι Βασίλη – Τζ. Ρ. Ρ. Τόλκιν (1920-1942)

Ας επιστρέψουμε στην Αγγλία, όχι όμως αυτή του Ντίκενς αλλά του Τόλκιν, του καθηγητή που κάμποσα χρόνια αργότερα, έπειτα από το Χόμπιτ και τον Άρχοντα των Δαχτυλιδιών, θα έπαιρνε τον τίτλο ο “Πατέρας της Φανταστικής Λογοτεχνίας”. Εκείνα τα χρόνια πάντως, ο Τόλκιν ήταν σίγουρα πατέρας, και μάλιστα ιδιαίτερα επινοητικός. Και όπως σήμερα ορισμένοι μπαμπάδες ντύνονται Αγιοβασίληδες για να κάνουν έκπληξη στα παιδιά τους, εκείνος σκέφτηκε μια παρόμοια ιδέα: να “ντύσει” τα γραπτά του με την πένα του Άι Βασίλη ή πιο σωστά, του Πατέρα των Χριστουγέννων, έτσι όπως τον αποκαλούσαν στην Αγγλία.

Κατά μία έννοια όλα τα έργα του Τόλκιν έχουν μέσα τους το Πνεύμα των Χριστουγέννων. Από τη μία η μάχη του Φωτός και του Σκότους, που είναι και το κύριο θέμα του Χειμερινού Ηλιοστάσιου, από την άλλη ο μάγος Γκάνταλφ, ο οποίος είναι βασισμένος όπως και ο Πατέρας Χριστουγέννων στον θεό Όντιν. Ακόμα και οι δεκατρείς νάνοι του Χόμπιτ θα μπορούσαν να είναι οι δεκατρείς Yule Lads της Ισλανδίας που ήρθαν να ταλαιπωρήσουν τον καλοκύρη Μπίλμπο με τις φασαρίες τους.

Αλλά αυτό είναι μια άλλη ιστορία, που θα την πούμε κάποια άλλη φορά.

Κάθε Χριστούγεννα, από το 1920 και για είκοσι περίπου χρόνια, ο Τόλκιν έγραφε γράμμα στα παιδιά του, υποδυόμενος τον Πατέρα των Χριστουγέννων. Και σαν να μην έφτανε αυτό, τα ζωγράφιζε κιόλας για να τα κάνει ακόμα πιο όμορφα και πιστευτά στα μάτια των παιδιών του. Μιλώντας τους σε πρώτο πρόσωπο, τους εξιστορούσε τις περιπέτειες του στον Βόρειο Πόλο, όπου κατοικούσε μαζί με τους φίλους του, τον Πολικό Αρκούδο και τα ξωτικά Ίλμπρεθ, Πάκσου, Βαλκοτούκα και πολλά ακόμα Πράσινα και Κόκκινα Ξωτικά. Γκάφες, εκπλήξεις, γέλιο, σάτιρα και φυσικά, επικές μάχες με τους Καλικάτζαρους (αλίμονο, για τον Τόλκιν μιλάμε!) ρούνοι, μυστικά αλφάβητα και άγνωστες γλώσσες χαρακτηρίζουν τα γράμματα του Πατέρα των Χριστουγέννων. Ή μήπως πρέπει να πούμε, του Πατέρα της Φανταστικής Λογοτεχνίας;

Πολύ αργότερα, ορισμένα από αυτά τα γράμματα, μαζί με τις ζωγραφιές, συγκεντρώθηκαν, επιμελήθηκαν και εκδόθηκαν. Το βιβλίο έφερε τον τίτλο Letters from Father Christmas και κυκλοφόρησε τον Σεπτέμβρη του 1976, τρία χρόνια μετά τον θάνατο του Τόλκιν. Στην Ελλάδα κυκλοφόρησε το 2002 από τις εκδόσεις Αίολος, σε μετάφραση του Θωμά Μαστακούρη.  

Το Βιβλίο των Χριστουγέννων – Σέλμα Λάγκερλεφ (1938)

Πάμε τώρα πιο ψηλά, στη Σουηδία, παραμονές του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Εκεί, το 1938 κυκλοφόρησε ένα μικρό βιβλιαράκι με χριστουγεννιάτικες ιστορίες από την καταξιωμένη συγγραφέα Σέλμα Λάγκερλεφ, την οποία γνωρίζουμε από το παιδικό βιβλίο Το Θαυμαστό Ταξίδι του Νιλς Χόγκελσον.

Η Σέλμα Οτιλιάνα Λοβίζα Λάγκερλεφ συγκαταλέγεται στους καθιερωμένους εκπροσώπους του Παραμυθιού μαζί με τον Χανς Κρίστιαν Άντερσεν, τους Αδελφούς Γκριμ και τον Σαρλ Περώ. Ήταν η πρώτη γυναίκα που κέρδισε τον τίτλο του Ακαδημαϊκού (1914) καθώς και Νόμπελ Λογοτεχνίας (1909). Δύο χρόνια πριν πεθάνει, εκδόθηκε το Βιβλίο των Χριστουγέννων, μια συλλογή από οχτώ ιστορίες για τα Χριστούγεννα και την Πρωτοχρονιά. Σε αυτό το βιβλιαράκι βρίσκουμε παραμύθια με ζώα που ήταν πολύ αγαπητά εκείνη την εποχή, μια ιστορία από τα άγνωστα παιδικά χρόνια του Χριστού, ένα θαύμα της Αγίας Λουκίας και μερικά ακόμα διηγήματα που λαμβάνουν χώρα στην ιδιαίτερη πατρίδα της Λάγκερλεφ, τη Σουηδία.

Το Βιβλίο των Χριστουγέννων (πρωτότυπος τίτλος Julklappsboken) κυκλοφόρησε στα ελληνικά το 1998 από τις εκδόσεις Ζαχαρόπουλος σε μετάφραση Κώστα Κριτσίνη.

Ο Πλανήτης των Χριστουγεννιάτικων Δέντρων – Τζάννι Ροντάρι (1962)

Κατεβαίνουμε τώρα στη γειτονική Ιταλία, εκεί όπου, όπως και σε όλον τον ευρωπαϊκό Νότο, ο ήλιος της Μεσογείου δίνει ξεχωριστή έμπνευση στους συγγραφείς και γεννά ταξιδιάρικες ιδέες. Τι κρίμα, όμως, που αυτές οι ιδέες παραμένουν χαμηλά σε δημοτικότητα. Στην καλύτερη των περιπτώσεων, οι συγγραφείς γίνονται δημοφιλείς μόνο στη χώρα τους, άντε και σε καμιά γειτονική χώρα που θα μεταφράσει τα έργα τους.

Αλλά και αυτό είναι μια άλλη ιστορία που θα την πούμε κάποια άλλη φορά.

Το 1962, ο δάσκαλος Τζάννι Ροντάρι, ένας από τους σημαντικότερους συγγραφείς παιδικής λογοτεχνίας της Ιταλίας και κατά πολλούς, ο εμπνευστής του δικού μας Ευγένιου Τριβιζά, έγραψε το Il Pianeta degli alberi di Natale. Σε αυτή την ιστορία που είναι γεμάτη από τις επιθυμίες των παιδιών, περιπέτεια και πολύ χιούμορ, ένα αγόρι, ο Μάρκο, ταξιδεύει στο διάστημα με ένα ξύλινο αλογάκι όπου συναντά ένα διαστημόπλοιο, το οποίο τον πηγαίνει σε έναν πλανήτη που έχει κάθε μέρα Χριστούγεννα. Εκεί, ο Μάρκο έχει την απόλυτη ελευθερία να κάνει ό,τι θέλει, από το να κλέψει μέχρι και να μπει σε ένα σπίτι και να το κατεδαφίσει. Παρ’ όλα αυτά ο Μάρκο, κάνοντας παρέα με ρομπότ και με ένα αγόρι που παίρνει το όνομα Μάρκους, θα καταφέρει να γίνει ήρωας του πλανήτη σώζοντας τον από τους αστρόσκυλους. Και όλα αυτά, βεβαίως, συμβαίνουν στα γενέθλια του, κάπου μέσα στον Οκτώβριο, αλλά αυτό λίγο σημασία έχει για τον πλανήτη που έχει όλους τους μήνες Χριστούγεννα.

Το βιβλίο είναι χωρισμένο σε δύο μέρη. Στο πρώτο βρίσκουμε την ιστορία του Μάρκο, ενώ στο δεύτερο διάφορα ποιήματα από τον Πλανήτη των Χριστουγεννιάτικων Δέντρων και κάτι σαν ημερολόγιο εκείνου του παράξενου μέρους.

Ο Πλανήτης των Χριστουγεννιάτικων Δέντρων κυκλοφόρησε στα ελληνικά το 1981 από τις εκδόσεις Πατάκη και έχει ξεπεράσει τις εικοσιοκτώ εκδόσεις.

Και κάπου εδώ πρέπει να αναφέρω ότι αγνοούσα πλήρως την ύπαρξη αυτού του βιβλίου, μέχρι που εκδόθηκε το δικό μου, Το Τραγούδι του Χρόνου, ο “χριστουγεννόκοσμος” που λέγαμε στην αρχή. Μου το χάρισε μια φίλη, γράφοντάς μου στην πρώτη σελίδα τα εξής: «εσύ και αυτό το βιβλίο έπρεπε να συναντηθείτε!»

Και ναι, συναντηθήκαμε. Και είδαμε πως είχαμε δυο τρεις παρόμοιες ιδέες, όπως τον κόσμο που έχει πάντα Χριστούγεννα και την απουσία χρημάτων στις ανταλλαγές των αγαθών. Κατά τα άλλα, ο Πλανήτης των Χριστουγεννιάτικων Δέντρων βρίσκεται πολύ μακριά από τη Νοέλα.

Το Πολικό Εξπρές – Κρίς Βαν Άλλσμπυργκ (1985)

Κι όμως, έχουν περάσει δεκατρία χρόνια από τότε που το Πολικό Εξπρές έγινε ταινία από τον Robert Zemeckis. Πολύ περισσότερα όμως έχουν περάσει από τη χρονιά που γράφτηκε και εκδόθηκε το ομότιτλο βιβλίο του Κρίς Βαν Άλλσμπυργκ, συγγραφέα του επίσης αξέχαστου και επιτυχημένου Jumanji.

Το 1985 λοιπόν, ο Αμερικανός Κρίς Βαν Άλλσμπυργκ έπιασε τον σφυγμό της παιδικής λαχτάρας, συνδυάζοντας δυο μεγάλες αγάπες: τα Χριστούγεννα και τα τρένα. Έχοντας δουλέψει ως ξεναγός στο Μουσείο του ΟΣΕ, περιττό να σας πω πόση χαρά κάνουν τα παιδιά με τις παλιές ατμομηχανές και τα βαγόνια. Η ιδέα ενός τρένου που έρχεται στην πόρτα σου και σε πάει ταξίδι μέχρι τον Βόρειο Πόλο για να δεις τον Σάντα Κλάους, ήταν ίσως η πιο συναρπαστική που συνέλαβε ποτέ ανθρώπινος νους για να τιμήσει τα Χριστούγεννα. Και δεν χρειάστηκαν παρά μόνο λίγες (ελάχιστες για την ακρίβεια) σελίδες για να γραφτεί μια τέτοια ιστορία. Το βιβλίο, αν και περιλαμβάνει τις εξαιρετικές ζωγραφιές του συγγραφέα, είναι πραγματικά πολύ μικρό, ό,τι πρέπει για παιδιά από τριών έως έξι χρονών. Αλλά για κάποιον που έχει δει την ταινία, περιμένοντας να διαβάσει όλα αυτά τα θαυμαστά του ταξιδιού, το βιβλίο είναι μια μικρή απογοήτευση. Δεν παύει όμως να είναι ένα μνημειώδες έργο και μάλιστα με μια παραπανίσια ιδιαιτερότητα: την προοπτική του κάθε πίνακα όπου σκοπίμως όλα φαίνονται μεγάλα, όπως ακριβώς τα βλέπει ένα μικρό παιδί με τα μάτια του.

 Εδώ πρέπει να πω ότι είμαι από τους τυχερούς που έχουν το βιβλίο στη συλλογή τους μιας και είναι πραγματικά δυσεύρετο. Κυκλοφόρησε στα ελληνικά το 2004 από τις εκδόσεις Άμμος σε μετάφραση του Νίκου Μεγαπάνου. Έκτοτε εξαντλήθηκε και δεν ξανακυκλοφόρησε, παρόλο που το αναζητούν πολλοί γονείς και εκπαιδευτικοί, μιας και η ταινία του Πολικού Εξπρές προβάλλεται κατά εξακολούθηση σε Νηπιαγωγεία και Δημοτικά Σχολεία. Για την ώρα είναι πολύ πιο πιθανό να δει κανείς το αληθινό Πολικό Εξπρές έξω από την πόρτα του παρά το ίδιο το βιβλίο.

Τα Τελευταία Νέα του Άι Βασίλη – Ζαν-Λούι Χούι (1987)

Το αγαπώ αυτό το βιβλίο. Το αγαπώ. Είναι μια μίξη μυθιστορήματος, οδοιπορικού και λαογραφίας, ένα από τα σπουδαιότερα βιβλία που γράφτηκαν για τα Χριστούγεννα.

Ο τίτλος είναι παραπλανητικός. Αντίθετα με τον Τόλκιν, σε αυτό το βιβλίο δεν μας αφηγείται τις περιπέτειες του ο ίδιος ο Άγιος Βασίλης, αλλά ο Γάλλος συγγραφέας. Ξεκινά από το σπίτι του για να φτάσει στη Λαπωνία, εξερευνώντας πιθαμή προς πιθαμή τις ρίζες του πρωταγωνιστή των Χριστουγέννων μέσα από γεύσεις, αρώματα, εικόνες και πολλές πληροφορίες. Κεφάλαιο-κεφάλαιο ο Ζαν-Λούι Χούι μοιράζεται μαζί μας τις γνώσεις του για τη σταδιακή μεταμόρφωση του Όντιν στον Σάντα Κλάους και από το αρχαίο Χειμερινό Ηλιοστάσιο στα σύγχρονα Χριστούγεννα. Διαβάζοντας όλο αυτό το υπέροχο οδοιπορικό μαθαίνουμε για τους θεούς και τις γιορτές του προχριστιανικού κόσμου, τα έθιμα των Γερμανών και των Ολλανδών που πήγαν στην Αμερική, τους προγόνους του Σάντα Κλάους και τέρατα που τρομοκρατούσαν την Ευρώπη σύμφωνα με λαϊκούς θρύλους, τον Ίρβινγκ, τον Ντίκενς, τον Μουρ, τον Μπάουμ, τον Τόμας Ναστ, τον Τόλκιν και τη σχολή των Αγιοβασίληδων του Τζιμ Γιέλινγκ, την προέλευση του χριστουγεννιάτικου δέντρου και του στολισμού, καθώς και πολλά άλλα.

Το συγκεκριμένο βιβλίο, που φέρει τον πρωτότυπο τίτλο Dernieres Nouvelles du Pere Noel κυκλοφόρησε στα ελληνικά το 1990 από τις εκδόσεις Θυμάρι σε μετάφραση της Μαρίας Κουλεντιανού.

Επίσης, πρέπει να αναφέρω ότι αυτό το βιβλίο στάθηκε ο οδηγός μου στη συγγραφή της ιστορίας Πώς ο θεός Διόνυσος έγινε ο Άγιος Βασίλης (Μέρος Α) (Μέρος Β)

Το Μυστήριο των Χριστουγέννων – Γιοστέιν Γκάαρντερ (1995)

Πάμε και πάλι ψηλά, αυτή τη φορά στη Νορβηγία, εκεί που ο Γιοστέιν Γκάαρντερ, συνδυάζοντας τη Φαντασία με την Ιστορία της Φιλοσοφίας έγραψε το Ο Κόσμος της Σοφίας κερδίζοντας παγκόσμια φήμη και το σημαντικότερο λογοτεχνικό βραβείο της χώρας του. Τέσσερα χρόνια αργότερα, το 1995, ο Γκάαρντερ, ακολουθώντας το μοτίβο των προηγούμενων έργων του, έγραψε μια ιδιαίτερη ιστορία, το Μυστήριο των Χριστουγέννων που φέρνει αρκετά στο Halloween Tree του Ray Bradbury, μιας και γίνεται ένα ταξίδι πίσω στον χρόνο και στις ρίζες της γιορτής των Χριστουγέννων. Και ενώ οι ήρωες του Bradbury ξεκινούν το ταξίδι από την προϊστορική περίοδο για να επιστρέψουν στο σήμερα, ο Γκάαρντερ κάνει ακριβώς το αντίθετο: πηγαίνει τη μικρή Ελίσαμπετ πίσω στη Βηθλεέμ, τη νύχτα που γεννήθηκε ο Χριστός.

Τούτο το ανάποδο ταξίδι στον Χρόνο δεν συμβαίνει σε μια νύχτα, αλλά σε πολλές, ξεκινώντας από την πρώτη του Δεκέμβρη για να φτάσει στην εικοστή πέμπτη. Η Ελίσαμπετ Χάνσεν, ακολουθώντας ένα αρνάκι, συναντά έναν Άγγελο, τον Εφιριήλ και ξεκινά να πραγματοποιήσει το θείο προσκύνημα, περνώντας από διάφορες περιοχές της Ευρώπης και της Μεσογείου. Σε κάθε ημερομηνία-σταθμό, η ομάδα μεγαλώνει καθώς το κορίτσι συνοδεύουν και άλλοι Άγγελοι, βοσκοί, αρνιά και οι Τρεις Μάγοι. Και ενώ συμβαίνουν όλα αυτά, ένα άλλο παιδί από τη Νορβηγία, ο Γιοακίμ, ανοίγει κάθε μέρα κι από ένα χαρτάκι στο ημερολόγιο του, προσπαθώντας να λύσει ένα μυστήριο μαζί με την οικογένειά του.

Το Μυστήριο των Χριστουγέννων είναι ένα έξυπνο και απολαυστικό μυθιστόρημα που μας γεμίζει με πληροφορίες για την εξέλιξη της γιορτής των Χριστουγέννων με πλήθος από ιστορικές και θρησκευτικές αναφορές. Το κείμενο συνοδεύεται από τις εκπληκτικές ζωγραφιές της Stella East και κυκλοφορεί στην ελληνική γλώσσα από τις εκδόσεις Λιβάνη, σε μετάφραση της Μαρίας Αγγελίδου.

Η Χώρα των Χαμένων Ευχών – Γιώργος Χατζηκυριάκος (2011)

Και να που φτάσαμε πάλι κάτω στη Μεσόγειο και στη δική μας Ελλάδα. Εδώ που γράφονται αμέτρητες χριστουγεννιάτικες ιστορίες για παιδιά, μα λίγες καταφέρνουν να βρουν τον δρόμο της έκδοσης, πόσο μάλλον της λίστας με τα προτεινόμενα βιβλία των Χριστουγέννων.

Αλλά... και αυτό είναι μια άλλη ιστορία που θα την πούμε μια άλλη φορά.

Λοιπόν, ήρθε η στιγμή να σας πω για τη Νοέλα, έναν κόσμο που έχει πάντα Χριστούγεννα. Είναι το σπίτι των Αρχόντων, των Μάγων, των Χιονιάδων, των Γνώμων, των Δενδρινών και άλλων ξωτικίσιων πλασμάτων που ζουν ειρηνικά σε έξι διαφορετικές χώρες κάτω από την αιώνια νύχτα και το χιόνι. Ο κόσμος αυτός είναι γέννημα του Αρκ, ενός Αγγέλου που ήθελε να κρατήσει για πάντα ζωντανή τη νύχτα που γεννήθηκε ο Χριστός. Όμως ο Χρόνος, ο άρχοντας της Φθοράς και του Μαρασμού θέλησε να κατακτήσει τη Νοέλα με αποτέλεσμα να ξεσπάσει ένας μεγάλος πόλεμος. Η Νοέλα σώθηκε από ένα θρυλικό τραγούδι που έμεινε στην ιστορία του κόσμου ως «Το Τραγούδι του Χρόνου».

Αυτά και άλλα πολλά μαθαίνουν ο Λουκάς και η Φωτεινή, δυο αδέλφια από την Τσιμεντούπολη, που την Παραμονή της Πρωτοχρονιάς βρίσκονται μυστηριωδώς χαμένοι στην πόλη Κάντελαϊτ, την πρωτεύουσα του Έβεργουις. Προσπαθώντας να βρουν λύση στο μυστήριο του ερχομού τους μαζί με τις χαμένες τους αναμνήσεις και τον δρόμο του γυρισμού, θα μπλέξουν σε μια ατελείωτη περιπέτεια, πίσω από την οποία κρύβεται ο ίδιος ο Χρόνος. Και από εκεί όπου όλα φαίνονται όμορφα και ονειρικά μες στην καρδιά των Χριστουγέννων, ο εφιάλτης ξεπηδά μαζί με Ποντικάνθρωπους, Μάγισσες και Στοιχειά του Ρολογιού. Και παρόλο που τα παιδιά βοηθιούνται από έναν νεαρό Θαυματουργό, έναν αινιγματικό Μάγο, έναν φιλικό Γίγαντα και μια πολύχρωμη δεντρολαμπίτσα, στο τέλος πρέπει να καταφέρουν να πολεμήσουν μόνοι.

Αυτά συμβαίνουν στη Χώρα των Χαμένων Ευχών, το πρώτο βιβλίο της σειράς «Το Τραγούδι του Χρόνου» που συνδυάζει το είδος του Παραμυθιού με το High Fantasy. Κυκλοφόρησε αρχικά το 2011 από τις Βορειοδυτικές Εκδόσεις και επανεκδόθηκε το 2015 από τις εκδόσεις Όστρια κερδίζοντας θετικές κριτικές από μικρούς και μεγάλους και προτάθηκε από εκπαιδευτικούς και παιδοψυχολόγους. Το εξώφυλλο της πρώτης έκδοσης σχεδίασε ο Γιώργος Λαμπράκης, ενώ το δεύτερο η Μαριλένα Μέξη.

Το Ρολόι του Κόσμου – Γιώργος Χατζηκυριάκος (2013)

Η συνέχεια της Χώρας των Χαμένων Ευχών και το δεύτερο βιβλίο της σειράς «Το Τραγούδι του Χρόνου». Εδώ ο Λουκάς και η Φωτεινή, έχοντας ξεφύγει από την κυρα-Βλογιά και τους Μπερδεμένους Λόφους, απολαμβάνουν τα ωραιότερα τους Χριστούγεννα με τους Γουίνθροπ, περιμένοντας τον Σιρ Κλάους να γυρίσει από το Έβεργκριν και να τους πάει πίσω στην Τσιμεντούπολη. Όμως ο Λουκάς παρασέρνεται από δυσοίωνα οράματα και από τον Μάγο Λέιλακ, που του λέει ότι πρέπει να αναζητήσει το Κοιμισμένο Καμπαναριό. Κι έτσι τα δυο παιδιά ξαναβγαίνουν στην περιπλάνηση και την περιπέτεια, αυτή τη φορά γνωρίζοντας νέους συντρόφους και μεγαλύτερους κινδύνους καθώς οι στρατιές του Χρόνου οργανώνουν επιθέσεις κάτω από τη μύτη των ανυποψίαστων Νοέλιων με τους Καλικάτζαρους να κάνουν τη θεαματική εμφάνιση τους στο Κόκκινο Λιμάνι. Και όσο πιο κοντά πιστεύουν τα δυο αδέλφια ότι φτάσουν στη χαμένη τους ευχή, τόσο απομακρύνονται, ταξιδεύοντας από τόπο σε τόπο.

Χαρακτηριστικό θέμα του δεύτερου βιβλίου είναι η αλλαγή, τόσο η προσωπική όσο και η κοινωνική, καθώς και το τέλος των γιορτών που κόβονται απότομα με τον ερχομό της νέας χρονιάς και της βαρυχειμωνιάς χωρίς Χριστούγεννα.

Το βιβλίο κυκλοφόρησε το 2013 μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας της Lulu σε μορφή Print on Demand (Εκτύπωση κατά Παραγγελία). Την επιμέλεια του κειμένου ανέλαβαν οι συγγραφείς Ευθυμία Δεσποτάκη και Λευτέρης Κεραμίδας, ενώ το εξώφυλλο σχεδίασε ο βραβευμένος Νίκος Δεληγκάρης.

Και καθώς αυτό το οδοιπορικό φτάνει στο τέλος του, εύχομαι σε όλους σας καλή χρονιά και είθε να έχετε πάντα Χριστούγεννα στην καρδιά σας. Και αν κάποια στιγμή διαβάσετε κάποιο από τα παραπάνω βιβλία, να ξέρετε πως θα είμαι κι εγώ κάπου εκεί, μαζί με τα πνεύματα των Χριστουγέννων και τα φαναράκια του Will o’ Wisps.