Το Τσίρκο του φανταστικού: οι απεικονίσεις του στο είδος

«Ελάτε να δείτε μια μοναδική παράσταση. Ένα μοναδικό υπερθέαμα που θα σας ταξιδέψει σε μακρινές χώρες. Θα γνωρίσετε τα θαύματα του κόσμου! Για περάστε να δείτε το πιο ευλύγιστο κορίτσι! Τον άνθρωπο που λυγίζει σίδερα με μία μόνο κίνηση και τον άνθρωπο που καταπίνει ολόκληρα φλεγόμενα σπαθιά! Τη μαντάμ Μαγευτική για προβλέψεις που θα σας αποκαλύψουν το μέλλον σας! Για ταχυδαχτυλουργικά κόλπα που ο ίδιος ο Χουντίνι θα ζήλευε! Για περάστε! Για περάστε! Για μια νύχτα μαγική και αξιοπερίεργη!»

Το ακορντεόν ηχεί τις γλυκές και παιχνιδιάρικες νότες του από άκρη σε άκρη. Και ο νυχτερινός άνεμος ξεχειλίζει από τις μεθυστικές μυρωδιές ζαχαρωτών και καραμελωμένων μήλων. Μπαλόνια φουσκώνουν και σχηματίζουν μυθικά και πραγματικά ζώα στα χέρια επιδέξιων κλόουν που γελούν δυνατά και υποκριτικά με τα επιτηδευμένα αστεία τους.

Στον κόσμο του τσίρκου μπορείς να είσαι όποιος θέλεις, όποιος διαλέξεις να είσαι. Μπορείς να αποκτήσεις έστω την ψευδαίσθηση του περίεργου, του μοναδικού, του διαφορετικού χωρίς ντροπή και φόβο.

Το σύγχρονο τσίρκο εμφανίστηκε στην Ευρώπη του 18ου αιώνα, αφορώντας κυρίως επιδείξεις άγριων ζώων. Τον 19ο αιώνα το τσίρκο διένυε τον «Χρυσό του Αιώνα» καθώς η χρήση ζώων περιορίστηκε και τα ακροβατικά και οι χορευτικές παραστάσεις απέκτησαν μεγαλύτερη απήχηση, δίνοντας ταυτόχρονα πολλές θέσεις εργασίας σε ηθοποιούς και χορευτές. Η έννοια του τσίρκου και των θαυμαστών ανθρώπων του έχει αποτυπωθεί στις σελίδες πολλών βιβλίων φαντασίας, καθώς και σε αρκετά φιλμ της 7ης Τέχνης.

The Wonderful Wizard of Oz, L. Frank Baum

Ο θρυλικός Μάγος του Οζ αποτελεί ένα από τα πιο διάσημα έργα φαντασίας. Και φυσικά το τσίρκο δεν θα μπορούσε να λείψει από τη θεματολογία του καθώς στην αρχή του βιβλίου, η νεαρή Dorothy θα συναντήσει το τσίρκο και τον καθηγητή Marvel, το μέντιουμ του τσίρκου ο οποίος και θα προφητέψει τις μαγικές περιπέτειες της Dorothy μέσα στον κυκλώνα.

Cesar Cascabel, Jules Verne

Πρόκειται για ένα από τα λιγότερο γνωστά έργα του Jules Verne από τη σειρά «Voyages Extraordinaires» και πραγματεύεται τις περιπέτειες μιας οικογένειας Γάλλων που περιπλανιούνται στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, καθώς και στις στέπες της Σιβηρίας, προσπαθώντας να βγάλουν τα προς το ζην με τον οικογενειακό τους θίασο.

Le avventure di Pinocchio: Storia di un burattino, Carlo Collodi

Οι περιπέτειες του Πινόκιο αποτέλεσαν και αποτελούν ένα ιδιαίτερα αγαπητό παραμύθι. Γεμάτο μαγεία και φαντασία, συνάρπασε το αναγνωστικό κοινό με τις περιπέτειες του ξύλινου ανθρώπου με τη μύτη που μεγάλωνε σε κάθε του ψέμα. Ο Πινόκιο γοητεύτηκε από το μαγικό τσίρκο και ζήτησε να γίνει και εκείνος μέλος της παράστασης, μιας και τα ξύλινα του πόδια ήταν χρήσιμα για το τσίρκο.

The Circus of Dr. Lao, Charles G. Finney

Το 1935 εκδόθηκε το έργο του Αμερικανού Charles Finney αποσπώντας διθυραμβικές κριτικές, καθώς και το Βραβείο Πρωτότυπης Ιστορίας –Most Original Book (1935).
Η ιστορία του «Τσίρκου του Dr Lao» διαδραματίζεται σε μια φανταστική πόλη της πολιτείας της Αριζόνα, την πόλη Abalone. Εκεί θα κατασκηνώσει ο Κινέζος Dr Lao, προσφέροντας στους ήσυχους , τυπικούς Αμερικάνους της μικρής πόλης λίγη από τη μαγεία των σπάνιων πλασμάτων που κατέχει στη συλλογή του. Η συλλογή του μυστηριώδους Dr Lao περιέχει ένα πλήθος θρυλικά τέρατα από κάθε σημείο της γης, θαλάσσια ερπετά, μέδουσες και σατύρους, τα οποία αλληλεπιδρούν με τους επισκέπτες του τσίρκου, επηρεάζοντας τους στις μετέπειτα επιλογές και συμπεριφορές τους. Παρ’ όλα αυτά, το μυστηριώδες και θρυλικό τσίρκο του Dr Lao κρύβει θανάσιμους κινδύνους, καθώς τρομερά τέρατα κρύβονται στις σκηνές του τσίρκου και απαιτούν τον φόρο αθώου αίματος. To 1964 έγινε διασκευή και μεταφορά του στη μεγάλη οθόνη με τον τίτλο 7 Faces of Dr. Lao.

The Night Circus, Erin Morgenstern

Το Τσίρκο της Νύχτας αποτελεί το νεότερο δείγμα έμπνευσης για τα φανταστικά τσίρκα του κόσμου. Εκδόθηκε το 2011 από την Erin Morgenstern, αποκομίζοντας καλές κριτικές.
Η ιστορία του εκτυλίσσεται στο Βικτωριανό Λονδίνο και αφορά το περιπλανώμενο «Τσίρκο των Ονείρων». Το μαγικό αυτό τσίρκο είναι ανοιχτό από τη δύση του ηλίου έως και την ανατολή και κατέχει θαύματα τα οποία δεν μπορείς να συναντήσεις πουθενά στον κόσμο. Παρ’ όλα αυτά, ο θίασος του είναι μυστικός και η τοποθεσία του άγνωστη. Αργά ή γρήγορα, το τσίρκο αποδεικνύεται ότι κατέχει μια μεγαλύτερη μαγεία, πέρα από τα κόλπα για κέρδη και δόξα. Το μεγαλύτερο μυστικό του τσίρκου είναι η μαγική διαμάχη ανάμεσα σε δύο μεγάλους μάγους και τους προστατευόμενους τους, οι οποίοι αντιμάχονται μέχρι τελικής πτώσης ο ένας τον άλλον, για την επικράτηση στον κόσμο των μάγων.

Ταινίες - σειρές

Ο κατάλογος των ταινιών με θέμα τα τσίρκα και τα θαύματα τους μοιάζει ανεξάντλητος καθώς οι ιστορίες για θαυμαστούς ανθρώπους και μαγεία συναρπάζουν πάντα το κοινό, δίνοντας του τις νότες μαγείας που απαιτεί η καθημερινότητα του.

The Elephant Man, David Lynch

Θεωρείται ένα από τα αριστουργήματα του Αμερικανού σκηνοθέτη David Lynch, με πρωταγωνιστές τους John Hurt και Anthony Hopkins. Η ταινία βασίζεται στην αληθινή ιστορία του Joseph Merrick, ο οποίος ζούσε στο Βικτωριανό Λονδίνο, έχοντας μια εκ γενετής φρικτή παραμόρφωση σε ολόκληρο το πρόσωπο και το σώμα του. Οι δυσμορφίες του παρομοιάζονται με εκείνες ενός ελέφαντα και τον καθιστούν απόκληρο από την κοινωνία, αλλά ιδιαίτερα προσοδοφόρο για το τσίρκο στο οποίο εργάζεται ως αιχμάλωτος.
Η ταινία απέσπασε αρκετές υποψηφιότητες στα Oscar και τις Χρυσές Σφαίρες, καθώς και νίκες στα BAFTA Awards.

American Horror Story – The Freakshow

Ο 4ος κύκλος του American Horror Story είχε ως κύριο θέμα το τσίρκο και τους θαυμαστούς ανθρώπους του. Εκτυλίσσεται το 1952 στην πόλη Jupiter της Florida, όπου έχει καταφύγει η Γερμανίδα Elsa Mars (Jessica Lange) μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Η Elsa Mars περιοδέυει σε ολόκληρη την Αμερική έχοντας για συντροφιά παραμορφωμένους ανθρώπους, παρίες της κοινωνίας λόγω των ιδιομορφιών τους. Η σειρά επεισοδίων του «Freakshow» προβλήθηκε από τον Οκτώβριο του 2014 μέχρι και τον Ιανουάριο του 2015, σημειώνοντας μεγάλη επιτυχία.

***

Τα φώτα σβήνουν σιγά-σιγά· οι άνθρωποι επιστρέφουν αποκαμωμένοι στα καμαρίνια τους, άλλοι μουτρωμένοι γιατί το νούμερο τους δεν πέτυχε ή δεν απέσπασαν το χειροκρότημα που τους άρμοζε, άλλοι απογοητευμένοι γιατί η μεγάλη καριέρα στο θέαμα αργεί για μία ημέρα ακόμη. Κοιτούν τον εαυτό τους στον καθρέφτη μέσα στο ημίφως της σκηνής τους και χαμογελούν αχνά, καθώς είναι η μόνη απόδειξη της μαγείας και του απίθανου στον κόσμο.

Imaginarium, a dream emporium
Caress the tales
And they will dream you real

A storyteller's game
Lips that intoxicate
The core of all life
Is a limitless chest of tales...

(Nightwish, Storytime - Imaginaerum – 2012)

Πηγές:

https://en.wikipedia.org/wiki/C%C3%A9sar_Cascabel

https://en.wikipedia.org/wiki/The_Circus_of_Dr._Lao

https://en.wikipedia.org/wiki/The_Night_Circus

https://en.wikipedia.org/wiki/The_Elephant_Man_(film)

https://en.wikipedia.org/wiki/Category:American_Horror_Story:_Freak_Show_episodes

H Μαίρη Βούλγαρη γεννήθηκε το 1989 στην Αθήνα και μεγάλωσε στην επαρχία έως και τα σχολικά της χρόνια. Σπούδασε Πολιτική Επιστήμη και Ιστορία στο Πάντειο Πανεπιστήμιο και εδώ και δύο χρόνια βρίσκεται στις μεταπτυχιακές της σπουδές στο τμήμα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πειραιά.
Η αγάπη της για τη λογοτεχνία και τη συγγραφή οδήγησαν στην ενεργό συμμετοχή για ένα χρόνο περίπου στην συγγραφή άρθρων στο διάσημο Blog “The Daily Owl” καθώς και στη συγγραφή μικρών διηγημάτων και ιστοριών που ανέκαθεν βρίσκονταν στο επίκεντρο των ενδιαφερόντων. Η συγγραφή ιστοριών ήταν και είναι μια από τις αγαπημένες της ασχολίες καθώς καταπιάστηκε από πολύ μικρή με εκείνες περισσότερο βέβαια για προσωπική ευχαρίστηση . Το 2016 πήρε μέρος στον διαγωνισμό του I write –Ζόμπι στην Ελλάδα όπου και διακρίθηκε με το διήγημα το «Μαύρο Αίμα».

Αγαπημένα είδη λογοτεχνίας: Φαντασία, Τρόμος, Αστυνομική Λογοτεχνία

Αγαπημένοι συγγραφείς και εμπνευστές μεταξύ άλλων : H.P. Lovecraft, Edgar Allan Poe, J. K. Rowling, J.R.R Tolkien, Gillian Flynn, Marisha PessΙ, Isabel Allende, George R. R. Martin.