Η μαγεία της συγγραφής: συνέντευξη με τον Χρυσόστομο Τσαπραΐλη

Ο Χρυσόστομος Τσαπραΐλης γεννήθηκε στη Λάρισα το 1984 και μεγάλωσε στην Καρδίτσα. Οι Παγανιστικές δοξασίες της θεσσαλικής επαρχίας είναι το πρώτο του βιβλίο.

Η μυθοπλασία του φανταστικού είναι αδιαμφισβήτητα μια περίπλοκη διαδικασία. Πόσο εύκολη ή δύσκολη είναι η σύστασή της για το δικό σας συγγραφικό έργο και σε ποια πεδία κινείται η έρευνα σας για τη συνέπεια της;

Χ.Τ. Μιας και τα ερεθίσματα είναι πρακτικά άπειρα, όπως και οι πιθανές δημιουργικές χρήσεις τους, νομίζω πως το δυσκολότερο σχετικά με τη μυθοπλασία του φανταστικού είναι το να θέσεις κάποια όρια εντός των οποίων θα κινηθείς για την εκάστοτε συγγραφική απόπειρα. Για τις Παγανιστικές Δοξασίες αυτά τα (γεωγραφικά, στη συγκεκριμένη περίπτωση) όρια ουσιαστικά μπήκαν από μόνα τους με τον ίδιο τον τίτλο της απόπειρας –πρόκειται για μια φανταστική λαογραφία αυστηρά περιορισμένη χωρικά εντός της Θεσσαλίας. Επίσης, η επιρροή των Παραδόσεων του Πολίτη από άποψης format έθεσε τα όρια μεγέθους των δοξασιών. Όσον αφορά την έρευνα για τη συγκεκριμένη απόπειρα, αυτή έγινε περισσότερο υποσυνείδητα και όχι ηθελημένα, και κινήθηκε στη σταχυολόγηση ψηφίδων από τον χώρο της μυθολογίας (ελληνικής, σλαβικής, σκανδιναβικής) και της ποπ κουλτούρας του φανταστικού (λογοτεχνία τρόμου και φανταστικού, metal μουσικής, adventure και RPG videogames, pen & paper RPG).

Πώς αντιλαμβάνεστε την άποψη πως η συγγραφή είναι μια πνευματική διαδικασία;

Χ.Τ. Υπερτιμημένη, εφόσον θεωρούμε τον όρο «πνευματική» ως έχων να κάνει αποκλειστικά με τον νου. Η συγγραφή είναι και βαθιά σωματική υπόθεση –το σώμα δεν είναι μονάχα ένα παθητικό μέσο γραφής, αλλά δημιουργεί ενεργητικά ιστορίες. Αν μέναμε μόνο στο νοητικό μέρος, τότε στην καλύτερη θα είχαμε ένα χαοτικό κουβάρι από πεπερασμένες μισοσχηματισμένες ιδέες. Είναι μέσω του σώματος, της διαδικασίας της γραφής, της περιπλάνησης, της σωματικής συμμετοχής στον κόσμο, που οι ιστορίες δημιουργούνται και αναπτύσσονται.

Υπάρχουν σκηνές στα βιβλία σας τις οποίες «κόβετε» στην επιμέλεια;

Χ.Τ. Παλιότερα όχι, δενόμουν με οποιαδήποτε σκηνή, και προσπαθούσα να διαμορφώσω ολόκληρη την ιστορία, με αποτέλεσμα να βαραίνει η διαδικασία της γραφής. Πλέον το κάνω με λιγότερες τύψεις.

Κρύβετε στα βιβλία σας μυστικά τα οποία μόνο ελάχιστοι αναγνώστες θα καταφέρουν να ανακαλύψουν;

Χ.Τ. Στις Παγανιστικές Δοξασίες υπάρχουν κάποια easter eggs, κυρίως για όσους ασχολούνται με το black metal –θραύσματα στίχων και τίτλων τραγουδιών.

Ως αναγνώστης και δημιουργός του είδους, γιατί πιστεύετε πως μας ελκύει το φανταστικό;

Χ.Τ. Γιατί στέκει ως η πλατωνική σκιά ενός κόσμου που δεν μπορεί να ελεγχθεί και να μετρηθεί. Το φανταστικό, το αλλόκοτο, η μαγεία, είναι πράγματα που (θα πρέπει να) βρίσκονται πέρα από κάθε συστηματικοποίηση και έλεγχο, είναι ο αντικατοπτρισμός ενός κόσμου ελευθερίας και αισθήματος θαυμασμού και ατέλειωτων οριζόντων. Στην ουσία του το φανταστικό είναι βαθιά ριζοσπαστικό, μια εναντίωση σε κάθε είδους ιδρύματα και καταπίεση, σε κάθε επιβολή ισχύος.

Ποια η άποψη σας για τη θέση του είδους του φανταστικού στην Ελλάδα, σε όλες του τις πολιτιστικές εκφάνσεις;

Χ.Τ. Το ελληνικό φανταστικό έχει κάνει σημαντικά βήματα τις τελευταίες δύο δεκαετίες, και από τα χαρακώματα μιας υποκουλτούρας έχει καταφέρει να βγει σε πιο ευρύ κοινό. Σημαντικότερη ίσως εξέλιξη για εμένα είναι η διάδοση των επιτραπέζιων παιχνιδιών ρόλων τα τελευταία λίγα χρόνια, με μια σταθερή αύξηση των χώρων που ασχολούνται με αυτά. Πιστεύω πως για όσους πρωτοπιαστήκαμε με αυτά τα παιχνίδια μέσα στα ‘90s αυτό είναι κάτι που δεν τολμούσαμε να ελπίζουμε.

Πού βρίσκεται το πρώτο σας draft αυτή τη στιγμή;

Χ.Τ. Σε ένα ντοσιέ κάπου στο σπίτι μου, και οι 250 χειρόγραφες σελίδες αυτού.

Πού συναντάτε τους ήρωες σας; Έρχονται με την ιδέα ή συμβαίνει να προϋπάρχουν και να φέρουν την έμπνευσή της;

Χ.Τ. Ο ήρωας στην περίπτωση των Παγανιστικών Δοξασιών είναι ο ίδιος ο τόπος της Θεσσαλίας. Προφανώς λοιπόν και προϋπάρχει, σε μια πρωτόλεια μορφή. Περπατώντας στον τόπο, νοητικά και σωματικά, με υνί τις παραδόσεις και τις επιρροές μου και μπούσουλα πολλές φορές μια εικόνα, βγάζω από το χώμα και το νερό, από τα δέντρα και τον αέρα, σκηνές και πρόσωπα που εκπορεύονται από τον τόπο.

Γράφοντας τις ιστορίες σας έχετε εξαρχής τον επίλογο στο μυαλό σας, ή αφήνετε τους ήρωες σας να σας οδηγήσουν ως το τέλος;

Χ.Τ. Προσωπικά δεν μπορώ να λειτουργήσω έχοντας ένα ξεκάθαρο τέλος στον νου μου. Η αρχή γίνεται από κάποιο ερέθισμα, είτε αυτό είναι η εικόνα, είτε πρόταση, είτε οτιδήποτε άλλο, και σιγά σιγά ανακαλύπτω (με τρόπο που μου θυμίζει λάξευση πέτρας) πτυχές και πρόσωπα. Η αλληλεπίδραση αυτών οδηγεί και στην ανάπτυξη της πλοκής.

Θεωρείτε ότι η οικονομική κρίση έχει πλήξει το βιβλίο και πώς;

Χ.Τ. Σίγουρα έχει πλήξει αρνητικά το αναγνωστικό κοινό, επομένως και την ίδια την παραγωγή βιβλίου· όταν κάποιο άτομο δυσκολεύεται να βιοποριστεί, η αλήθεια είναι πως η κατανάλωση βιβλίων έρχεται σε δεύτερη μοίρα.

Mια “παραδοσιακή” ερώτηση: Ετοιμάζετε ή έχετε ήδη κάποιο επόμενο βιβλίο στο μυαλό σας;

Χ.Τ. Ναι, ετοιμάζω με αργούς ρυθμούς το επόμενο βιβλίο, ένα μυθιστόρημα στον κόσμο που ματιές του υπάρχουν στις Παγανιστικές Δοξασίες, το οποίο αντλεί τον αδρό σκελετό της πλοκής του από ένα ιδιαίτερα αγαπητό σε εμένα παραμύθι των Βαλκανίων και της ανατολικής Ευρώπης.

Κλείστε με μία ευχή για το Will o’ Wisps.

Χ.Τ. Συνεχίστε την εξαιρετική δουλειά και τη θαυματοδότηση του κόσμου.