«Παγανιστικές Δοξασίες της Θεσσαλικής Επαρχίας», του Χρυσόστομου Τσαπραΐλη, εκδόσεις Αντίποδες

Εξώφυλλο από την Μάρω Κατσίκα, και η γκραβουρα ειναι του William Holbrook Beard The Witches' ride, 1870

Η Θεσσαλική Επαρχία, ποτέ πιο πριν δεν ήταν τόσο κοντά στο Ravenloft!

«Στις πεδιάδες και στα βουνά της θεσσαλικής επαρχίας δεν έσβησε ποτέ η πίστη στους παλιούς παγανιστικούς μύθους. Σε κελάρια, κοίτες ποταμών και βάραθρα, οι προηγούμενες λατρείες συνεχίστηκαν, μυστικά και αθόρυβα σαν υπόγεια νερά. Στα όνειρα των ανυποψίαστων αλυχτούν τα σκυλιά της Εκάτης, η Κυρά της Καταχνιάς ζητά ένα διαβάτη κάθε Οκτώβρη, και ο χαζο-Λευτέρης ακούγεται πότε πότε στα ερτζιανά. Αυτή η συλλογή από καινοφανείς δοξασίες και παραδόσεις αποκαλύπτει κάτω από το δέρμα της σύγχρονης ζωής τη μυθική φύση της ελληνικής υπαίθρου. Από το Πήλιο μέχρι τα Άγραφα κι από το Δομοκό μέχρι τον Όλυμπο, χαράσσεται ξανά ο χάρτης μιας άλλης, σκοτεινής Θεσσαλίας.»

O Χρυσόστομος Τσαπραΐλης γεννήθηκε στη Λάρισα το 1984 και μεγάλωσε στην Καρδίτσα. Πρόκειται για την πρώτη επίσημη συγγραφική προσπάθεια αυτού του αξιόλογου νέου, που συνεχίζει να είναι πολυγραφότατος, κυρίως διαδικτυακά.

Το συγκεκριμένο βιβλίο μας παρουσιάζει μια πληθώρα σύντομων φολκ-λορικών ιστοριών αναφορικά με διάφορες περιοχές της Θεσσαλικής γης, παρμένες από τη λαογραφική παράδοση του τόπου, αλλά με ένα έξτρα πικάντικο twist: ο συγγραφέας ξετυλίγει τις ιστορίες με γραφή που αποδίδεται πιο πολύ σε νουβέλα τρόμου, και μάλιστα με τρόπο τόσο έντεχνο και πηγαίο, που πραγματικά δεν μπορείς να ξεχωρίσεις πού ξεκινάει ο μύθος και πού τελειώνει η αίσθηση του τρόμου.

Και τα δένει όλα μεταξύ τους με έξυπνο τρόπο, σαν οι ιστορίες που διηγείται το βιβλίο, να αναφέρονται «θα ‘λεγε κανείς, σε μια άλλη, πιο πιστή αναπαράσταση της θεσσαλικής επαρχίας. Λες και ο χάρτης έγινε καμβάς πάνω στον οποίο η μυθική πραγματικότητα της Θεσσαλίας θα άπλωνε ξανά τις σάρκες της, σάρκες μαύρες και χθόνιες, επικίνδυνες για όποιον δεν τις μελετάει στη φλόγα της εστίας, με τις πόρτες διπλοκλειδωμένες.»

Παίρνει με τη σειρά τις ευρύτερες περιοχές της Θεσσαλίας, από τα “σπαρμένα σαν δόντια δράκοντα” Βλαχοχώρια, τα Καραγκουνοχώρια τα οποία γλείφουν τα «ανήσυχα όνειρα του αργοκίνητου Πηνειού», τα Δρακοχώρια, που λένε ότι είναι «τα μάτια του ερπετού που κείτεται στον τόπο αιώνες τώρα», μέχρι και τις τέσσερις πόλεις του κάμπου, τις οποίες διαφεντεύουν τέσσερις καβαλάρηδες που «τέσσερις φορές σταμάτησαν τη μανιασμένη πορεία τους για να ποτίσουν τα θανατόφραχτα ζωντανά τους και σε καθένα από τα μέρη αυτά σήκωσαν και μια στρούγκα, πριν χαθούν πίσω από τις ραφές του ουρανού». Τέλος, αναφέρεται στην περιοχή της Αγριθέας, με την οποία κλείνει και την αφηγηματική χαρτογράφηση που ξεκινάει ο πρόλογος του  βιβλίου, με μια ιδιαίτερη μνεία στη θεά Εκάτη και τα σκυλιά που τη συνοδεύουν πάντα.

Παρουσιάζονται διάφορα σκηνικά, πλάσματα, τελετουργικά, μαγγανείες, δοξασίες, αόριστες σκεπτομορφές που παίρνουν σάρκα και οστά, ακόμα και τρόποι προστασίας από το κακό, ανάλογα την περιοχή και την ιδιαίτερη σχέση που έχει ο κάθε οικισμός με τη γύρω άγρια, ζοφερή πλάση. Οι γυναίκες παρουσιάζονται ως κατέχουσες την ξεχασμένη λαλιά των παλαιών, τη λαλιά των μαγισσών, ακόμα και τα παιδιά έχουν χάσει την αθωότητά τους από τα γεννοφάσκια, σχεδόν. Η όλη αίσθηση θυμίζει τα παραμύθια που διηγούνταν τα πολύ παλιά χρόνια οι χωριανοί στα παιδιά για να τα τρομάξουν και να τα ορμηνέψουν. Δεν πρόκειται για ιστορίες με αίσιο τέλος. Πρόκειται για μαθήματα καλών τρόπων και σεβασμού όσον αφορά τις συνδιαλέξεις με τα άγρια στοιχειά και τα αρχαία πνεύματα του τόπου∙ πρόκειται για πάθη, για λάθη, για απαγορευμένες επιθυμίες, σκοτάδι ζοφερό και αέρα μιαρό.

Υπάρχουν εμφανή ερεθίσματα από παιχνίδια ρόλων, ενώ αποτελεί φόρο τιμής σε καλλιτέχνες όπως ο Hieronymus Bosch και ο Πολωνός Ζdzisław Βeksiński και συγγραφείς όπως ο H.P. Lovecraft, o E.A. Poe, ο Lord Dunsany, o Clive Barker (τουλάχιστον, όσον αφορά τα σχετικά οπτικά ερεθίσματα και αναγνώσματα της γραφούσης τούτο το review). Και λειτουργεί. Η γραφή είναι άγρια, ανελέητη, με μια νοσηρή ομορφιά που σε παρασύρει όλο και πιο μέσα σε αυτήν τη φανταστική(;) Θεσσαλία. Είναι όμως και μελετημένη, προσεχτική όσον αφορά τις σκοτεινές πηγές της. Φαίνεται ξεκάθαρα ότι ο συγγραφέας διαθέτει μια βαθιά γνώση και των τοπικών λαϊκών παραδόσεων, αλλά και των αρχαιοελληνικών μύθων που ελλοχεύουν κάτω από τις παραδόσεις αυτές. Και δένει τα δυο τους, όχι μόνο με εξαιρετική μαεστρία, αλλά και με την προσήλωση ενός Μάγου -ενός Ιεροφάντη, μάλλον- επί τω τελετουργικό έργω. Το αποτέλεσμα είναι πραγματικά μαγικό, ικανό να σε μεταφέρει βίαια στον κόσμο, ίδιο δρακο-υφαντό: «η γραμμή που χωρίζει στα δύο ολόκληρο το στερέωμα, είναι το ουράνιο καθρέφτισμα της ραχοκοκαλιάς του δράκοντα που είναι θαμμένος κάτω από τα Δρακοχώρια. Είναι η ραφή του ουρανού, εκεί που γάζωσαν οι Μοίρες με την ανέμη τους το δέρμα με το οποίο σκέπασαν τη γη και την προστατεύει έκτοτε από τα φτερά και τις φλόγες που τριγυρνάνε απέξω. Την ίδια νύχτα κάθε χρόνο πάει να ξηλωθεί η ραφή του ουρανού, χαλαρωμένη και καταπονημένη από το βάρος των προηγούμενων μηνών, γι’ αυτό και φαίνεται τόσο λαμπερή –είναι η λάμψη όσων κρύβονται από πίσω της που αρχίζει να αχνοφαίνεται».

Με λίγα λόγια, πρόκειται για ένα μικρό αναγνωστικό διαμάντι, του οποίου ελπίζω να υπάρξει συνέχεια πάραυτα!

Συνίσταται συνοδευτική μουσική υπόκρουση αργών, ατμοσφαιρικών ασμάτων κατά προτίμηση σκανδιναβικής προελεύσεως ή, εναλλακτικά, τελετουργικά τύμπανα, τσαμπούνες και βιολιά που παίζουν σκοπό τον οποίο θα χόρευε εκστατικά ο ίδιος ο θεός Πάνας, ταπεινή συνοδεία της τρισμέγιστης Εκάτης.

Σημείωση: τα κείμενα σε πλαγιομορφή αποτελούν επί λέξη αποσπάσματα του βιβλίου προς παρουσίαση και ανήκουν στον συγγραφέα και μόνο.

Το βιβλίο μπορείτε να βρείτε από τις εκδόσεις Αντίποδες, στον παρακάτω σύνδεσμο, καθώς και σε όλα τα ενημερωμένα βιβλιοπωλεία:

http://www.antipodes.gr/8-books/27-2017-06-22-13-07-16

Σχετικοί σύνδεσμοι:

https://en.wikipedia.org/wiki/Zdzis%C5%82aw_Beksi%C5%84ski

https://industriesofinferno.wordpress.com/

Η Γιώτα Τσιμπαλίδη σπούδασε Εφαρμοσμένες Τέχνες στο ΤΕΙ Αθηνών και Κόμιξ στη σχολή Ορνεράκη. Ασχολείται με την γραφιστική και το design, την εικονογράφηση, τα κόμικς, τη φωτογραφία, τα παιχνίδια ρόλων και την οπτική τέχνη γενικά όπου τη βρίσκει εύκαιρη. 'Εχει συνεργαστεί με διάφορους εκδοτικούς οίκους όσον αφορά την εικονογράφηση και σχεδιασμό βιβλίων και μικρά κομιξάκια της θα βρείτε στα fanzines “Zine of Synergy 1-3”, και στην συλλογή “Εν Αιθρία,” 2016.

Τελευταία, το έχει ρίξει στην μελέτη και πρακτική εφαρμογή της φιλοσοφίας του ευ ζην, στις εναλλακτικές θεραπείες κ στην διεύρυνση του νου και κυρίως της καρδιάς. Αρέσκεται στο να διαβάζει πολύ, να χαϊδεύει (και να σχεδιάζει) γατιά, να geek-ιάζει με Netflix και RPGs και να σκέφτεται συχνά-πυκνά ότι «και πολύ το άργησαν το VR, ρε παιδιά”.

Ευελπιστεί να αλλάξει τον κόσμο με την δύναμη της αγάπης, του κάλλους και της επικοινωνίας σε ό,τι επίπεδο αυτό είναι εφικτό.

Δουλειά της θα βρείτε στους παρακάτω συνδέσμους:

Website: animafelis.deviantart.com

Website: www.facebook.com/ANIMAfelis