Nightwish, αγαπημένα τραγούδια πλασμένα από τη λογοτεχνία του φανταστικού (Μέρος 1ο)
Πρόσφατα οι Nightwish ανακοίνωσαν πως θα κυκλοφορήσουν διπλό album με τα καλύτερα τραγούδια τους. Η συλλογή θα ονομάζεται Decades (Δεκαετίες), μιας και οι Nightwish, το έτος που μας πέρασε, συμπλήρωσαν 20 χρόνια προσφοράς στη μουσική από τότε που βγήκε ο πρώτος τους δίσκος.
20 χρόνια, λοιπόν, ο Tuomas και η παρέα του μας ταξιδεύουν σε ανώνυμους κόσμους που χτίζονται ξανά και ξανά μες στο μυαλό χιλιάδων ονειρευτών που βρήκαν καταφύγιο στη μουσική τους. Εκρηκτικές συνθέσεις, μαγικές μπαλάντες, θεατρικότητα και κινηματογραφικό feeling, μάς πέρασαν από τρικυμισμένες θάλασσες για να μας οδηγήσουν σε γαλήνια ακρογιάλια, ανθισμένα λιβάδια, σιωπηλές ερήμους κάτω από τα άστρα, αρχέγονα δάση, κόκκινους γκρεμούς και χιονισμένες οροσειρές, για να γυρέψουμε τους θησαυρούς του Μαύρου Σεντουκιού των Θαυμάτων. Πόσες και πόσες φορές δεν νιώσαμε ασφαλείς μέσα σε τραγούδια-καταφύγια που έδιωχναν την πεζή καθημερινότητα μακριά σαν κακό όνειρο; Πόσες φορές δεν νοσταλγήσαμε ευχάριστες στιγμές στην αρχή της χιλιετίας με συντροφιά τη φωνή της Tarja ή καβαλήσαμε τον άνεμο με τις συνθέσεις του Tuomas και τον οργή του Marco, ανταποκρίνοντας το κάλεσμα της περιπέτειας; Πόσες νύχτες ζήσαμε την αναμονή κάποιου μεγάλου θαύματος ακούγοντας ξανά τους ίδιους στίχους και τη μουσική που από τη μια έρεε αργά και από την άλλη αντάριαζε απότομα; Πόσες εικόνες φτιάξαμε στο μυαλό με αγαπημένους ήρωες, άγνωστους και γνωστούς, να πολεμούν, να αγωνιούν, να ερωτεύονται, να αποχωρίζονται, να ταξιδεύουν, να ζουν και να πεθαίνουν κάτω από τη μουσική των Nightwish;
20 χρόνια, λοιπόν, και οι Nightwish αποτελούν το soundtrack της δικής μας γενιάς. Μιας γενιάς ανθρώπων από διαφορετικές ηλικίες, χώρες, τόπους και έθιμα, που έχουν κάτι κοινό: την αγάπη τους για τις επικές ιστορίες, τις ταινίες φαντασίας, τα βιβλία ηρωικής φαντασίας, τα παραμύθια, τα παλιά μουσικά όργανα και τους ρυθμούς του Μεσαίωνα και της Αναγέννησης και για οτιδήποτε πηγαίνει κόντρα στην εποχή της εξέλιξης και της τεχνολογίας. Μιας γενιάς που νιώθει την ανάγκη να γυρίσει πίσω και να αναβιώσει κάποια φωτεινά σημεία του παρελθόντος, μέσα από την τέχνη και τη μουσική. Μια γενιά που, όταν θα έρθει η ώρα της να φύγει, θα φωλιάσει μέσα στους κόσμους που έκρυβαν τα τραγούδια που την εξέφρασαν και τη συνόδευσαν, όπως κάνουν 20 χρόνια τώρα οι Nightwish.
Μια φορά κι έναν καιρό στη Φινλανδία
Η ιστορία ξεκινά μια νύχτα της προηγούμενης χιλιετίας, όχι πολύ μακριά πριν το τέλος της. Ένας ντροπαλός νέος που κάνει τη θητεία του στον φινλανδικό στρατό, κάθεται πλάι στη φωτιά που έχουν ανάψει οι φαντάροι. Τραγουδά με τη σιγανή φωνή του και ονειρεύεται να φτιάξει το δικό του συγκρότημα σαν τους Metallica και τους Guns and Roses που παρακολούθησε σε κάποιο του ταξίδι στην Αμερική. Ονειρευόταν ότι στη δική του μπάντα τις ηλεκτρικές κιθάρες και τα ντραμς θα συνοδεύουν φλάουτα και πλήκτρα. Αυτός ο νεαρός με τα γυαλιά και τα κοντά μαλλιά θα γινόταν αργότερα ένας από τους μεγαλύτερους συνθέτες της εποχής μας, εκείνος που θα πάντρευε την όπερα και την κινηματογραφική μουσική με την power metal, κάτι που την ίδια περίοδο είχαν ξεκινήσει να κάνουν ο Johnson με τους Therion στη Σουηδία και ο Turilli με τους Rhapsody στην Ιταλία (ακόμη θυμάμαι εκείνη τη φωτογραφία από την εποχή του Oceanborn που οι Nightwish βρίσκονται μαζί με τον Turilli γεμάτοι χαρά, σαν σχολική μπάντα που συνάντησε κάποιον αναγνωρισμένο καλλιτέχνη). Ο νεαρός αυτός, στα χρόνια που θα ακολουθούσαν, θα αποκτούσε ένα πιο goth και επιβλητικό στιλ μέχρι να υιοθετήσει την εικόνα του Jack Sparrow. Πρόκειται για τον Tuomas Holopainen που μαζί με τον φίλο και συμμαθητή του Emppu Vuorinen (κιθάρα) έφτιαξε τους Nightwish το σωτήριο έτος 1996. Λίγο αργότερα, θα έμπαινε στο συγκρότημα ο Jukka Nevalainen (ντραμς), o Sami Vanska (μπάσο) και η νεαρή σοπράνο Tarja Turunen (φωνή), η οποία έμελε να γίνει σύμβολο, όχι μόνο των Nightwish, αλλά μιας ολόκληρης σκηνής, ένα ζωντανό είδωλο και πρότυπο για χιλιάδες εν δυνάμει τραγουδίστριες.
Έναν χρόνο μετά, κυκλοφόρησε ο πρώτος τους δίσκος από την εταιρεία Spinefarm. To album φέρει το όνομα Angels Fall First, σημαδιακός τίτλος που μαρτυρεί ένα από τα μεγάλα θέματα που χαρακτηρίζουν τους στίχους του Tuomas από την αρχή των Nightwish ως σήμερα: το τέλος της αθωότητας, τον χαμένο παράδεισο και τη θλίψη των περασμένων. To 1998 βγήκε το Oceanborn, το οποίο διαδέχτηκε δυο χρόνια μετά το Wishmaster (2000), δυο κλασικοί πια δίσκοι οι οποίοι σφράγισαν τον χαρακτήρα της μπάντας με τα μελωδικά και ταχύρυθμα τραγούδια τους και τις ατμοσφαιρικές μπαλάντες. Την ίδια χρονιά, οι Nightwish θα διαγωνιστούν στη Φινλανδία για να την εκπροσωπήσουν στη Eurovision, κάτι που όμως δεν κατάφεραν. Το τραγούδι αυτό ήταν το Sleepwalker, μια ήρεμη, νανουριστική σχεδόν, μπαλάντα που θα ακούγαμε δυο χρόνια μετά στο single του Bless the Child μαζί με άλλα ακυκλοφόρητα κομμάτια, όπως το Wayfarer, το Nightquest και το Once Upon a Trobadour.
Ύστερα, κι ενώ η μπάντα είχε αρχίσει να αποκτά παγκόσμια φήμη, λίγο κόντεψε να διαλυθεί έπειτα από την αποχώρηση του μπασίστα Sami λόγω αρκετών διαφωνιών. Τη θέση του πήρε ο Marco Hietala, ο οποίος όχι μόνο έσωσε τους Nightwish αλλά τους έδωσε μια νέα δυναμική στα τραγούδια και στη σκηνική παρουσία. Η φωνή του, ιδιαίτερη, άγρια, σπαραχτική και επιθετική θα συνοδεύσει την Tarja στο Century Child, τον δίσκο που ανέστησε τους Nightwish και προετοίμασε τον δρόμο για την υπερπαραγωγή που ακούει στο όνομα Once. Πρόκειται για το απόγειο της καριέρας τους, τον δίσκο που οι συνθέσεις γίνονται περισσότερο κινηματογραφικές, νέα όργανα εισάγονται και ξεπηδούν τα πρώτα «χιτάκια» που θα προσελκύσουν κοινό από τον «έξω» χώρο. Το Nemo θα κολυμπήσει έξω από τα νερά του και θα παιχτεί σε ραδιοφωνικούς σταθμούς, ενώ το βίντεο κλιπ θα προβληθεί εκτός του TV War, της μόνης metal εκπομπής στην τηλεόραση της δεκαετίας 2000-2010. Όσο για το I wish I had an Angel, θα γίνει το σήμα κατατεθέν της μπάντας, παρόλο που το Ghost Love Score θα αποκτήσει την πρώτη θέση στην καρδιά των παλιών και των νέων οπαδών. Τo Once ήταν ως το 2007 η ακριβότερη σε κόστος παραγωγή δίσκου της Φινλανδίας και ήταν η πρώτη συνεργία των Nightwish με τη Φιλαρμονική του Λονδίνου, μια συνεργία που συνεχίζεται μέχρι σήμερα.
Tην πρώτη Οκτωβρίου του 2005, το αθηναϊκό κοινό θα έχει τη χαρά να απολαύσει τους Nightwish ζωντανά στον Λυκαβηττό, σε μια αξέχαστη συναυλία που ανοίγει και κλείνει με μουσική του Hans Zimmer (Ο τελευταίος Σαμουράι και Βασιλιάς Αρθούρος), ενώ στη μπάντα απονέμεται ο χρυσός δίσκος για το Once που ξεπέρασε τις 3000 πωλήσεις στη χώρα μας. Στα χρόνια που θα ακολουθήσουν, τραγούδια των Nightwish όπως το Bless the Child και το Dark Chest of Wonders θα ακούγονται σε καθημερινή βάση σε σποτάκια του Ant1 και του Skai, διαφημίζοντας αθλητικές εκπομπές και τον πρώτο κύκλο του Game of Thrones.
Το Τέλος μιας Εποχής
Βρισκόμαστε στα ξέγνοιαστα χρόνια μεταξύ του 2004 και του 2008, όπου το Φανταστικό, τα εξελιγμένα βιντεοπαιχνίδια και το γρήγορο ίντερνετ συνοδεύουν μεγάλο μέρος της νεολαίας. Οι ταινίες του Άρχοντα των Δαχτυλιδιών, του Χάρι Πότερ, και των Πειρατών της Καραϊβικής κερδίζουν μικρούς και μεγάλους και γίνονται σημεία αναφοράς και λατρείας. Συγκροτήματα με γυναικεία φωνητικά κερδίζουν ολοένα σε παγκόσμια δημοτικότητα, όπως οι Evanescence, οι Epica και Within Temptation, ενώ η metal μουσική προσελκύει όσο ποτέ άλλοτε τον γυναικείο πληθυσμό και τις νεαρές ηλικίες. Τα τραγούδια των Nightwish βρίσκουν όλο και περισσότερους οπαδούς που αναζητούν το επικό στοιχείο στη μουσική σε μια πρωτοφανή μανία. Η συμφωνική metal μπάντα από τη Φινλανδία βρίσκεται στην κορυφή των female fronted συγκροτημάτων. Ωστόσο, μετά την κυκλοφορία του live dvd End of an Era, ένα μοιραίο γεγονός έρχεται να ταράξει τους φίλους της μπάντας από όλον τον κόσμο. Η Tarja δεν θα είναι πια η φωνή των Nightwish. Αποχωρεί από το συγκρότημα (για την ακρίβεια την απολύουν) και ακολουθεί τη δική της δισκογραφική πορεία. Ένα πραγματικό τέλος εποχής που έκανε αρκετούς να πάψουν να ακολουθούν τις επόμενες δουλειές της μπάντας, η αντικαταστάτρια της Tarja, που δεν ήταν άλλη από τη Σουηδή Anette Olzon. Για χιλιάδες οπαδούς, οι Nightwish ήταν η Tarja και δεν μπορούσαν να δεχτούν πως η αγαπημένη τους μπάντα από τη Φινλανδία θα συνέχιζε χωρίς εκείνη. Για πολλά χρόνια, η διαμάχη Tarja-Annete θα βρισκόταν στα σχόλια κάθε τραγουδιού στο Youtube, έναν πόλεμο που ξεκίνησαν, βεβαίως, οι οπαδοί και όχι οι ίδιες οι τραγουδίστριες που έτσι κι αλλιώς δεν είχαν τίποτα να χωρίσουν. Οι Nightwish έχασαν τα οπερετικά φωνητικά που τους χαρακτήριζαν από την αρχή της καριέρας τους, μουσικά, όμως, και συνθετικά ο Tuomas θα τους ανέβαζε ακόμα πιο ψηλά κι από το Once.
To 2007 κυκλοφόρησε το Dark Passion Play, ένα album πιο σκοτεινό, πιο συνθετικό και πιο εκρηκτικό από το Once. Αντίθετα με τους προηγούμενους δίσκους, όπου το μεγαλύτερο σε διάρκεια και εναλλαγές τραγούδι βρίσκεται στο τέλος, εδώ κάνει την αρχή. Πρόκειται για το The Poet and the Pendulum, έναν «κινηματογραφικό προάγγελο» για τις επόμενες δουλειές του Tuomas και της μπάντας. Νέα «χιτάκια» όπως το Amaranth και το Bye Bye Beautiful κάνουν την εμφάνισή τους και γίνονται βίντεο κλιπ μαζί με το Islander. O Marco θριαμβεύει στα φωνητικά, ενώ ο κόσμος προσπαθεί να αποδεχτεί την Anette. Φυσικά, το να είσαι αντικαταστάτης συγκροτήματος metal με χιλιάδες οπαδούς δεν είναι εύκολο, πόσο μάλλον όταν πρέπει να αναλάβεις τη θέση της Tarja, μοναδικής φυσιογνωμίας στον χώρο σε επίπεδο λατρείας. Τα αρνητικά σχόλια παίρνουν και δίνουν, αλλά οι Nightwish είναι αποφασισμένοι να συνεχίσουν. Ο Tuomas ετοιμάζει περισσότερα θεαματικά έργα για το μέλλον.
Το 2008 ήταν η τελευταία φορά που η Αθήνα θα έβλεπε τους αγαπημένους της (ή όχι και τόσο πια) Nightwish. Έπαιξαν headliners στο δεύτερο και τελευταίο March Metal Day (την προηγούμενη χρονιά η ίδια διοργάνωση έφερε μαζί τους Manowar, τους Rhapsody και τους Epica, μαζί και άλλους πολλούς) στις 8 Μαρτίου στο Ελληνικό. Ο κόσμος αποδοκίμασε την Anette, ενώ οι Nightwish δήλωσαν απογοητευμένοι από τους διοργανωτές. Σήμερα συμπληρώνονται δέκα χρόνια από την τελευταία τους εμφάνιση στην Ελλάδα. Αντίθετα η Tarja, η οποία ακολούθησε τη δική της δισκογραφική πορεία, συνέχισε να μας επισκέπτεται τακτικά.
Το 2011 οι Nightwish κυκλοφόρησαν το πιο φιλόδοξο έργο της καριέρας τους. Πρόκειται για το Imaginaerum, ένα πραγματικά ιδιαίτερο έργο που δεν αρκέστηκε στις μουσικές συνθέσεις του Tuomas και τις ικανότητες της μπάντας. Λίγους μήνες μετά, την άνοιξη του 2012 το Imaginaerum έγινε ταινία, στην οποία όχι μόνο αξιοποιήθηκαν τα τραγούδια του δίσκου αλλά και τα ίδια τα μέλη των Nightwish που κάνουν την εμφάνισή τους στα μισά του έργου. Ο Tuomas και η Anette έπαιξαν πιο πολύ, ενώ ο πρωταγωνιστής (Tom Whitman) βασίστηκε πάνω στον ίδιο τον Holopainen. Πρόκειται για concept album που κυκλοφόρησε και σε συμφωνική εκδοχή εκτός από το soundtrack της ταινίας. Για το Imaginaerum θα μιλήσουμε πιο αναλυτικά στο δεύτερο μέρος του αφιερώματος των Nightwish.
Έπειτα από τη μεγάλη περιοδεία του Imaginaerum ξεκίνησαν νέα προβλήματα για το συγκρότημα. Λόγω ασθένειας, η Anette δεν μπορούσε να συνεχίσει τις συναυλίες και οι Nightwish αναγκάστηκαν να την αντικαταστήσουν. Τελικά, η Anette απολύθηκε και τη θέση της πήρε η πρώην τραγουδίστρια των After Forever, Floor Jansen η οποία παρέμεινε και μετά το τέλος της περιοδείας. Τα φωνητικά της Floor αναβίωσαν τα παλιά και αγαπημένα τραγούδια των οπαδών και ο κόσμος δήλωνε πια χαρούμενος με την έλευση της νέας τραγουδίστριας και frontman. Η Floor δεν κατάφερε μόνο να ζωντανέψει τα κλασσικά άσματ,α αλλά και να σβήσει τη διαφωνία Tarja-Anette που σημάδεψε τους Nightwish τα προηγούμενα χρόνια. Ο Troy Donocley, ο οποίος είχε συμμετάσχει σε ηχογραφήσεις και συναυλίες με τη γκάιντα και τα πνευστά του, τώρα πια θα γινόταν επίσημο μέλος των Nightwish. Ωστόσο, η μπάντα από τη Φινλανδία έχασε τον αρχικό της ντράμερ, Jukka Nevalainen, οποίος αποχώρησε λόγω χρόνιας αϋπνίας. Τη θέση του πήρε ο Kai Hahto.
Με το νέο αυτό σχήμα, οι Nightwish κυκλοφόρησαν τον όγδοο δίσκο τους το 2015. Το Endless Forms most Beautiful, αν και δεν είναι concept δίσκος όπως το Imaginaerum, αποτελεί φόρο τιμής στην Επιστήμη και την Εξέλιξη των Ειδών. Το κινηματογραφικό feeling παραμένει έντονο, ενώ το μεγάλης διάρκειας Greatest Show on Earth είναι ένα πραγματικό μουσικό αριστούργημα που οι Nightwish δεν δίστασαν να το παίξουν ζωντανά στην περιοδεία που ακολούθησε. Με το εν λόγω τραγούδι, επίσης, ξεκινά η νέα τους συλλογή Decades, η οποία αντλεί το όνομά της από το πανέμορφο και μελαγχολικό Decades in the Sun του τελευταίου δίσκου, ένα τραγούδι για την αγάπη που παραμένει, καθώς τα χρόνια περνούν.
Ποιο θα είναι το μέλλον των Nightwish; Αυτό κανείς δεν μπορεί να το ξέρει. Η ιστορία της μπάντας από τη Φινλανδία είναι γεμάτη αλλαγές και εκπλήξεις. Ωστόσο, η μαγεία παραμένει η ίδια μέσα από τις νότες και τους στίχους δύο σημαδιακών δεκαετιών.
Οι ιστορίες πίσω από τα τραγούδια
Ας υποθέσουμε ότι δεν έχουμε ακούσει ποτέ Nightwish και ότι ξεκινάμε με το πρώτο τραγούδι του πρώτου τους δίσκου, του Angels Fall First. Η σύντομη απαγγελία της Tarja που συνοδεύει τα πλήκτρα του Tuomas μάς καλωσορίζει στη μυσταγωγία της μουσικής, μέχρι να ξυπνήσουν τα υπόλοιπα όργανα της μπάντας και το τέμπο να φτάσει ψηλά. Είναι το Elvenpath, το Μονοπάτι των Ξωτικών του δάσους, που καλούν τον ακροατή να τα ακολουθήσει. Και ποιοι κρύβονται εκεί; Χαρακτήρες από τα παραμύθια, τους μύθους και τα βιβλία φαντασίας. Μάγισσες του φεγγαριού, οι εφτά νάνοι της Χιονάτης, η Πεντάμορφη και το Τέρας (για τους οποίους υπάρχει ξεχωριστό τραγούδι, το αμέσως επόμενο στον δίσκο), ήρωες από το φινλανδικό έπος της Καλεβάλα, η θεά των δασών Mielikki, από την οποία εμπνεύστηκε ο Greenwood τη θεά με το ίδιο όνομα στο Faerun του Dungeons and Dragons, καλικάτζαροι, νεράιδες, ακόμα και ο Μπίλμπο από το Χόμπιτ, ενώ γίνονται αναφορές στον Σάουρον και τη δημιουργία των Δαχτυλιδιών της Δύναμης. Αντίστοιχες αναφορές στο Λοθλόριεν θα ακούσουμε και στο Wishmaster μαζί με κάποιους από τους χαρακτήρες της Dragonlance. Το συγκεκριμένο άσμα λέγεται πως είναι αφιερωμένο στον Tolkien και στον Walt Disney που ήταν οι μεγαλύτερες εμπνεύσεις του Tuomas. Παρ’ όλα αυτά, κανένα από τα τραγούδια των Nightwish (της πρώτης έστω περιόδου) δεν είναι αφιερωμένο σε βιβλίο φανταστικής λογοτεχνίας, κάτι που έκαναν αντίστοιχα και άλλα power metal συγκροτήματα της Φινλανδίας, όπως οι Stratovarius και οι Sonata Arctica. Στον ίδιο δίσκο (Angels Fall First), υπάρχει ένας ύμνος για τη Φινλανδία (Lappi), τις λίμνες, τον ουρανό, τους σαμάνους και τις αρχαίες μάγισσες, καθώς και για τα ζώα προστάτες μιας εποχής όπου ο Άνθρωπος βρισκόταν πιο κοντά στη Φύση. Επίσης, υπάρχει τραγούδι εμπνευσμένο από τους Φαραώ της Αιγύπτου (Tutankhamen), κάτι που θα βρούμε και στον επόμενο δίσκο (Pharao Sails to Orion), ενώ η μαγεία της Ανατολής θα συνεχίσει σταθερά να επηρεάζει τον Tuomas στους μετέπειτα δίσκους.
Έχει ενδιαφέρον να παρατηρήσουμε τα εξώφυλλα των Nightwish από το Angels Fall First μέχρι και το Once. Κάθε εικόνα μπορεί να μας πει μια ιστορία ή να μας αφήσει να δημιουργήσουμε εμείς μια δική μας. Ξεκινώντας από το πρώτο album μέχρι το τελευταίο με την Tarja θα δούμε τα εξής: Ένα μοναχικό δέντρο κάτω από τον νυχτερινό ουρανό και τον κόκκινο ορίζοντα με συντροφιά έναν μακρινό πλανήτη (Angels Fall First). Μια θάλασσα κάτω από ένα γιγάντιο και απειλητικό μάτι που έχει για κόρη του τον πλανήτη Γη και μια κοπέλα νεκρή ή κοιμισμένη να επιπλέει ανάσκελα, ενώ μια κουκουβάγια μεταφέρει έναν πάπυρο (Oceanborn). Ένα ξυπόλυτο αγόρι υψώνει τα χέρια του γονατιστό στην άκρη του γκρεμού, παρακολουθώντας τους κύκνους να πετούν στο ηλιοβασίλεμα (Wishmaster). Μια όμορφη κοπέλα να σκύβει πάνω από ένα μαύρο ρόδο, έχοντας πίσω της έναν ασημένιο καταρράκτη (Century Child). Το άγαλμα ενός αγγέλου που θρηνεί πάνω σε ένα μνήμα που γράφει «Κάποτε» (Once). Αν και κάποια από αυτά τα εξώφυλλα είναι εικονογραφήσεις συγκεκριμένων τραγουδιών (Devil and the Deep Dark Ocean, Dead Boy's Poem και Beauty of the Beast), όλα τους έχουν κάτι κοινό: τη μελαγχολία και τη μοναξιά. Έτσι είναι και η μουσική των Nightwish, μελαγχολική και μοναχική, όχι όμως καταθλιπτική. Υπάρχει μια ευχάριστη αίσθηση στις νότες τους, γαλήνη και ψυχική ανάταση. Είναι μια όμορφη ανάμνηση, κάτι γλυκό που πέρασε, τελείωσε, έληξε και άφησε μια πικρή γεύση. Είναι το «Λοιπόν, ήρθα σπίτι» που είπε ο Σαμ Γκάμγκη στην τελευταία σειρά του Άρχοντα των Δαχτυλιδιών, το τέλος μιας υπέροχης περιπέτειας, το «Ζήσαν αυτοί καλά κι εμείς καλύτερα» που μας έβγαζε από το παραμύθι.
Το γενικό θέμα των τραγουδιών των Nightwish είναι η αθωότητα. Μπορεί να εκφραστεί μέσω της παιδικής ηλικίας, του ονείρου, της αγάπης, της φαντασίας, της δημιουργικότητας και της ξεγνοιασιάς. Όταν χάνεται η αθωότητα έρχεται η θλίψη, η παραίτηση, η ανημποριά, η απόγνωση ακόμα και η κακία. Και τι μπορεί να τη φέρει πίσω; Ίσως η νοσταλγία και η ανάγκη της απόδρασης και της αναζήτησης. Η ευχή κάτι να κρατήσει για μια ζωή, όπως μας λέει ο Tuomas στο Sleeping Sun, τραγούδι που εμπνεύστηκε μετά την έκλειψη του 1999. Και αυτή την ανάγκη της ατάραχης στασιμότητας, τη συναντάμε τόσο στις αναφορές των δασών, των λιμνών και των χιονισμένων εκτάσεων όσο και στο βαθύ μπλε της θάλασσας του Oceanborn. Εδώ ο ωκεανός συμβολίζει τον Χρόνο που κυλάει μεν, μα παραμένει στάσιμος και γίνεται ανεξάντλητη πηγή για δημιουργία, μουσική και ποίηση, τα εργαλεία του Tuomas για να φτιάξει τις γέφυρες που μας ενώνουν με τους μαγικούς κόσμους της αθωότητας.
Στο Oceanborn, εκτός από σύμβολα που συνδέονται με το νερό, εισάγεται το στοιχείο της ομορφιάς και του έρωτα. Τόσο η ομορφιά όσο και ο έρωτας χρησιμοποιούνται για να τονίσουν την αγνότητα της ψυχής και την επαφή της με την τέχνη. Με απλά λόγια, τα τραγούδια των Nightwish που για αγάπη δεν είναι μόνο για ερωτευμένους. Υμνούν την ομορφιά όπως υμνούν και την αθωότητα και το πάθος που την σπρώχνει στη δημιουργικότητα και την απελευθέρωση. Ο τίτλος Oceanborn παραπέμπει φυσικά στην Αφροδίτη, θεά του έρωτα και της ομορφιάς, που σύμφωνα με τη μυθολογία γεννήθηκε μέσα από τα κύματα του ωκεανού. Αναφορά στην Αφροδίτη γίνεται και στο τραγούδι Passion and the Opera. Στο Oceaborn υπάρχει και η διασκευή του Howard Blake, Walking in the Air από τη χριστουγεννιάτικη ταινία κινουμένων σχεδίων του 19820, The Snowman (ο Χιονάνθρωπος), βασισμένη στο ομότιτλο βιβλίο του Raymond Briggs. Η συγκεκριμένη ταινία ήταν διάσημη στην Αγγλία και στη Φινλανδία και επηρέασε τον Tuomas, όχι μόνο στο Oceanborn, αλλά και πολύ αργότερα στο Imaginaerum.
Τιμώντας το όνομα της μπάντας, ο Tuomas στους στίχους, αλλά και σε αρκετούς από τους τίτλους των τραγουδιών, αξιοποίησε πολλά στοιχεία που σχετίζονται με τη νύχτα: πανσέληνοι, φεγγαρόδρομοι, παρατηρητές, αστέρια και αστρικές πύλες, κουκουβάγιες, αηδόνια, νυχτοπερπατήματα και ταξίδια μέσα στο βαθύ σκοτάδι, υπνοβάτες, κοιμισμένες πόλεις, αξημέρωτα βράδια, φαντάσματα και βαμπίρ, αναλαμβάνουν ρόλο, τις περισσότερες φορές αλληγορικό, είτε για να πουν μια ιστορία είτε για να οδηγήσουν τον ακροατή σε ταύτιση με την ανησυχία του δημιουργού-καλλιτέχνη. Η νύχτα των Nightwish δεν είναι τρομαχτική ούτε απειλητική, παρά ένα απέραντο καταφύγιο ονείρων και παρηγοριάς. Όσο για την αλληγορία, ο Tuomas τη χρησιμοποιεί συχνά δανείζοντας ιστορίες και πρόσωπα από τη Βίβλο ή πλάθοντας δικούς του χαρακτήρες. Κάποιοι από αυτούς έχουν όνομα, όπως η Christabel του Beauty of the Beast, ο Tuomas από το Poet and the Pendulum, ο Nemo του Once και ο Tom Whitman από το concept του Imaginaerum. Κάποιοι παραμένουν ανώνυμοι, όπως το «νεκρό αγόρι» από το Dead Boy's Poem και η Oceansoul από το ομότιτλο τραγούδι του Century Child. Οι χαρακτήρες αυτοί συμβολίζουν την ψυχή του ονειρευτή και του δημιουργού, αυτού που είτε υπέστη έναν συμβολικό θάνατο είτε παλεύει μαζί του για να παραμείνει αγνός. Η ψυχή που αμαυρώθηκε με την ενηλικίωση, η ψυχή που ακολούθησε λάθος μονοπάτι και δεν μπορεί να βρει τον γυρισμό, η ψυχή που έχασε το όνειρο και ξύπνησε σε μια σκληρή πραγματικότητα, η ψυχή που κάποτε είχε τα πάντα μα τώρα δεν έχει τίποτα. Ο κόσμος είναι μια φυλακή για τους ονειροπόλους κι εκείνοι ψάχνουν απεγνωσμένα να αποδράσουν, ακόμα κι αν βρίσκονται σε μια φαινομενικά καλή κατάσταση. Αυτό θα μας πει ο Tuomas μέσα από το «αηδόνι στο χρυσό κλουβί» στο Escapist μετά από πολλούς δίσκους και με την Annete στα φωνητικά. Μα δεν χρειάστηκε να φτάσουμε τόσο μακριά για να το καταλάβουμε. Η ανάγκη της απόδρασης είναι φανερή ήδη από τα πρώτα album.
Ο Tuomas δεν παραλείπει να κάνει την κριτική στην αδικία και την ανισότητα του κόσμου, όπως στο End of All Hope και στο Planet Hell. Εχθρεύεται τον πόλεμο και μας βάζει στην κόλασή του μέσω του συγκλονιστικού 10th Man Down που εξιστορεί τις σκέψεις ενός στρατιώτη που προτιμά να βάλει τέλος στη ζωή του από το να συνεχίσει να σκοτώνει, και γίνεται το δέκατο και τελευταίο του θύμα. Ακόμα πιο τραγική είναι η ιστορία του Kinslayer (μτφ. Αδελφοκτόνος) που είναι αληθινή και μιλά όχι για κάποια επική μάχη με πανοπλίες, ξίφη και καταπέλτες, όπως ξεγελούν τα χορωδιακά φωνητικά και η εκρηκτική ροή του τραγουδιού, αλλά για κάτι δυσάρεστο που έχει συμβεί και που δυστυχώς συνεχίζει να συμβαίνει στα σχολεία της Αμερικής. Πρόκειται για το συμβάν του 1999 στο Columbine High του Κολοράντο. Τα δεκαπέντε κεριά που αναφέρονται στο τραγούδι είναι τα θύματα της τραγωδίας, ενώ συγκλονίζουν οι στίχοι που λένε «σε έναν κόσμο με εκατομμύρια θρησκείες, όλοι προσεύχονται με τον ίδιο τρόπο».
Η πίστη είναι άλλο ένα από τα θέματα που συναντάμε στα τραγούδια του πρώτου καιρού, όπως το Carpenter, το Gesthemane (Γεσθημανή), στο Bless the Child και σε άλλα. Ο ίδιος κρατά μια ουδέτερη στάση απέναντι στις θρησκείες του κόσμου. Δεν τους εναντιώνεται, αλλά πιστεύει πως η ανθρωπότητα έχει χειριστεί λάθος την πίστη και την ιερότητά της. Βεβαίως, μέσα από τα τραγούδια του ούτε προσπαθεί να παρασύρει τον κόσμο μακριά από τη θρησκεία (κάτι αρκετά συνηθισμένο στη metal μουσική), αλλά ούτε και να τον φέρει κοντά της. Δίχως την πίστη στο όνειρο, στις αρετές, στα χαρίσματα, στις απλές χαρές της ζωής, και στην εσωτερική μας δύναμη, είμαστε καταδικασμένο. Και πράγματι, αν ο Tuomas δεν πίστευε στο θαύμα που ονομάζεται Nightwish, η μπάντα θα αποτελούσε παρελθόν από το 2001. Ακόμα χειρότερα, δεν θα είχαν υπάρξει ποτέ.
Ο Διάβολος και ο Θάνατος είναι ίσως οι δυο πιο κλισέ μορφές που βρίσκουμε σε όλο το φάσμα της metal. Στα τραγούδια των Nightwish, αν και εμφανίζονται ελάχιστα, έχουν και πάλι ρόλο συμβολικό. Ο Διάβολος προσπαθεί να ξελογιάσει τη γοργόνα στο Devil and the Deep Dark Ocean και να παρασύρει την Christabel στο Beauty of the Beast. Παίζει τον ρόλο της τύψης, της ενοχής και της αδυναμίας, καθώς επίσης της ωρίμανσης και της θλίψης. Ο Θάνατος δεν είναι εκείνος ο χαιρέκακος σκελετός με το δρεπάνι, ούτε όμως κάποιος όμορφος άγγελος που οδηγεί σε καλύτερους κόσμους μακριά από καημούς. Είναι απλά το τέλος. Η λήξη μιας σχέσης, το πλήρωμα του χρόνου, το τέλος του ονείρου, της δημιουργικότητας και της αθώας παιδικής ηλικίας. Στην ουσία, ο Θάνατος στα τραγούδια των Nightwish είναι η ίδια η ζωή, μια ζωή χωρίς χαρά, φαντασία, έρωτα και μουσική.
Στο Once γίνεται πιο έντονο το κάλεσμα της περιπέτειας, ειδικά μέσω του Dark Chest of Wonders, κάτι που είχαμε να ακούσουμε από τον καιρό του Fantasmic. H νοσταλγία είναι, επίσης, έντονη, ενώ οι ήρωες των τραγουδιών αναζητούν τον παλιό, καλό εαυτό τους ή κάποια ευτυχισμένη κατάσταση. O Nemo, αν και λαθεμένα υποστηρίζουν οπαδοί ότι είναι επηρεασμένος από το ψαράκι της Disney (Finding Nemo) λόγω της μεγάλης αγάπης του Tuomas, προέρχεται από δύο διάσημους θαλασσοπόρους: τον κάπταιν Νέμο του Ιούλιου Βερν και τον Οδυσσέα, τον «Κανένα». Είναι ο ήρωας εκείνος που είναι καταδικασμένος να ταξιδεύει και να θαλασσοδέρνεται, έχοντας ξεχάσει το όνομά του και τον δρόμο της Ιθάκης, της δικής του γαλήνης. Ακόμα και το Mary Creek's Blood (προσωπικά το αγαπημένο μου κομμάτι των Nightwish) που είναι βασισμένο στα δεινά που υπέστησαν οι Ινδιάνοι της Βόρειας Αμερικής από τους λευκούς, μιλά για τον χαμένο παράδεισο. «Κάποτε ήμασταν εδώ» λέει το τραγούδι μιας φυλής που σκορπίστηκε στην Ιστορία. Κάποτε όλοι ζούσαμε ευτυχισμένοι στους δικούς μας κόσμους, είτε φανταστικούς είτε αληθινούς, και τώρα πια που φύγαμε γιατί μεγαλώσαμε ή γιατί αλλάξαμε, έχουμε μόνο τις αναμνήσεις μας. Αυτό το «Κάποτε» είναι που προσπαθεί ο Tuomas να διασώσει μαζί με τους Nightwish. Δεν είναι τυχαίο που αγαπήσαμε αυτά τα τραγούδια, από το Angels fall First μέχρι το Once, αφού μέσα τους βρίσκεται φυλαγμένο κάτι δικό μας.
Μέχρι το επόμενο αφιέρωμα στους Nightwish και τους μετέπειτα δίσκους τους, σας αφήνουμε να ξαναζήσετε τον παλιό καλό καιρό με την Tarja και να θυμηθείτε τις δικές σας ιστορίες. Γιατί κάθε τραγούδι είναι διαφορετικό για τον κάθε ένα μας και φέρει ξεχωριστές αναμνήσεις και καταστάσεις. Το σίγουρο είναι πως έχουμε βρει ένα κοινό μέρος για να συναντιόμαστε και να τραγουδάμε στίχους που μένουν ίδιοι για όλους.
Hear us sing
Watch us dance
Sing with us the tales
Which the music will keep alive
Nightwish-Once upon a Trobadour