Jack o’ Lantern: ο θρύλος πίσω από τη χαρακτηριστική κολοκύθα του Halloween

“This is Halloween, this is Halloween

pumpkins scream in the dead of night.

This is Halloween, everybody make a scene,

trick or treat ‘till the neighbors gonna die of fright!

It's our town, everybody scream,

in this town of Halloween”

Marilyn Manson - This is Halloween

*Harvest Danse by karichristensen.deviantart.com*

Γιγάντιες κολοκύθες κοσμούν τις αυλές. Παιδιά πηγαινοέρχονται στους δρόμους της πόλης με τα τρομακτικά τους μασκαρέματα να τρομάζουν τον καθένα, φωνάζοντας συνέχεια «Trick or treat» σε κάθε κατώφλι.

Ο Jack o’Lantern κοιτάζει σκανδαλιάρικα και καταχθόνια μέσα από τα σκαλισμένα, κολοκυθένια του μάτια. Η τελευταία ημέρα του Οκτωβρίου είναι η ημέρα του. Είναι η αναβίωση του αρχικού Jack O’ Lantern και το φάντασμά του επιστρέφει πάλι για να στοιχειώσει τον κόσμο, για μια νύχτα ακόμα...

Φυσικά, κατά τον Μεσαίωνα, στο άκουσμα του «Jack O’ Lantern» ανταποκρινόταν ένας άνθρωπος με ένα φανάρι στο χέρι ή κάποιος νυχτοφύλακας. Λίγο αργότερα -πάντοτε κατά τους μεσαιωνικούς χρόνους- «Jack O’ Lantern» ονομάστηκαν οι μυστηριώδεις και απόκοσμοι φωτισμοί στους βάλτους. Είναι γνωστοί και ως «Will o’ Wisps», «fairy lights», «corpse candles» και για χρόνια υπήρχε η αντίληψη ότι τους βάλτους στοίχειωναν βασανισμένα πνεύματα.

Σύμφωνα με τον θρύλο, στην Ιρλανδία του 16ου αιώνα (1500), ο Jack -ή αλλιώς, ο Stingy Jack (ο Σπαγκοραμμένος Τζακ, σε ελεύθερη μετάφραση)- ήταν ένας τσιγκούνης σιδεράς, ο οποίος θέλησε κάποτε να καλέσει τον ίδιο τον Διάβολο, για να γευτεί μαζί του ένα ποτήρι κρασί. Εκείνος δέχτηκε και όταν ήρθε η ώρα της πληρωμής, ο Σπαγκοραμμένος Jack ζήτησε από τον Διάβολο να μεταμορφωθεί σε μια δεκάρα, ώστε να εκπληρώσει και την υπόσχεσή του. Ο Διάβολος μεταμορφώθηκε στη δεκάρα και όταν ήρθε η ώρα του λογαριασμού, ο παμπόνηρος Jack εξαφανίστηκε, έχοντας τον διάβολο ως κέρμα μέσα στην τσέπη του μαζί με έναν ασημένιο σταυρό, για να τον εμποδίσει να επιστρέψει στη δαιμονική φύση του. Όπως και να έχει, ο Jack υποσχέθηκε να τον ελευθερώσει, αλλά με τη δέσμευση εκ μέρους του Διαβόλου, να μην του πάρει την ψυχή για δέκα χρόνια.

Δέκα χρόνια αργότερα, ο Διάβολος ξεγελάστηκε πάλι από τον παμπόνηρο Jack, ο οποίος του ζήτησε να ανεβεί σε ένα πανύψηλο δέντρο και να κόψει ένα φρούτο. Ο Διάβολος όμως παγιδεύτηκε ξανά, καθώς ο ίδιος ο Jack χάραξε έναν σταυρό στον κορμό του δέντρου, εμποδίζοντας τον να κατέβει. Τότε του ζήτησε ξανά να τον απελευθερώσει, με αντάλλαγμα να μην του ζητήσει την ψυχή του.

Όταν τελικά ο Σπαγκοραμμένος Jack πέθανε, ο Θεός του αρνήθηκε την είσοδο στον Παράδεισο, όπως και ο Διάβολος την είσοδό του στην Κόλαση∙ μάλιστα του έδωσε ένα αναμμένο κάρβουνο και του ζήτησε να βρει τη δική του κόλαση μέσα στον κόσμο. Ο Jack τότε έβαλε το αναμμένο κάρβουνο μέσα στο αγαπημένο του λαχανικό, το ραπάνι, για να του φωτίζει τον δρόμο μέσα στη σκοτεινιά.

Από τότε ο Jack περιφέρεται στους ξεχασμένους βάλτους και τα αφιλόξενα βράχια αυτού του κόσμου για να βρει την κόλασή του, εκδιωγμένος από τον Θεό και τον Διάβολο.
Με την αποίκιση της Αμερικής από τους Ιρλανδούς, μεταφέρθηκαν και οι πεποιθήσεις για τον Jack, ο οποίος υποτίθεται περιφερόταν και στις απομονωμένες ερημιές της Βόρειας Αμερικής.

Σε ανάμνηση του θρύλου του Jack, οι Ιρλανδοί άποικοι έβαζαν μέσα σε μεγάλα λαχανικά -κυρίως κολοκύθες- κεριά, ώστε να εορτάσουν τη γιορτή των Αγίων Πάντων (Halloween- All Saints Eve) και να ξορκίσουν τα κακά πνεύματα και κυρίως, το πνεύμα του Jack που περιφέρεται εξόριστο ακόμα στον κόσμο.

Σήμερα ο Jack O’ Lantern δεν είναι παρά μόνο μια κολοκύθα που διακοσμεί τα σπίτια και τα μπαλκόνια τη νύχτα της 31ης Οκτωβρίου. Έχει συνδεθεί εξ’ ολοκλήρου με το πνεύμα του Halloween, και αποτελεί ένα ιδιαίτερα αγαπημένο θέμα συζήτησης. Εξάλλου, όλη η ιδέα του Jack O’ Lantern είναι το Halloween και το κακόφημο πνεύμα που αναζητά την κόλασή του.

Η ιστορία του Jack O’ Lantern ενισχύεται ακόμα περισσότερο από τον θρύλο του «Ακέφαλου Καβαλάρη» ο οποίος παραμονεύει στο Sleepy Hollow ανήμερα του Halloween, σαν ένας άλλος καταραμένος Jack O’ Lantern. Για περισσότερες πληροφορίες του «Ακέφαλου Καβαλάρη» ανατρέξτε σε ένα παλαιότερο άρθρο μας.

Αξίζει να σημειωθεί ότι ο θρύλος του Jack O’ Lantern είναι εξαιρετικά διαδεδομένος στον κόσμο, ακολουθεί μια διαφορετική εκδοχή από το Πουέρτο Ρίκο με την κυρά-Μιζέρια στο ρόλο του Stingy Jack.

Λέγεται ότι κάποτε σε ένα μακρινό τόπο ζούσε μια γριά με πολλά χρόνια στην πλάτη της. Κατοικούσε σε μια καλύβα, η οποία είχε μια αξιοζήλευτη αχλαδιά. Τα παιδιά του χωριού πείραζαν συνέχεια την γριά και την τρομοκρατούσαν κλέβοντας της τα αχλάδια.

Κάποτε ένας ξένος βρέθηκε στην αυλή της κυράς-Μιζέριας και ζήτησε ένα καταφύγιο για την νύχτα. Η γριά τότε τον φιλοξένησε και με το παραπάνω. Ο ξένος το επόμενο πρωί σε ανταπόδοση της καλοσύνης της, ζήτησε από την γριά να κάνει μια ευχή και εκείνος θα την πραγματοποιούσε. Η γριά τότε ζήτησε να μην μπορεί κανείς να ανεβεί στην αχλαδιά και να της ξανακλέψει φρούτα.

Οι μήνες πέρασαν και οι καρποί της αχλαδιάς παρέμειναν ανέγγιχτοι στα κλαδιά τους, ώσπου τα παιδιά ανέβηκαν πάλι στα κλαδιά για να κόψουν τα φρούτα. Τότε δεν μπόρεσαν να ξανακατεβούν από τα κλαδιά όπως και είχε ευχηθεί η γριά. Τότε για να τους επιτρέψει να ξανακατέβουν τους ζήτησε να μην την ξαναενοχλήσουν ποτέ ξανά. Μετά από κάποιες ημέρες στις ώρες του λυκόφωτος, ένας μυστηριώδης ξένος εμφανίστηκε στο κατώφλι της. Ήταν ο ίδιος ο Θάνατος ο οποίος είχε έρθει να πάρει την γριά. Εκείνη τότε του ζήτησε μια τελευταία χάρη να ανεβεί στην αχλαδιά και να κόψει κάποια φρούτα για το δρόμο τους. Ο Θάνατος ξεγελασμένος ανέβηκε πάνω στο δέντρο και παρέμεινε εκεί. Τα χρόνια πέρασαν και οι άνθρωποι παρέμεναν ζωντανοί έως τα βαθειά τους γεράματα. Τότε η γριά-Μιζέρια υποσχέθηκε στον Θάνατο ότι θα τον άφηνε να ξεφύγει με τον όρο να μην επέστρεφε ποτέ για εκείνη. Ο Θάνατος τότε δέχτηκε, και ξεκίνησε το δύσκολο έργο του καθώς πολλοί άνθρωποι έμελλε να πεθάνουν και στην ώρα τους αλλά και πριν από την ώρα τους, με την γρια όμως να παραμένει στον κόσμο αυτό.

Γι’ αυτό η μιζέρια εξακολουθεί να βρίσκεται ανάμεσα στους ανθρώπους.

Ανάλογο τέλος έχει και το ρωσικό παραμύθι, «Ο Στρατιώτης και ο Θάνατος».

***

Η νύχτα της 31ης Οκτωβρίου πλησιάζει και τα όρια του αορατού και του ορατού κόσμου αίρονται. Η πιο δυνατή μαγική ώρα είναι εδώ! Αυτή την ώρα όλα μπορούν να συμβούν. Είναι η ώρα των καταραμένων των κόσμων. Είναι η ώρα των μάγων και των μαγισσών, των φαντασμάτων και των βασανισμένων ψυχών, των κολοκύθων και του Jack o’Lantern, της γριάς-Μιζέριας, του Donnie Darko, του Edward Mondrake και όλων των ηρώων των αστικών μας μύθων.

Είναι η κατάλληλη ώρα για τρόμο και φαντασία! Τρομάξτε να φανταστείτε το διαφορετικό, το απόκοσμο και το μαγικό!

Πηγές

Πηγή 1, Πηγή 2, Πηγή 3

Cover - Harvest Danse by karichristensen.deviantart.com

H Μαίρη Βούλγαρη γεννήθηκε το 1989 στην Αθήνα και μεγάλωσε στην επαρχία έως και τα σχολικά της χρόνια. Σπούδασε Πολιτική Επιστήμη και Ιστορία στο Πάντειο Πανεπιστήμιο και εδώ και δύο χρόνια βρίσκεται στις μεταπτυχιακές της σπουδές στο τμήμα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πειραιά.
Η αγάπη της για τη λογοτεχνία και τη συγγραφή οδήγησαν στην ενεργό συμμετοχή για ένα χρόνο περίπου στην συγγραφή άρθρων στο διάσημο Blog “The Daily Owl” καθώς και στη συγγραφή μικρών διηγημάτων και ιστοριών που ανέκαθεν βρίσκονταν στο επίκεντρο των ενδιαφερόντων. Η συγγραφή ιστοριών ήταν και είναι μια από τις αγαπημένες της ασχολίες καθώς καταπιάστηκε από πολύ μικρή με εκείνες περισσότερο βέβαια για προσωπική ευχαρίστηση . Το 2016 πήρε μέρος στον διαγωνισμό του I write –Ζόμπι στην Ελλάδα όπου και διακρίθηκε με το διήγημα το «Μαύρο Αίμα».

Αγαπημένα είδη λογοτεχνίας: Φαντασία, Τρόμος, Αστυνομική Λογοτεχνία

Αγαπημένοι συγγραφείς και εμπνευστές μεταξύ άλλων : H.P. Lovecraft, Edgar Allan Poe, J. K. Rowling, J.R.R Tolkien, Gillian Flynn, Marisha PessΙ, Isabel Allende, George R. R. Martin.