H.P. Lovecraft, η ζωή του πατέρα του κοσμικού τρόμου
Art by Barret Chapman
Μια αποστεωμένη μορφή προβάλλει στο παράθυρο του σπιτιού του. Χλωμός και εξαντλημένος από την αρρώστια και την ασιτία, μοιάζει με φάντασμα πίσω από τις λευκές κουρτίνες. Τα μελαγχολικά του μάτια κοιτάζουν εξεταστικά τον δρόμο και το χέρι του γράφει επίμονα κάποιες απαγορευμένες λέξεις, κάποιες ανομολόγητες φαντασίες ενός εξώτερου κόσμου όπου ο τρόμος και η παράνοια βασιλεύουν.
Ο 20ος αιώνας σηματοδότηθηκε από κοσμοϊστορικά γεγονότα, τόσο σε πολιτικό επίπεδο, όσο και στο επίπεδο των τεχνών. Αμέτρητα ρεύματα τέχνης ξεπήδησαν, έχοντας ως αφετηρία τον ρομαντισμό και τον ιδεαλισμό της εποχής, αλλά και το κίνημα νεωτερικότητας του νέου αιώνα. Η λογοτεχνία δεν θα μπορούσε να παραμείνει ανεπηρεάστη, με τα νέα ρεύματα να κάνουν την εμφάνιση τους στο πρώτο μισό του αιώνα. Ήδη από τον ύστερο 19ο αίωνα είχαν τεθεί οι πρώτες βάσεις για το είδος της λογοτεχνίας φαντασίας και του τρόμου, με βασικότερο εκπρόσωπο τον Edgar Allan Poe.
Αν ο 19ος της φαντασίας ανήκε στον καταραμένο Edgar Allan Poe, ο 20ος αιώνας ανήκε στον H.P. Lovecraft, ο οποίος μετά θάνατον εισήχθη στο πάνθεον των σημαντικότερων συγγραφέων φαντασίας και τρόμου.
Ο H.P. Lovecraft, γεννήθηκε τον Αύγουστο του 1890 στο Providence του Rhode Island των ΗΠΑ. Υπήρξε το μοναδικό παιδί των Winfield Scott Lovecraft και Sarah Susan (Susie) Phillips Lovecraft. Ο μικρός Howard, από τα πρώτα κιόλας χρόνια της ζωής του, σημαδεύτηκε από τα απανωτά χτυπήματα της μοίρας αλλά και από τα ήθη και τις αρχές της αμερικανικής συντηρητικής κοινωνίας, τα οποία και θα καθόριζαν μια για πάντα τη μετέπειτα προσωπική και επαγγελματική ζωή του, θέτοντας τις βάσεις για τις πρώτες εμπνεύσεις του συγγραφέα.
Το 1893 ο πατέρας του υπέστη ένα βαρύ ψυχωσικό επεισόδιο ως σύμπτωμα της σύφιλης, η οποία βρισκόταν σε προχωρημένο στάδιο. Η ασθένεια του πατέρα του και ο εγκλεισμός του στην ψυχιατρική κλινική υπήρξαν καταλυτικές για την οικογένεια Lovecraft, καθώς λίγα χρόνια μετά τον χαμό του πατέρα του, η μητέρα του Susan περιέπεσε σε μελαγχολία που οδήγησε σε ψυχωσικά επεισόδια, τα οποία στέρησαν αργότερα τη ζωή της.
Η ανατροφή και η παιδεία του νεαρού Howard αφέθηκε στη φροντίδα των θείων του, καθώς και στον παππού του, ο οποίος τον μύησε στα μυστικά της κλασικής φιλολογίας, της φιλοσοφίας, αλλά και του σύμπαντος και της επιστήμης.
Με τους μύθους της αρχαίας Ελλάδας, της Ιλιάδας και της Οδύσσειας, αλλά και των χαμένων πολιτισμών του κόσμου, ο μικρός Howard διεύρυνε τη φαντασία του, η οποία ανατροφοδοτούταν διαρκώς με τις ιστορίες γοτθικής φαντασίας της εποχής.
Φιλάσθενος και μοναχικός, ο νεαρός Howard απαγκιστρώθηκε από τη φαντασία και τους εφιάλτες του. Λέγεται ότι βασανιζόταν από εφιάλτες, φοβόταν το σκοτάδι και τα πένθιμα ρούχα της μητέρας του και των θείων του. Μάλιστα ο παππούς του, Whipple, προκειμένου να βοηθήσει τον μικρό να ξεπεράσει τον φόβο του για το σκοτάδι, τον ανάγκαζε να περπατά στους σκοτεινούς διαδρόμους του σπιτιού του. Επίσης, λέγεται ότι η μητέρα του ήταν γυναίκα υπερπροστατευτική και φοβισμένη από τον κόσμο, εμφυσώντας τον ίδιο φόβο και στον γιο της.
Το 1904 ο πολυαγαπημένος του παππούς πέθανε, βυθίζοντας τον Howard στη θλίψη. Σύντομα η οικογένεια υπέπεσε σε μια περαιτέρω ένδεια, καθώς ο παππούς Whipple ήταν και ο βασικότερος χρηματοδότης της οικογένειας. Η οικογένεια Lovecraft μετακόμισε τότε σε ένα μικρό σπίτι, το οποίο και έμελλε να είναι εκείνο που θα τον φιλοξενούσε μέχρι το τέλος της ζωής του.
Art by Adolfo Navarro
Στο σχολείο ο Howard διακρινόταν για την επιμέλεια του και την αγάπη του για τις επιστήμες, πιο συγκεκριμένα για τη χημεία και την αστρονομία, αγάπες τις οποίες του είχε εμφυσήσει ο παππούς του. Υπήρξε μοναχικός, με ορισμένους στενούς φίλους. Πολλές φορές μπλεκόταν σε καβγάδες με τους καθηγητές του, ενώ είχε υποστεί κάποια επεισόδια νευρικού κλονισμού. Εκείνη την εποχή, μάλιστα, ξεκίνησε και το γράψιμο κάποιων πρώιμων έργων του, The Beast in The Cave και του The Alchemist.
Λίγο πριν την αποφοίτηση από το Λύκειο, υπέστη ένα σοβαρότατο νευρικό κλονισμό, ο οποίος εμπόδισε τη φοίτησή του στο Brown University, στερώντας του έτσι την ακαδημαϊκή καριέρα που τόσο ποθούσε.
Λέγεται ότι έπασχε από μια ψυχοσωματική νόσο, το σύνδρομο του chorea minor καθώς και από μετατραυματική κατάθλιψη. Τότε ήταν και το διάστημα που κλείστηκε περισσότερο στον εαυτό του, καθώς δεν είχε καμιά απολύτως επαφή με τον έξω κόσμο.
Μεταξύ 1908-1914, ο Howard στράφηκε προς τη χημεία, την ποίηση και τα δοκίμια. Μάλιστα τα ποιήματά του ξεχείλιζαν από δογματικότητα και ξενοφοβία.
Σύντομα, άρχισε να ασχολείται και με τη δημοσιογραφία, γράφοντας μικρά άρθρα και δοκίμια για βιοποριστικούς σκοπούς κι εν καιρώ εξελέγη πρόεδρος της UAPA (Amateur Press Association). Τα δοκίμια του διακρίνονταν για την καυστικότητα τους απέναντι στην κυβέρνηση των ΗΠΑ και τη στάση της στον A’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Το 1916, ο Howard δημοσίευσε το πρωτόλειο του The Alchemist στο περιοδικό της UAPA, και σύντομα ο κοινωνικός του περίγυρος τον προέτρεψε να επιστρέψει στη συγγραφή των ιστοριών φαντασίας και τρόμου των παιδικών του χρόνων.
Ακολούθησαν οι εκδόσεις του Dagon, του The Tomb και του Beyond the Wall of Sleep, έργα τα οποία όπως είχε δηλώσει ο ίδιος, τα είχε εμπνευστεί από τον πατέρα της λογοτεχνίας τρόμου, Edgar Allan Poe.
Παρ’ όλη την καταξίωσή του στην UAPA, ο Howard ζούσε ακόμα με τη μητέρα του και με τα φαντάσματα του παρελθόντος του. Τότε η μητέρα του υπέστη τον νευρικό κλονισμό που οδήγησε και στην ιδρυματοποίηση της με τη διάγνωση της υστερίας. Το 1919 υπήρξε καθοριστικό για το συγγραφικό μέλλον του Lovecraft, καθώς γνωρίστηκε με τον Lord Dunsany, ο οποίος και τον επηρεάσε βαθιά μέσα από το έργο του. Τα ονειρικά έργα του Lord Dunsany (Η Κόρη του Βασιλιά των Ξωτικών) υπήρξαν τα θεμέλια των Dreamlands, που υπήρξαν προάγγελος της μυθολογίας Cthulhu.
Το The White Ship, το Celephais και το Cats of Ulthar είναι μερικά από τα πρώτα λιθαράκια του επονομαζόμενου «Dream Cycle», ενώ αργότερα θα ακολουθήσουν τα βασικά έργα μιας νέας, αλλόκοτης μυθολογίας τρόμου.
Σύντομα, προσθέτονται το ποίημα «Nyarlathotep», το «Crawling Chaos» και το «The Nameless City».
Τον Μάιο του 1921, η μοίρα τον χτυπά αδυσώπητα με τον θάνατο της μητέρας του, σύντομα όμως γνωρίζει τη μελλοντική σύζυγο του, Sonia Greene. Το ζευγάρι παντρεύεται και μετακομίζει στη Νέα Υόρκη, όπου ο Howard καλείται να αναλάβει τις ευθύνες της νέας του οικογένειας. Σύντομα αποστέλλει τις ιστορίες του στο νεοϋορκέζικο Weird Tales, προσπαθώντας παράλληλα να εναρμονιστεί με το μητροπολιτικό πνεύμα της Νέας Υόρκης, το οποίο δεν φαίνεται να τον συναρπάζει.
Το ζευγάρι τότε θα αντιμετωπίσει διάφορες δυσκολίες στον γάμο, καθώς η επιχείρηση της Sonia Greene χρεωκοπεί και η υγεία της δοκιμάζεται. Ο ίδιος ο Howard θα απορρίψει τη θέση του αρχισυντάκτη του Weird Tales, γεγονός που θα σηματοδοτήσει το τέλος της συνεργασίας του με το διάσημο περιοδικό. Η κατάθλιψη του και η μοναξιά του θα επιδεινωθούν όταν η σύζυγος του θα μετακομίσει στο Cleveland και εκείνος θα μετακομίσει στη συνοικία Red Hook. Βυθισμένος στη μοναξιά, ο Lovecraft θα συγγράψει τότε τα δυσοίωνα «The Horror at the Red Hook», «He», έργα τα οποία θεωρούνται εξαιρετικά αμφιλεγόμενα λόγω των ακραίων απόψεων του για το κύμα μετανάστευσης της εποχής. Το 1926 θα επιστρέψει μια για πάντα στο Providence, ενώ το 1929 επέρχεται και το συναινετικό διαζύγιο του ζεύγους.
Art by François Baranger
Η επιστροφή στη γενέτειρα του σηματοδοτείται από τη συγγραφική του «άνθιση» καθότι έκτοτε συγγράφει τα έργα που θα τον καθιέρωναν στο συγγραφικό στερέωμα: The Call of Cthulhu (1926), το φημισμένο Dunwich Horror (1928), At the mountains of madness (1931) και The shadow out of the time (1934-1935). Πλέον ο Howard έχει δημιουργήσει το δικό του, νέο είδος, αυτό του κοσμικού τρόμου. Οι εφιάλτες και τα φαντάσματα του παρελθόντος αντικαθίστανται πλέον από κοσμικές, άχρονες θεότητες άλλων διαστάσεων του σύμπαντος όπως ο Cthulhu, ο Azathoth, ο Yog-Sothoth με άγνωστους σκοπούς και αδιαφορία για την ανθρωπότητα, της οποίας η κάθε επαφή μαζί τους οδηγεί στην παράνοια και τον αφανισμό. Σύντομα, το νέο είδος θα αγκαλιαστεί από ένα πλήθος συγγραφέων της λογοτεχνίας τρόμου, οι οποίοι και θα αποτελέσουν τους συνεχιστές της αλλόκοτης και ερεβώδους Μυθολογίας Cthulhu. Ορισμένοι συγγραφείς που συνέχισαν επάξια το έργο του H.P. Lovecraft είναι οι ακόλουθοι: August Derleth, Donald Wandrei, Robert Bloch, Fritz Leiber. Μάλιστα, ο όρος Cthulhu Mythos επινοείται από τον Derleth.
Τα επόμενα χρόνια, η οικονομική κατάσταση του Lovecraft θα επιδεινωθεί, και ο ίδιος θα μετακομίσει στο σπίτι της θείας του. Θα ζήσει στην ένδεια και στην πείνα, μάλιστα λέγεται ότι τα λιγοστά χρήματα του τα ξόδευε για να αποστείλει τα έργα του, παρά για να τραφεί. Σύντομα θα διαγνωστεί με καρκίνο του παχέος εντέρου και θα ζήσει μέσα στον πόνο έως την 15η Μαρτίου του 1937, οπότε και θα αφήσει την τελευταία του πνοή, σε ηλικία 46 ετών.
Λίγο πριν πεθάνει, ο Lovecraft συνέγραψε πλήθος ιστοριών που δεν είδαν το φως παρά μόνο όταν ο εκδοτικός Arkham House τις εξέδωσε σε ένα βιβλίο το 1939, με τη συμβολή του August Derleth.
Ο H.P. Lovecraft κατάφερε στη σύντομη ζώη του να δημιουργήσει μια πλούσια λογοτεχνική κληρονομιά και να οικοδομήσει ένα νέο είδος φαντασίας. Με πρωτογενή υλικά τον τρόμο και τους εφιάλτες του, την παράνοια και την απώλεια, τα μυστικά των αρχαίων πολιτισμών και του σύμπαντος, παρότρυνε τους σύγχρονούς του συγγραφείς -καθώς και εκείνους του μέλλοντος- να αντιληφθούν την απεραντότητα του κόσμου, αλλά και τη θνητότητα των ανθρώπων μέσα σε αυτόν, από δυνάμεις οι οποίες είναι ανίκητες.
Άξιοι συνεχιστές του Lovecraft του 21ου αιώνα είναι οι διάσημοι συγγραφείς επιστημονικής φαντασίας και τρόμου, όπως οι Stephen King, Ramsey Campbell, Bentley Little, Joe R. Lansdale, Alan Moore, Neil Gaiman και άλλοι.
Το ζοφερό σύμπαν του Lovecraft έχει εμπνεύσει τόσο τη μουσική, όσο και τον κινηματογράφο, καθώς και τα videogames όπου οι ιστορίες του έχουν βρει ιδιαίτερα πρόσφορο έδαφος.
Art by by Marc Simonetti
Μουσικά έχουν εμπνευστεί τα περισσότερα heavy metal συγκροτήματα, όπως οι Metallica με τα Ride the Lightning (1984), The Call of Ktulu: Instrumental, Master of Puppets (1986), The Thing That Should Not Be. Οι Black Sabbath με το Behind the Wall of Sleep και οι Blue Oyster Cult με τα Les Invisibles, In the Presence of Another World, The Old Gods Return.
Κινηματογραφικά, ο Lovecraft δεν έχει αξιοποιηθεί σε μεγάλες παραγωγές, παρά κατά την άνοδο των B-Movies τη δεκαετία του 1970 και του 1980. Οι περισσότερες παραγωγές ασχολήθηκαν με διασκευές των γνωστότερων του έργων όπως το The Crimson Cult (1968) το οποίο βασίστηκε στη νουβέλα του The Dreams in the Witch House. Το έργο Die, Monster, Die! (1965) προβλήθηκε ως διασκευή του The Colour out of Space.
Ορισμένες ταινίες, όπως το In the Mouth of Madness (1995) του John Carpenter, βασίστηκε τόσο στo Shadow Over Innsmouth όσο και στο The Dunwich Horror. Φυσικά, δεν θα μπορούσε να παραλειφθεί η σειρά ταινιών Alien του Ridley Scott, καθώς τα ιδιαίτερα σκηνικά του H.R. Giger είχαν την κύρια έμπνευση τους στους Μεγάλους Παλαιούς του Lovecraft.
To The Thing του John Carpenter (1982) αποτελεί ίσως το πιο τρανό παράδειγμα της λαβκραφτικής παράδοσης, καθώς εκτυλίσσεται σε ένα ερευνητικό σταθμό στην Ανταρκτική και την εισβολή τρομακτικών τεράτων από το διάστημα, ένα σενάριο που θυμίζει έντονα το At the Mountains of Madness.
Εδώ και χρόνια φημολογείται ότι ο βραβευμένος με Oscar Guillermo Del Toro θα πραγματοποίησει το όνειρο ζωής του και θα σκηνοθετήσει μια αυτούσια ταινία για το At the Mountains of Madness, παρόλο που το συγκεκριμένο σχέδιο πέφτει πάντοτε σε δυσμένεια.
Τέλος, στη σειρά ταινιών «Cloverfield» θα μπορούσε να αναζητηθεί και κάποια υποβόσκουσα τάση προς το έργο του Lovecraft The Call of Cthulhu.
Αμέτρητα videogames καθώς και επιτραπέζια RPG έχουν χρησιμοποιήσει τις κυριότερες και τρομακτικότερες ιστορίες του H.P. Lovecraft ως τον δυσοίωνο κόσμο όπου οι παίκτες καλούνται να επιβιώσουν. Γνωστότερα παιχνίδια είναι τα ακόλουθα: Alone in the Dark (Infogrames, 1992), Call of Cthulhu: Dark Corners of the Earth (Headfirst Productions, Bethesda Softworks, and 2K Games, 2005), Necronomicon (Games of Cthulhu, 2008), Mystery Stories: Mountains of Madness (Big Fish Games, 2011), Arkham Horror (Fantasy Flight Games, 2005), Eldritch Horror (Fantasy Flight Games, 2013), Mansions of Madness (Fantasy Flight Games, 2011).
Επίσης, τα τελευταία χρόνια, τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό η μόδα των Escape Rooms έχει ενταχτεί δυναμικά στη διασκέδαση των νέων. Φυσικά, οι ιστορίες του Lovecraft αποτελούν πάντοτε ένα αγαπητό και ανεξάντλητο είδος τρόμου που εμπνέει τους δημιουργούς. Μερικά escape rooms με λαβκραφτικές καταβολές στην Αθήνα είναι τα Arkham Escape Rooms (https://www.arkhamescape.gr/).
“The oldest and strongest emotion of mankind is fear, and the oldest and strongest kind of fear is fear of the unknown”
― H.P. Lovecraft, Supernatural Horror in Literature
Πηγές:
https://en.wikipedia.org/wiki/H._P._Lovecraft#Influence_on_culture
http://www.hplovecraft.com/life/
http://www.hplovecraft.com/popcult/
http://www.hplovecraft.com/writings/fiction/
http://www.hplovecraft.com/popcult/music.aspx
http://www.hplovecraft.com/popcult/moviestv/
https://www.goodreads.com/author/quotes/9494.H_P_Lovecraft
H Μαίρη Βούλγαρη γεννήθηκε το 1989 στην Αθήνα και μεγάλωσε στην επαρχία έως και τα σχολικά της χρόνια. Σπούδασε Πολιτική Επιστήμη και Ιστορία στο Πάντειο Πανεπιστήμιο και εδώ και δύο χρόνια βρίσκεται στις μεταπτυχιακές της σπουδές στο τμήμα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πειραιά.
Η αγάπη της για τη λογοτεχνία και τη συγγραφή οδήγησαν στην ενεργό συμμετοχή για ένα χρόνο περίπου στην συγγραφή άρθρων στο διάσημο Blog “The Daily Owl” καθώς και στη συγγραφή μικρών διηγημάτων και ιστοριών που ανέκαθεν βρίσκονταν στο επίκεντρο των ενδιαφερόντων. Η συγγραφή ιστοριών ήταν και είναι μια από τις αγαπημένες της ασχολίες καθώς καταπιάστηκε από πολύ μικρή με εκείνες περισσότερο βέβαια για προσωπική ευχαρίστηση . Το 2016 πήρε μέρος στον διαγωνισμό του I write –Ζόμπι στην Ελλάδα όπου και διακρίθηκε με το διήγημα το «Μαύρο Αίμα».
Αγαπημένα είδη λογοτεχνίας: Φαντασία, Τρόμος, Αστυνομική Λογοτεχνία
Αγαπημένοι συγγραφείς και εμπνευστές μεταξύ άλλων : H.P. Lovecraft, Edgar Allan Poe, J. K. Rowling, J.R.R Tolkien, Gillian Flynn, Marisha PessΙ, Isabel Allende, George R. R. Martin.