Μαγικοί χώροι της Ελλάδας: θρύλοι και ιστορίες (Μέρος 4ο)
Άραγε ο Bram Stoker όταν το 1897 έγραψε τον Δράκουλα, είχε ακούσει τις ιστορίες που αφορούν τα νησιά του Αιγαίου Πελάγους; Στο πρώτο άρθρο, συναντήσαμε δράκοντες, στοιχειώματα, αρχαίους και σκοτεινούς θεούς, αλλά και μούσες. Στο δεύτερο βρήκαμε μπροστά μας οξύθυμους Κένταυρους κι έναν ερωτευμένο λήσταρχο, στο τρίτο συναντήσαμε τον Σίσυφο, νεράιδες, ανθρωποθυσίες και καταραμένους λυκάνθρωπους. Τα καλύτερα όμως τα αφήσαμε για το τέλος! Γιατί ήρθε η ώρα να μιλήσουμε για τους βρικόλακες του Αιγαίου, τις νεράιδες του Ιονίου πελάγους, αλλά και την Κρήτη με τους Δροσουλίτες, τον Μινώταυρο και τον Τάλω -τον μυθικό της φύλακα.
Νησιά Ιονίου Πελάγους
Σκάλα Κεφαλονιάς – Οι νεραϊδοσπηλιές και τα στοιχειά της θάλασσας
Η Σκάλα της Κεφαλονιάς είναι ένα απ’ τα πιο όμορφα θέρετρα της Ελλάδας. Απέχει περίπου 35 χιλιόμετρα από το Αργοστόλι και βρίσκεται στο νοτιότερο τμήμα του νησιού. Δε θα σταθούμε όμως στην υπέροχη παραλία της σκάλας ή στο πευκόδασος που υπάρχει πίσω της. Διότι στην περιοχή, υπάρχει το σπήλαιο του Σάκκου όπου έχουν εντοπιστεί ευρήματα της νεολιθικής εποχής, ο ναός του Απόλλωνα που χρονολογείται περί τον 6ο π.Χ. αιώνα και ο μυκηναϊκός τάφος στα γειτονικά Μαυράτα. Εκείνο που θα προσέξουμε είναι οι καταρράκτες στη Γραδού, όπου τα νερά του χειμάρρου πέφτουν από μεγάλο ύψος, δημιουργώντας ένα θέαμα που σου κόβει την ανάσα. Γύρω απ’ τους καταρράκτες, παρά το πετρώδες έδαφος, υπάρχουν πολλά δέντρα και οι βράχοι έχουν ανθρωπόμορφα σχήματα δημιουργώντας ένα επιβλητικό και καθηλωτικό τοπίο. Για τους καταρράκτες κυκλοφορούν πολλοί θρύλοι για νεράιδες που κατοικούν στις ρεματιές ή στις νεραϊδοσπηλιές και τις αφέγγαρες νύχτες παρουσιάζονται στους ανθρώπους που θα απαντήσουν στον διάβα τους. Ανθρωπόμορφοι σχηματισμοί βράχων υπάρχουν και στο ακρωτήριο του Κάπρου. Ένας τοπικός μύθος λέει ότι οι βράχοι είναι ο πετρωμένος βασιλιάς, η οικογένειά του και οι υπήκοοί του που ζούσαν σε ένα βασίλειο που καταποντίστηκε στη θάλασσα. Για το ίδιο ακρωτήρι ο Νικόλαος Πολίτης στο έργο του «Μελέται περί του βίου και της γλώσσης του ελληνικού λαού» έγραψε πως, σύμφωνα με μελέτες του γερμανού Sibthorp, οι ναυτικοί της Κεφαλονιάς προσέφεραν θυσίες άρτου στο στοιχειό που παραφύλαγε εκεί, για να έχουν ευνοϊκό ταξίδι. Έριχναν, δηλαδή, ψωμί στη θάλασσα. Ο διάπλους στη γύρω περιοχή ήταν δύσκολος, αλλά η θάλασσα έβριθε από μελανούρια, που οι ψαράδες της Κεφαλονιάς τα αλίευαν και ίσως το τελετουργικό της θυσίας του άρτου να αφορούσε την προσέλκυση των ψαριών.
Κεφαλονιά - Η λίμνη της Μελισσάνης και το σπήλαιο των νυμφών
Η υπόγεια λίμνη της Μελισσάνης βρίσκεται στον Καραβόμυλο και ανακαλύφθηκε το 1951. Το βαραθροσπήλαιο, που μέρος του αποτελεί η λίμνη, είναι ένα απ’ τα πιο σπάνια γεωλογικά φαινόμενα. Ένα μεγάλο τμήμα της οροφής του έχει καταρρεύσει με αποτέλεσμα να φαίνεται ο γαλανός ουρανός και η λίμνη να φωτίζεται. Εντός της λίμνης υπάρχει ένα μικρό νησί, που πάνω του ανακαλύφθηκε ένα ιερό του Πάνα και τα ευρήματά του εκτίθενται στο Αρχαιολογικό μουσείου του Αργοστολίου. Ανάμεσα στα ευρήματα -εκτός από το ειδώλιο του Πάνα- υπάρχουν ένας πήλινος δίσκος και μια πλάκα που απεικονίζουν νύμφες. Για αυτόν τον λόγο, εξάλλου, το σπήλαιο ονομάζεται και σπήλαιο των νυμφών. Σύμφωνα με την παράδοση, υπάρχουν δύο διαφορετικοί μύθοι για τη Μελισσάνη που έδωσαν το όνομά της στο σπήλαιο και τη λίμνη. Ο πρώτο μύθος μιλάει για μια πολύ όμορφη κόρη, που απογοητευμένη απ’ την ερωτική απόρριψη του Πάνα αυτοκτόνησε στη λίμνη, ενώ ένας μεταγενέστερος μύθος θέλει τη Μελισσάνη ή Μελισσάνθη βοσκοπούλα, που ψάχνοντας ένα απ’ τα πρόβατά της, σκόνταψε και πνίγηκε στη λίμνη.
Νησιά του Αιγαίου Πελάγους
Άνδρος – η προδότρια γριά
Υπάρχει μια παραλία στο νησί της Άνδρου που ονομάζεται «Γριάς το πήδημα». Σύμφωνα με τον μύθο, κάποτε, στο Άνω κάστρο ζούσε μια γριά που πρόδωσε τους συγχωριανούς της στους Τούρκους που τους έσφαξαν. Εκείνη τότε, παρασυρμένη απ’ τις τύψεις της αυτοκτόνησε πηδώντας από έναν βράχο και από τότε στοιχειώνει τον τόπο.
Πάτμος – το νησί της Αποκάλυψης
Κατά την αρχαιότητα, λέγεται ότι η Πάτμος βρισκόταν στον βυθό της θάλασσας και μπορούσε να τη δει μόνο η θεά Σελήνη. Η Σελήνη αγαπούσε τον βασιλιά Ενδυμίωνα, που ο πατέρας του ο Δίας του είχε παραχωρήσει το προνόμιο να μη γερνάει όταν κοιμόταν. Έτσι, ο Ενδυμίωνας κοιμόταν συχνά και η Σελήνη περνούσε την ώρα της κάνοντας παρέα με την Άρτεμη. Μια νύχτα, η Άρτεμη πρόσεξε το νησί μες στο νερό που γυάλιζε κάτω από τις ακτίνες της Σελήνης και το ερωτεύτηκε. Έτσι ζήτησε τη βοήθεια του αδερφού της, αλλά ο Απόλλωνας αρνήθηκε να τη βοηθήσει να το βγάλουν στην επιφάνεια. Τότε εκείνη στράφηκε στον πατέρα της τον Δία. Με τη συνδρομή του Δία και του Ποσειδώνα, η Πάτμος αναδύθηκε στην επιφάνεια και η Άρτεμις φρόντισε να αποκτήσει κατοίκους.
Ένας άλλος, πιο σύγχρονος μύθος που αφορά την Πάτμο, μιλάει για ένα κορίτσι που παράκουσε τη μητέρα του. Στο νοτιοανατολικό τμήμα της Πάτμου, στον κόλπο του Γροικού, υπάρχει ένας βράχος που ονομάζεται πέτρα της Καλικατσούς. Σύμφωνα με την παράδοση, μια κοπέλα που είχε μόλις λάβει τη θεία κοινωνία, παραβλέποντας τις οδηγίες της μητέρας της έβγαλε τα ρούχα της και κολύμπησε γυμνή στη θάλασσα. Η μητέρα της θύμωσε και την καταράστηκε να πετρώσει κι εκείνη έγινε βράχος.
Αλλά πέρα απ’ τους αρχαίους και σύγχρονους μύθους, η Πάτμος είναι διεθνώς γνωστή ως χριστιανικός χώρος θρησκευτικής κατάνυξης, διότι το 95 μ.Χ. ο Ιωάννης συνέγραψε εκεί την Αποκάλυψή του.
Δήλος – ο περιπλανώμενος βράχος και οι διαμαντένιες αλυσίδες
Ο μύθος λέει, πως κάποτε υπήρχε μια όμορφη τιτανίδα, η Αστερία, που στην προσπάθειά της να αποφύγει ερωτικά τον Δία μεταμορφώθηκε σε πλωτό βράχο. Αυτός ο κινούμενος βράχος ονομάστηκε Ορτυγία ή Άδηλος (αόρατη) και έπλεε άσκοπα στη θάλασσα. Μέχρι που ο Δίας συνευρέθηκε ερωτικά με την αδερφή της Αστερίας, την τιτανίδα Λητώ, και την άφησε έγκυο. Τότε, θέλοντας να την κρύψει από την οργισμένη Ήρα, ζήτησε τη βοήθεια του Ποσειδώνα. Ο Ποσειδώνας έδεσε την Άδηλο με διαμαντένιες αλυσίδες και τη σταθεροποίησε στη θέση που βρίσκεται σήμερα η Δήλος. Έτσι η Λητώ κατάφερε να γεννήσει τα δίδυμα παιδιά της, την Άρτεμη και τον Απόλλωνα και η Δήλος έγινε τόπος ιερός και προστατευμένος από τον Απόλλωνα -λουσμένος στο απολλώνιο φως του. Εξάλλου, η παράδοση αναφέρει πως ήταν τόσοι πολλοί εκείνοι που πίστευαν στην ύπαρξη των διαμαντένιων αλυσίδων που συγκρατούσαν στη θέση της τη Δήλο, που βουτούσαν για να τις βρουν και πνίγονταν αναζητώντας τον κρυμμένο θησαυρό.
Οι βρικόλακες του Αιγαίου Πελάγους
Οι μύθοι και οι δοξασίες που συνδέονται με διάφορες περιοχές της Ελλάδας, δεν είναι πάντα ονειρικοί και δεν εμπεριέχουν μόνο το υπερβατικό και παραμυθικό στοιχείο. Πολλές φορές, όπως στην περίπτωση των νησιών του Αιγαίου Πελάγους, είναι τρομακτικοί και αποκαλύπτουν μια άλλη πλευρά της ανθρώπινης φύσης που ελκύεται απ’ τον τρόμο και δίνει στον θάνατο μια διαφορετική προέκταση, μεταφυσική και τιμωρητική. Σύμφωνα λοιπόν με τις παλιές δοξασίες, ελαττώματα όπως η κακία, η απληστία, η εκδικητικότητα ή ακόμη και υπερβολική και ανοίκεια προσήλωση στους συγγενείς των νεκρών μπορεί να προκαλέσουν βρικολάκιασμα.
Σαντορίνη
Ο Γάλλος ιερωμένος Francois Richard στα χρονικά του «Relation de ce qui s’est passé a Sant-Erini Isle de l’Archipel» που συνέγραψε το 1657, αφιέρωσε ένα ολόκληρο κεφάλαιο στους νεκραναστημένους της Σαντορίνης. Τους βορδόλακες, ή βουλκόλακες. Αυτό το κεφάλαιο αναφέρεται σε ομαδικές παρακρούσεις που συνδέονταν με την εμφάνιση νεκρών που προσπαθούσαν να βλάψουν ή έβλαπταν τους ζωντανούς κατοίκους του νησιού, φρικαλέες σκηνές εκταφής, ανασκολοπισμού των άλιωτων πτωμάτων και εξορκισμού τους. Παρόμοια περιστατικά αναφέρει για τη Σίφνο, την Αστυπάλαια και αρκετά ακόμα νησιά. Μεταξύ άλλων, ο Richard, που στο βιβλίο του δεν αμφισβητεί καθόλου την ύπαρξη των βρικολάκων, γράφει για ένα περιστατικό βρικολακιασμένου νεαρού κοριτσιού, της Καλλίστης, που μετά τον εξορκισμό της δεν ξαναενόχλησε τους ζωντανούς. Ο Richard αναφέρεται σε ένα ακόμη αξιοσημείωτο περιστατικό βρικολακιάσματος, ενός άντρα που ήταν παπουτσής και λεγόταν Αλέξανδρος. Αυτός ο άντρας αγαπούσε τόσο πολύ τη γυναίκα του, που όταν πέθανε, βρικολάκιασε λόγω της μεγάλης αφοσίωσής του σε εκείνη και παρέμεινε προσηλωμένος στη φροντίδα της. Έτσι, κάθε βράδυ σηκωνόταν απ’ τον τάφο του και έβγαζε νερό απ’ τη στέρνα, έκοβε ξύλα και διόρθωνε τα παπούτσια των παιδιών τους. Η χήρα του όμως φοβόταν και έκαψε το πτώμα του. Γι’ αυτά τα περιστατικά που συνδέονται με τα αναλλοίωτα πτώματα, υπάρχει φυσικά επιστημονική εξήγηση, καθώς το ηφαιστιογενές έδαφος της Σαντορίνης εμπόδιζε το λιώσιμο των νεκρών σωμάτων.
Αμοργός
Παρόμοιες ιστορίες για την ύπαρξη βρικολάκων υπάρχουν και γι’ αυτό το όμορφο νησί των Κυκλάδων και μάλιστα οι αρχαιολογικές ανασκαφές που έγιναν σε νεκροταφεία του πρωτοκυκλαδικού πολιτισμού στην Αμοργό, τη Σύρο και τη Νάξο αποκάλυψαν ασυνήθιστες πρακτικές ταφής. Οι νεκροί θάβονταν διπλωμένοι με τα γόνατα στο πρόσωπό τους και οι τάφοι καλύπτονταν απ’ όλες τις πλευρές με βαριές πλάκες, σαν να ήθελαν να κρατήσουν τους νεκρούς εντός τους.
Χίος
Για βρικόλακες έγραψε και ο Γάλλος περιηγητής Jean de Thévenot στο πεντάτομο έργο του με τίτλο Voyage de M(onsieur) de Thevenot en Europe, Asie et Afrique. Σ’ αυτό, ο Thévenot αναφέρεται σε ένα υπόμνημα που διάβασε και περιείχε πληροφορίες για τα περιστατικά βρικολακιάσματος στο νησί της Χίου. Εκεί που τα πνεύματα των νεκρών τριγυρνούσαν τις νύχτες φωνάζοντας με τα ονόματά τους, τους ζωντανούς και αν κάποιος έκανε το λάθος να απαντήσει στο κάλεσμά τους, πέθαινε μέσα σε λίγες ημέρες.
Κρήτη
Τσούτσουρος – Η τεχνολογία των Μινωιτών
Ο Τσούτσουρος ή Τσούτσουρας της Κρήτης (από το ενετικό Zuzzuro) βρίσκεται περίπου 60 χλμ νότια του Ηρακλείου. Η περιοχή βρίθει από μύθους, λαϊκές διηγήσεις για δράκους και ανήμερα θεριά, αλλά και σύγχρονες παραδοξολογίες. Στο μακρινό παρελθόν, σ’ αυτήν την τοποθεσία ήταν χτισμένη η αρχαία πόλη Ίνατος και στο σπήλαιό της λατρευόταν η θεά του τοκετού Ειλείθυια ή Ειλειθυία, γι’ αυτό και βρέθηκαν πολλά λατρευτικά αφιερώματα εγκύων γυναικών. Τη δεκαετία του 1950, το σπήλαιο ήρθε πάλι στο προσκήνιο μετά απ’ την αμφισβητήσιμη μαρτυρία ενός βοσκού που δήλωσε πως βρήκε εξελιγμένα τεχνολογικά μηχανήματα από τους Μινωίτες που στη συνέχεια τα πήρε ο αμερικανικός στρατός για να τα μελετήσει. Ενώ στην κοντινή περιοχή που λέγεται Κέρκελος υπάρχει μια σπηλιά δίπλα στη θάλασσα που οι κάτοικοι της περιοχής λένε πως είχαν βρει τον σκελετό ενός δράκου.
Ο Τάλως, το αρχαίο χάλκινο ρομπότ της Κρήτης
Στη βιβλιοθήκη του Απολλόδωρου (αρχαίο λογοτεχνικό έργο αμφισβητούμενης πατρότητας) ο Τάλως αναφέρεται ως κατασκεύασμα του Ήφαιστου που τον χάρισε στον βασιλιά Μίνωα για να φυλάει την Κρήτη. Ένας μυθικός, δηλαδή, γίγαντας με σώμα από χαλκό, επιφορτισμένος με το καθήκον της φύλαξης του νησιού. Ο Πλάτωνας τον θεωρούσε υπαρκτό πρόσωπο που είχε ως καθήκον του την εφαρμογή των νόμων που ήταν γραμμένοι πάνω σε χάλκινες πλάκες. Ενώ ο Απολλώνιος ο Ρόδιος, όπως εξάλλου και η βιβλιοθήκη του Απολλόδωρου περιγράφουν τον Τάλω ως άγρυπνο και αεικίνητο φύλακα που περιδιάβαινε τις ακτές του νησιού πετώντας πέτρες στα πλοία που πλησίαζαν. Κατ’ άλλους ήταν φτερωτός και πετούσε, ενώ υπάρχουν ιστορίες που τον περιγράφουν να καίει με την πυρωμένη του ανάσα τους εισβολείς ή να τους καίει σε έναν σφικτό εναγκαλισμό. Ο Τάλως πέθανε όταν οι αργοναύτες προσέγγισαν τις ακτές της Κρήτης, η Μήδεια τον μάγεψε και ο Ιάσονας του έβγαλε από τη φτέρνα του το καρφί που έκλεινε τη μοναδική του φλέβα που περιείχε ιχώρ. Μια άλλη εκδοχή του μύθου, θέλει τον Τάλω να πεθαίνει από το βέλος του Ποία, πατέρα του Φιλοκτήτη.
Η Κρήτη του Μινώταυρου
Ο μύθος ξεκινά με τη συμμετοχή του γιου του Μίνωα, του Ανδρόγεω, που ως αθλητής πήγε στην Αθήνα και έλαβε μέρος στους Παναθηναϊκούς αγώνες. Ο Ανδρόγεως νίκησε τους άλλους αθλητές, αλλά ο Αιγέας, πατέρας του Θησέα, φοβούμενος τη φιλία που ανέπτυξε ο γιος του Μίνωα με τους αντίπαλους του Παλλαντίδες, τον έστειλε σε μια αποστολή αυτοκτονίας ενάντια στον Μαραθώνιο Κάπρο. Το θηρίο σκότωσε τον Ανδρόγεω, αλλά εκείνος πριν αφήσει την τελευταία του πνοή καταράστηκε τους Αθηναίους. Εξαιτίας της κατάρας του έπεσε μεγάλο θανατικό και πείνα στην πόλη της Αθήνας, ενώ ταυτόχρονα ο Μίνωας, θέλοντας να εκδικηθεί τον θάνατο του παιδιού του, εκστράτευσε εναντίον τους και τους νίκησε. Ένας από τους όρους που επέβαλε ο Μίνωας για να λύσει την πολιορκία του ήταν η υποχρέωση των Αθηναίων να στέλνουν κάθε χρόνο εφτά νέους κι εφτά νέες στην Κρήτη ως τροφή του Μινώταυρου. Η συνέχεια της ιστορίας είναι σε όλους μας γνωστή. Ο τερατώδης Μινώταυρος, που είχε σώμα ανθρώπου και κεφάλι ταύρου, σφαγιάστηκε από τον Θησέα μες στον λαβύρινθο. Ο μύθος της θανάτωσης του Μινώταυρου λένε πως έχει πολλές ερμηνείες. Σύμφωνα με την πρώτη, η θανάτωση του τέρατος συμβολίζει την κατάργηση του βαρβαρικού εθίμου της ανθρωποθυσίας, ενώ μια άλλη συμβολίζει την απελευθέρωση των ανθρώπων από την κυριαρχία των Μινωιτών.
Φραγκοκάστελλο, νομός Χανιών – Οι φοβεροί Δροσουλίτες
Το Φραγκοκάστελλο βρίσκεται στη νότια Κρήτη, 12 περίπου χιλιόμετρα από τα Σφακιά. Πρόκειται για ένα μεσαιωνικό κάστρο που χτίστηκε στα τέλη του 14ου αιώνα από τους Βενετούς, ώστε να προστατεύει την περιοχή από τους πειρατές, αλλά και τους Βενετούς από τους Σφακιανούς που εξεγείρονταν συχνά. Οι Βενετοί έχτιζαν το κάστρο τη μέρα, αλλά τη νύχτα οι Σφακιανοί, με αρχηγούς τους αδερφούς Πάτσου, γκρέμιζαν ό,τι είχε χτιστεί. Στο τέλος, οι Βενετοί συνέλαβαν και εκτέλεσαν τα αδέρφια και ολοκλήρωσαν την ανέγερση του κάστρου που αργότερα, περιήλθε στα χέρια των Οθωμανών.
Στη διάρκεια της Ελληνικής Επανάστασης οι Κρητικοί κάλεσαν τον Ηπειρώτη οπλαρχηγό και μέλος της Φιλικής Εταιρείας Χατζημιχάλη Νταλιάνη να αναλάβει την ηγεσία τους και να τους βοηθήσει να πολεμήσουν τον Μουσταφά Ναϊλή Πασά. Η αιματηρή αυτή μάχη κράτησε από τον Ιανουάριο έως τον Μάρτιο του 1828 και οι Έλληνες ηττήθηκαν. Ωστόσο, η μάχη συνδέθηκε στις συνειδήσεις των Κρητικών με το σπάνιο φαινόμενο που παρατηρείται στην περιοχή και είναι γνωστό με το όνομα Δροσουλίτες. Ανάμεσα στους μήνες Μάιο και Ιούνιο, κατά το ξημέρωμα, μπορούμε να δούμε γύρω απ’ το κάστρο περίεργες κινούμενες σκιές που μοιάζουν με φιγούρες πολεμιστών. Η τοπική παράδοση ερμηνεύει αυτό το φαινόμενο θεωρώντας πως πρόκειται για τα πνεύματα των πολεμιστών που συνεχίζουν να δίνουν μια αέναη μάχη. Είναι όλοι τους μαυροφορεμένοι. Οι περισσότεροι μάχονται πεζοί, αλλά ανάμεσά τους υπάρχουν και καβαλάρηδες που καλπάζουν. Εξάλλου, σύμφωνα με μαρτυρίες ντόπιων κατοίκων, η εμφάνιση των Δροσουλιτών, στη διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, τρόμαξε τους Γερμανούς και τους εξώθησε να ανοίξουν πυρ εναντίον των φαντασμάτων. Υπάρχει βέβαια, επιστημονική εξήγηση για το φαινόμενο, που αποδίδει την εμφάνισή του στην εξάτμιση της πρωινής δροσιάς και στην αραιή ομίχλη που δημιουργείται εξαιτίας της.
Βιβλιογραφία, αρθρογραφία, πηγές
Πολίτης, Νικόλαος Γ., Παραδόσεις: Μελέται περί του βίου και της γλώσσης του ελληνικού λαού, Μέρος Α΄, Αθήνα, Γράμματα, 1994
Πολίτης, Νικόλαος Γ., Παραδόσεις: Μελέται περί του βίου και της γλώσσης του ελληνικού λαού, Μέρος Β΄, Αθήνα, Γράμματα, 1994
Η υπόγεια λίμνη της Μελισσάνης, διαθέσιμο στο http://www.dinfo.gr/i-ypogeia-limni-tis-melissanis/ Ανάκτηση 12/7/2017
Δήλος: Το ιερό νησί των Ελλήνων – Μύθοι και ιστορία, διαθέσιμο στο https://www.paraskhnio.gr/dilos-to-iero-nisi-ton-ellinon-mythoi-k/ Ανάκτηση 15/7/2017
Πάτμος – μυθολογία, διαθέσιμο στο http://www.patmos-island.com/el/pages/mythology Ανάκτηση 15/7/2017
Παραλία Τσούτσουρας, διαθέσιμο στο http://www.cretanbeaches.com/ Ανάκτηση 24/8/2017
Μηχανή του χρόνου, διαθέσιμο στο http://www.mixanitouxronou.gr/vrikolakes-enantion-ellinon-pos-progoni-mas-exolothrevan-ta-demonika-onta/ Ανάκτηση 13/7/2017
Πράσσος, Δημήτρης, 2013, Σαντορίνη όνομα και βουρκόλακες, Santonewsδιαθέσιμο στο http://santonews.com
Οκτώ τόποι στην Ελλάδα, απόλυτο μυστήριο - Μύθοι, θρύλοι και παράξενες ιστορίες. iefimerida.gr Ανάκτηση 10/7/2017
Amazing Places In Greece That You Won’t Believe Are Real
http://greece.greekreporter.com/2016/06/25/amazing-places-in-greece-that-you-wont-believe-are-real/ Ανάκτηση 15/7/2017
Τάλως, διαθέσιμο στο https://el.wikipedia.org/ Ανάκτηση 24/8/2017
Μαγικοί χώροι της Ελλάδας: θρύλοι και ιστορίες (Μέρος 1ο)
Μαγικοί χώροι της Ελλάδας: θρύλοι και ιστορίες (Μέρος 2ο)
Μαγικοί χώροι της Ελλάδας: θρύλοι και ιστορίες (Μέρος 3ο)
Cover art by www.karlsimon.com
Guest Post
Η Αγνή Σιούλα γεννήθηκε στην Κοζάνη και μεγάλωσε ακούγοντας δημώδη αλλά και αυτοσχέδια παραμύθια με φανταστικά όντα ή υπερφυσικά στοιχεία απ’ τη γιαγιά και τη μητέρα της. Έτσι πολύ σύντομα, προσπαθώντας να εντυπωσιάσει κυρίως τη γιαγιά της, άρχισε να σκαρώνει τις δικές της παραμυθίες κι αργότερα διεύρυνε το κοινό της με τα αδέρφια, τα ξαδέρφια και τους φίλους της. Απ’ την παιδική της ηλικία υπήρξε φανατική αναγνώστρια και μεγαλώνοντας ανακάλυψε τη φανταστική λογοτεχνία. Σύντομα άρχισε να γράφει και η ίδια και η αγάπη της για τα βιβλία την οδήγησε να σπουδάσει βιβλιοθηκονομία. Από το 1991 εργάζεται σε ακαδημαϊκές βιβλιοθήκες και αναγνωρίζοντας τη δυσκολία διοίκησης μιας βιβλιοθήκης, το 2007 απέκτησε μεταπτυχιακό δίπλωμα ειδίκευσης στη Διοίκηση επιχειρήσεων με εξειδίκευση στη Διοίκηση Ανθρώπινων πόρων. Το πρώτο της μυθιστόρημα είναι το «Έρχονται με την ομίχλη» που εκδόθηκε και κυκλοφορεί απ’ τις εκδόσεις Πατάκη, ενώ σύντομα θα κυκλοφορήσει και το δεύτερο μυθιστόρημά της με τίτλο «Μαύρα Λιβάδια».
Σήμερα κατοικεί σε ένα μικρό χωριό του νομού Σερρών με την οικογένειά της κι εργάζεται σε ακαδημαϊκή βιβλιοθήκη. Της αρέσουν τα ταξίδια, οι ταινίες και σειρές φαντασίας, συνεχίζει να λατρεύει το διάβασμα και θεωρεί ότι ένα από τα πιο σημαντικά κομμάτια της ζωής της είναι τα μεσημεριανά τραπέζια του Σαββατοκύριακου όπου όλη η οικογένεια «φιλοσοφεί» με τις ώρες.