Μαγικοί χώροι της Ελλάδας: θρύλοι και ιστορίες (Μέρος 1ο)
O Xάρων μεταφέρει τις Ψυχές στα ύδατα της Στυγός, Konstantin Makovsky
Αν σας έλεγα ότι η χώρα μας είναι γεμάτη με μαγικά μέρη, θα με πιστεύατε; Εξάλλου, τι είναι αυτά τα μαγικά μέρη; Πού βρίσκονται; Στην ύπαιθρο, στα βουνά, τα ποτάμια και τις λίμνες ή μήπως κρύβονται σε αστικούς ή ημιαστικούς τόπους, πίσω από πολυκατοικίες ή δίπλα σε ασφαλτοστρωμένους δρόμους; Και πώς είναι αυτά τα μέρη; Έχουν άραγε μια ιδιαίτερη και υποβλητική ομορφιά; Ή μήπως συνδέονται στις συνειδήσεις μας αποκλειστικά με ιστορίες απ’ τη μυθολογία μας ή τους μεταγενέστερους θρύλους και τις παραδόσεις μας;
Όταν ξεκίνησα αυτό το άρθρο, πίστευα πως θα βρω μερικές τρομακτικές ιστορίες και πολλή μυθολογία για γνωστούς αρχαιολογικούς ναούς ή πόλεις. Έκανα, φυσικά, λάθος. Βλέπετε, όλοι μας λίγο ή πολύ νομίζουμε πως οι δράκοι, τα φαντάσματα, οι νεράιδες και οι βρικόλακες είναι μύθοι που αφορούν τη βόρεια Ευρώπη, την Αμερική ή ακόμα και όλο τον υπόλοιπο κόσμο, αλλά σπανίως τον τόπο μας. Κι ας γνωρίζουμε πως ο λαός μας δε στερήθηκε και δε στερείται τη φαντασία και την ικανότητα για μυθοπλασία. Ετοιμαστείτε λοιπόν να εκπλαγείτε! Τι θα λέγατε, αν σας έλεγα πως τα νησιά του Αιγαίου έχουν ιστορίες και θρύλους για νεκραναστημένους και βρικόλακες; Ή ακόμα πως μέρη αστικά και συνηθισμένα, πόλεις ή κωμοπόλεις κοινότοπες και γεμάτες τσιμέντο κρύβουν εντυπωσιακά παραμύθια, καθηλωτικές ιστορίες και τρομακτικούς μύθους; Ας δούμε λοιπόν μια άλλη Ελλάδα, γεμάτη μυστικά, μαγικές ιστορίες και θρυλικά όντα...
Ήπειρος
Αχέροντας ποταμός και νεκρομαντείο, Αχερουσία λίμνη – Νομός Πρέβεζας
Ο ποταμός Αχέροντας ήταν ο ποταμός που ο ψυχοπομπός Ερμής διέσχιζε με ένα πλοιάριο μεταφέροντας τις ψυχές των νεκρών στον Άδη. Το τίμημα για τον διάπλου του ποταμού ήταν ένας οβολός και οι αρχαίοι Έλληνες φρόντιζαν οι νεκροί τους να έχουν πάντα αυτό το αντίτιμο. Έτσι, το τοποθετούσαν στο στόμα ή στο χέρι του. Η μοναδική περίπτωση, σύμφωνα με τον Λουκιανό, ανθρώπου που πήγε στον Άδη χωρίς να πληρώσει, ήταν αυτή του Μένιππου, που ήταν πάμφτωχος και το μόνο που είχε στην κατοχή του ήταν λούπινα (ένα είδος ψυχανθών). Οι άνθρωποι από την απαρχή του κόσμου ήθελαν να γνωρίζουν τα μελλούμενα και να κατευθύνουν, τρόπον τινά να ελέγξουν τη μοίρα τους. Έτσι απευθύνονταν στους θεούς τους, αλλά και στους νεκρούς συγγενείς τους επιζητώντας με τη μορφή των χρησμών λύση στα προβλήματά τους. Οι αρχαίοι Έλληνες απευθύνονταν για αυτόν τον σκοπό στο νεκρομαντείο του Αχέροντα. Το όνομα Αχέροντας προέρχεται από τη λέξη αχός (συγγενές του άγχω= πνίγω, αγκαλιάζω) που σημαίνει θλίψη ή καημός και αφορά τον ψυχικό πόνο που προκαλεί ο θάνατος που μας χωρίζει απ’ τους αγαπημένους μας. Το νεκρομαντείο, σύμφωνα με τον Όμηρο, βρισκόταν εκεί που ο ποταμός συναντιόταν με τον Κωκυτό και τον Πυριφλεγέθοντα, δύο από τους πέντε ποταμούς του Κάτω Κόσμου, στις βορειοδυτικές όχθες της Αχερουσίας λίμνης που θεωρείτο η σκοτεινή πύλη για τον κόσμο των ψυχών. Το μαντείο είναι χτισμένο στην κορυφή ενός λόφου, στο χωριό Μεσοπόταμος και δέχεται κάθε χρόνο πλήθος επισκεπτών. Αντίθετα από άλλα μαντεία, το νεκρομαντείο του Αχέροντα δε χρησιμοποιείτο για τη λήψη αμφισήμαντων, διφορούμενων χρησμών, αλλά για την επαφή με τους νεκρούς συγγενείς ή φίλους μέσω μιας περίπλοκης μυσταγωγίας. Οι ιερείς υπέβαλαν τους συγγενείς των νεκρών που κατέφευγαν εκεί σε μια σειρά δοκιμασιών, όπως η νηστεία και η χρήση παραισθησιογόνων βοτάνων για να θολώσουν το μυαλό τους, αλλά και σε ένα πλήθος ερωτήσεων ώστε να εκμαιεύσουν τις επιθυμητές απαντήσεις. Ο επισκέπτης του νεκρομαντείου έπρεπε αρχικά να υποβληθεί σε έναν ψυχικό αλλά και σωματικό καθαρμό, να κάνει προσφορές στους νεκρούς και να τους δώσει να πιούν αίμα για να επικοινωνήσουν μαζί του. Σύμφωνα με τη μυθολογία, ο Αχέροντας ποταμός κατέληγε στην Αχερουσία λίμνη που ήταν μαύρη κι παγωμένη, στις αρχαίες πηγές περιγράφεται ως μαύρη και φοβερή, μια λίμνη που δε ζει τίποτα ζωντανό εντός της. Η Αχερουσία λίμνη όμως, αποξηράθηκε τη δεκαετία του 1960. Σήμερα, ο επισκέπτης του νεκρομαντείου μπορεί να μην υποβάλλεται σε δοκιμασίες και να μην επικοινωνεί με τους νεκρούς, ωστόσο επηρεάζεται απ’ αυτή την υποβλητική και μυσταγωγική αύρα του τόπου, καθώς φέρνει στη μνήμη του τους μύθους και τις δοξασίες της περιοχής.
Μαντείο Δωδώνης
Η Δωδώνη στην αρχαιότητα υπήρξε ένας απ’ τους σημαντικότερους χώρους λατρείας του Δία και της Διώνης, ενώ το μαντείο της χρονολογείται από την εποχή του Χαλκού, το 2600 π.Χ. Σύμφωνα με τον Ηρόδοτο, οι Φοίνικες άρπαξαν δύο κοπέλες από τη Θήβα. Την πρώτη την πούλησαν στην περιοχή της Δωδώνης και την άλλη στη Λιβύη. Η πρώτη έχτισε τον ναό του Διός στη Δωδώνη και η δεύτερη τον ναό του Άμμωνα Δία στη Σίβα. Ο Ηρόδοτος αναφέρει κι έναν ακόμα μύθο που μιλάει για δύο περιστέρια που το ένα πήγε στη Λιβύη και το άλλο στη Δωδώνη. Τα περιστέρια είχαν ανθρώπινη λαλιά κι εκείνο που πήγε στη Δωδώνη σταμάτησε έναν ξυλοκόπο τη στιγμή που ετοιμαζόταν να κόψει την ιερή βελανιδιά του Διός. Το μαντείο της Δωδώνης ήταν το μέρος που ο Δίας, που αγαπούσε τους ανθρώπους, φανερωνόταν σ’ αυτούς με τον ήχο της φύσης. Είτε δηλαδή με το θρόισμα των δέντρων, είτε με τον ήχο του ιερού των πηγών. Βάσει ενός άλλου μύθου, η Αθηνά πήρε απ’ την ιερή βελανιδιά το ξύλο που έβαλε στην πλώρη της Αργούς πριν ξεκινήσουν οι Αργοναύτες για την εκστρατεία τους.
Το γεφύρι της Άρτας
«Αν δε στοιχειώσετε άνθρωπο, γιοφύρι δε στεριώνει,
και μη στοιχειώσετε ορφανό, μη ξένο, μη διαβάτη,
παρά του πρωτομάστορα την όμορφη γυναίκα,
που έρχεται αργά τα’ αποταχύ και πάρωρα το γιόμα…»
Η ιδέα του στοιχειώματος σε γέφυρες είναι πολύ διαδεδομένη σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας, αλλά και των Βαλκανίων. Το γεφύρι της Άρτας βρίσκεται στον ποταμό Άραχθο και πρόκειται για μια λιθόκτιστη γέφυρα του 17ου αιώνα. Οι εφτά καμάρες του γεφυριού δεν έχουν καμιά συμμετρία μεταξύ τους, ενώ η δομή των βάθρων με μεγάλους λίθους μαρτυρεί ότι το γεφύρι πρωτοθεμελιώθηκε κατά τους ελληνιστικούς χρόνους. Σύμφωνα με την άποψη κάποιων μελετητών πάνω σ’ αυτά τα βάθρα χτίστηκαν κατά τη βυζαντινή περίοδο τέσσερις μεγάλες καμάρες. Η μεγαλύτερη απ’ αυτές είχε προβλήματα, ενδεχομένως επειδή η ορμή του Άραχθου εμπόδισε τη σωστή θεμελίωσή της. Όταν η Άρτα, κατά την εποχή της τουρκοκρατίας, ήταν δεσποτάτο της Ηπείρου, η γέφυρα ανακατασκευάστηκε μετά από μεγάλες δυσκολίες. Βάσει σωσμένων γραπτών μαρτυριών οι εργασίες διήρκησαν τρία ολόκληρα χρόνια και τότε γεννήθηκε το δημοτικό τραγούδι του ακριτικού κύκλου για τη θυσία της γυναίκας του πρωτομάστορα. Ωστόσο, η ιστορική έρευνα καταδεικνύει ότι ο θρύλος της θυσίας εμπεριέχει πολλές αλήθειες, μιας και κάποτε χρειάστηκε να περάσει απ’ την περιοχή μεγάλη τουρκική στρατιωτική δύναμη. Έτσι κλήθηκαν πολλοί κάτοικοι να συνδράμουν στην αναστύλωση του γεφυριού. Το βράδυ όμως, γκρέμιζαν αυτά που έχτιζαν τη μέρα, μη θέλοντας να συνεργαστούν. Τότε ο Τούρκος στρατιωτικός διοικητής διέταξε τη σύλληψη και τη θανάτωση του πρωτομάστορα και της γυναίκας του για παραδειγματισμό.
Το νησάκι στη λίμνη Παμβώτιδα των Ιωαννίνων
«Τʼ ακούσατε τι γίνηκε ʽς τα Γιάννενα, τη λίμνη,
που πνίξανε τοις δεκαφτά με την κυρά Φροσύνη;»
Είναι το μοναδικό νησάκι σε λίμνη της Ευρώπης που κατοικείται και δεν έχει όνομα. Φαντάζει γεμάτο πεύκα, συχνά καλύπτεται με ομίχλη κι όταν αναφερόμαστε σ’ αυτό, το πρώτο πράγμα που μας έρχεται στο μυαλό είναι η ιστορία της όμορφης κυρά-Φροσύνης που την έπνιξε ο Αλή Πασάς μαζί με ακόμα δεκαέξι κοπέλες. Εκτός βέβαια απ’ την τραγική ιστορία της κυρά-Φροσύνης υπάρχει κι ένας θρύλος, μια ανεπιβεβαίωτη ιστορία για ένα υπόγειο τούνελ που ενώνει το νησάκι με τα Ιωάννινα, ενώ αρχαιολογικά ευρήματα αποδεικνύουν ότι το μικρό νησί κατοικείτο από την εποχή του χαλκού. Αλλά για το νησάκι της Παμβώτιδας υπάρχει και μία ακόμα ιστορία, αυτή της Βάβως που τη γνωρίζουν καλά οι νησιώτες, αλλά και οι Γιαννιώτες. Κοντά στον Άγιο Παντελεήμονα υπάρχουν απότομα βράχια που σχηματίζουν ένα παράξενο βαθούλωμα. Εκεί λένε, κρυβόταν συχνά μία γριά που συνήθως κατοικούσε στα βάθη της λίμνης. Όταν λοιπόν τύχαινε να περάσουν άνθρωποι κοντά απ’ την κρυψώνα της, η γριά ανταπέδιδε τις φωνές τους κοροϊδευτικά τρομάζοντάς τους. Ο μύθος δηλαδή της Βάβως, βασίζεται στο αρχαιοελληνικό μύθο της ηχούς.
Art by Scott Gustafson
Μακεδονία
Όλυμπος -Πιερία
Ο Όλυμπος, η κατοικία των αρχαίων θεών είναι το ψηλότερο βουνό της Ελλάδας και το δεύτερο ψηλότερο στα Βαλκάνια. Στην ψηλότερη κορυφή του, τον Μύτικα, οι άνθρωποι δεν μπορούν να επιβιώσουν και γι’ αυτό οι αρχαίοι Έλληνες προσδιόρισαν αυτήν την κορυφή ως κύριο χώρο συνάντησης των θεών. Από τον Μύτικα εξαπέλυε ο οργισμένος Δίας τους κεραυνούς του. Οι δώδεκα θεοί κατοικούσαν στα τριγύρω φαράγγια και οι εννέα Μούσες στις ανατολικές παρυφές του Ολύμπου. Ωστόσο, η μυθολογία που συνδέεται με τον Όλυμπο δεν εξαντλείται μόνο στο δωδεκάθεο. Υπάρχουν πολλοί θρύλοι για νεραϊδότοπους, επισκέψεις αγνώστων αντικειμένων και περίεργα ηλεκτρομαγνητικά πεδία που γοητεύουν τον ανθρώπινο νου. Για παράδειγμα, οι πυραμοειδείς κορυφές του ιερού βουνού, λέγεται πως δεν είναι τυχαίες. Κάποιοι τις ονομάζουν πυραμίδες του Ολύμπου και μιλούν για τις αποστάσεις και τις μοίρες που σχηματίζουν οι γωνίες τους. Διατείνονται πως τις ίδιες αποστάσεις και τις ίδιες γωνίες έχουν τα τρία αστέρια της ζώνης του Ωρίωνα στον Ουρανό. Τα λεγόμενα «τρεις Βασιλείες». Τα δύο απ’ αυτά τα αστέρια είναι σε ευθεία γραμμή, αλλά το τρίτο απέχει 27 μοίρες -το ίδιο που παρατηρείται και στις πυραμίδες της Γκίζας στην Αίγυπτο. Γι’ αυτόν τον λόγο, έχει ανοίξει μια μεγάλη συζήτηση για το κατά πόσο οι κορυφές του Ολύμπου είναι φυσικές ή τεχνητές, αποδίδοντας τη δημιουργία τους σε ανώτερες και εξώκοσμες οντότητες. Ενώ μια άλλη γοητευτική ιστορία για την περιοχή του Ολύμπου, μας περιγράφει τις Πιερίδες Νύμφες. Βοσκοί, ή κάτοικοι της περιοχής ανέφεραν στο μακρινό παρελθόν πως είδαν γυμνές και όμορφες κοπέλες να χορεύουν κάτω απ’ το φως του φεγγαριού μες στο δάσος. Αυτές τις ιστορίες με τις νεράιδες, τις συνέδεσαν με τις Πιερίδες Νύμφες της αρχαίας μυθολογίας που ήταν κόρες του Πιέρου και της Ευίππης. Ο αρχαίος μύθος όμως λέει πως οι Νύμφες, σε ένα συναγωνισμό τραγουδιού που είχαν με τις Μούσες, έχασαν και τότε οι Μούσες τις μεταμόρφωσαν σε κίσσες για να τις τιμωρήσουν για την αλαζονεία τους.
Η δρακότρυπα του Ασκίου όρους
Υπάρχει ένα βάραθρο στο Άσκιο όρος (Σινιάτσικο) στην επαρχία του Βοΐου -μια απ’ τις τρεις επαρχίες του νομού Κοζάνης- σε ύψος κοντά στα 2.000 μέτρα που είναι γνωστό σαν δρακότρυπα. Δίπλα του απλώνεται το δρακολίβαδο, ένα όμορφο λιβάδι πολλών στρεμμάτων, κρυμμένο απ’ τον κοντινότερο οικισμό, μιας και βρίσκεται πίσω από την κορυφογραμμή. Σύμφωνα με τον μύθο της περιοχής, αυτόν τον απομακρυσμένο τόπο, τον προφυλαγμένο απ’ τα μάτια των ανθρώπων είχε διαλέξει ένα ανήμερο θηρίο για κατοικία του. Οι κτηνοτρόφοι λοιπόν που ανέβαιναν στο βουνό φρόντιζαν να κουβαλούν μαζί τους ένα μικρό ζώο, ως δώρο στον δράκοντα που ήταν ο κύριος του βαράθρου, για να τους επιτρέπει να βόσκουν τα ζώα τους ανενόχλητοι. Αυτή την πρακτική όμως, δεν την ακολούθησε ο γιος ενός μεγαλοτσέλιγκα που ανέβηκε με το άλογό του στο Σινιάτσικο. Ο δράκοντας τον είδε και θέλησε να του πάρει το άλογο για να το φάει. Τη νύχτα τού έστειλε νεράιδες για να τον πλανέψουν και δαίμονες για να του κλέψουν το άλογο. Ωστόσο, ο νέος ξύπνησε και κατάλαβε τις πονηρές προθέσεις του δράκου. Αφού καταδίωξε τους δαίμονες, μπήκε στη δρακότρυπα και τότε δόθηκε μια μεγάλη αλλά άνιση μάχη. Όλο το βουνό έτρεμε, λες και γινόταν σεισμός, μα στο τέλος ο νεαρός έχασε τη μάχη και κατέληξε. Όταν ο πατέρας του έμαθε τι είχε συμβεί, έκλεισε τη δρακότρυπα με το μαλλί απ’ τα κουρεμένα του πρόβατα για να αποκλειστεί ο δράκος, αλλά και να μην πληγωθεί το νεκρό σώμα του γιου του. Η δρακότρυπα όμως, επικοινωνούσε υπόγεια με μια βαθιά χαράδρα δίπλα στον ποταμό Αλιάκμονα. Έτσι ο δράκοντας κατέφυγε εκεί και οι κτηνοτρόφοι που κατοικούσαν στα ριζά του Σινιάτσικου ξεθάρρεψαν και άρχισαν να βόσκουν τα ζώα τους στο βουνό. Εντούτοις, κάθε φορά που άκουγαν τα φτερουγίσματα και τα τιτιβίσματα των πουλιών που είχαν καταφύγει στη δρακότρυπα, οι κτηνοτρόφοι πίστευαν πως ακούνε τη βαθιά ανάσα του νεκρού παλικαριού. [Βίττης Φ. 1981, αναφέρθηκε από τους Ζησάκου Σ. & Χατζηλαζαρίδη Λ. 2017]. Σύμφωνα με μια άλλη εκδοχή του μύθου που αποτυπώνεται στο παραδοσιακό τραγούδι «Κάτω στον Άγιο Θόδωρο», ο δράκος του Ασκίου όρους είναι συνώνυμο της ξηρασίας που έπληττε την περιοχή. Ο δράκος λοιπόν είχε ζητήσει και πάρει μια μαυρομάτα και ξανθιά κοπέλα ως αντάλλαγμα για να απελευθερώσει το νερό που είχε στην κατοχή του. Και ο νέος πάλεψε μαζί του διεκδικώντας την. [Βασβατέκη Μ. 2010, αναφέρθηκε από τους Ζησάκου Σ. & Χατζηλαζαρίδη Λ. 2017].
Η μυθολογία του Κρόκου
Είναι σε όλους μας γνωστό πως στην περιοχή της Κοζάνης βρίσκεται το χωριό Κρόκος, με τη μεγαλύτερη και ποιοτικότερη παραγωγή κρόκου (σαφράν). Σύμφωνα με τον μύθο, κάποτε ο θεός Ερμής τριγυρνούσε εκεί με σκοπό να εξασκηθεί στην τοξοβολία. Όμως βάλλοντας με το τόξο του, πλήγωσε κατά λάθος τον επιστήθιο, αλλά θνητό φίλο του τον Κρόκο. Εκείνος πέθανε και ο Ερμής οδηγημένος απ’ τις τύψεις του μεταμόρφωσε το άψυχο σώμα του στο μωβ λουλούδι που σήμερα είναι γνωστό με την ονομασία Κρόκος. Εξάλλου, αναφορές σ’ αυτό το φυτό υπάρχουν και στον Όμηρο στην περιγραφή του γάμου του Δία με την Ήρα.
Νιγρίτα, Σερρών
Σ’ αυτή την κωμόπολη του νομού Σερρών, την εποχή της τουρκοκρατίας ζούσε μια πανέμορφη κοπέλα που την έλεγαν Γερακίνα. Όλοι την αγαπούσαν και την ήθελαν για ταίρι τους, αλλά την ήθελε -λέει ο μύθος- και ο θάνατος που την είχε ερωτευθεί. Ένα μεσημέρι λοιπόν, πήγε να τραβήξει νερό απ’ το πηγάδι και χάνοντας την ισορροπία της, έπεσε μέσα φωνάζοντας και κλαίγοντας. Όσοι την άκουσαν έτρεξαν αμέσως να τη σώσουν και ο νέος που του είχε δώσει την καρδιά της κατέβηκε αμέσως στο πηγάδι για να τη βγάλει. Όμως τον ανέσυραν μισοπεθαμένο κι εκείνη νεκρή. Έτσι δημιουργήθηκε το παραδοσιακό τραγούδι «Γερακίνα» που ξεπέρασε τα όρια του νομού και έγινε πανελληνίως γνωστό.
Art Source here
Θράκη
Σαμοθράκη: Το ιερό των Μεγάλων Θεών, τα Καβείρια μυστήρια και άλλοι μύθοι
Η Σαμοθράκη, αυτό το πανέμορφο νησί του Θρακικού Πελάγους με τη μυστηριακή και υποβλητική ομορφιά ήταν ο τόπος τέλεσης των Καβείριων μυστηρίων που ήταν θρησκευτικές τελετές αφιερωμένες στις χθόνιες αυτές θεότητες. Οι Κάβειροι ήταν θεότητες των αρχαίων Ελλήνων που λατρεύονταν στη Σαμοθράκη, τη Λήμνο, την Ίμβρο, αλλά και στη Θήβα από τον 7ο αι. π.Χ., ενώ αργότερα η λατρεία τους έφτασε έως τις περιοχές της Μικράς Ασίας κι προεκτάθηκε και στην υπόλοιπη Ελλάδα. Ταυτίζονται από τον Ηρόδοτο με τους Μεγάλους Θεούς των μυστηρίων της Σαμοθράκης και θεωρούνται κακοποιά πνεύματα. Περιγράφονται ως κοντόσωμοι δαίμονες με υπερμεγέθη γεννητικά όργανα που βγήκαν από τη γη ή τον βυθό των θαλασσών και προκαλούσαν σεισμούς, πυρκαγιές και καταστροφές. Σύμφωνα με τον Ηρόδοτο ήταν παιδιά του Ήφαιστου, ενώ μια διαφορετική παράδοση αναφέρεται σ’ αυτούς ως παιδιά του Δία και της Ηλέκτρας. Η θρησκεία των Καβείρων ήταν τρομακτική για τους πολλούς και οι Κάβειροι ενέπνεαν φόβο γιατί θεωρούνταν οι σκληρότεροι θεοί που υπήρξαν στον Ελλαδικό χώρο. Το ιερό των Μεγάλων Θεών της Σαμοθράκης βρίσκεται κοντά στην αρχαία πόλη και καταλαμβάνει μια έκταση πενήντα περίπου στρεμμάτων. Η τοποθεσία είναι γνωστή διεθνώς, γιατί εκεί βρέθηκε το ακέφαλο άγαλμα της περίφημης νίκης της Σαμοθράκης που χρονολογείται ανάμεσα στο 220 με 190 π.Χ. και εκτίθεται στο μουσείο του Λούβρου από το 1884. Στα Καβείρια μυστήρια συμμετείχαν πολλοί γνωστοί αρχαίοι Έλληνες, όπως ο Ηρόδοτος, ο Λύσανδρος και ο Φίλιππος ο Β΄, ενώ αναφορές σ’ αυτές της τελετές υπάρχουν σε κείμενα του Πλάτωνα και του Αριστοφάνη. Τα κτίσματα του Ιερού μαρτυρούν μεγάλη θρησκευτική δραστηριότητα, αν και για το ίδιο το αντικείμενο των Καβείρων μυστηρίων πολύ λίγα είναι γνωστά. Σύμφωνα με τον Θέωνα, η μύηση ξεκινούσε από τον καθαρμό και κατέληγε στην ευδαιμονία και μπορούσαν να πάρουν μέρος όχι μόνο άντρες, αλλά και γυναίκες και παιδιά. Στη συνέχεια πλένονταν για να συναντήσουν τους θεούς καθαροί και κάθονταν στον θρόνο. Κατόπιν νήστευαν και παρουσίαζαν τον κηδεμόνα τους για να μαρτυρήσει την καλή τους διαγωγή, ακολουθούσε ο ιερός χορός στον οποίον έπαιρναν μέρος και τέλος ορκίζονταν ότι θα είναι ενάρετοι και θα διατηρήσουν κρυφά τα μυστικά των θεών στα οποία μυήθηκαν. Οι μυημένοι αποκτούσαν τη δύναμη να αντιλαμβάνονται και να αποφεύγουν τις κακοτοπιές, να πετυχαίνουν κάθε τους εγχείρημα και να νικούν τους εχθρούς τους. Ενώ οι αμύητοι δεν έπρεπε να εισέλθουν σε ναούς των Καβείρων, γιατί διαφορετικά κατακεραυνώνονταν.
Η Σαμοθράκη θεωρείται εκτός από σπουδαίος αρχαιολογικός χώρος, ένας από τους πιο ισχυρούς ενεργειακούς τόπους της Ελλάδας, ενώ υπάρχουν, σύμφωνα με κάποιους, σαφείς ενδείξεις γεωμαγνητικών διαταραχών της γης. Ακόμα και η γεωγραφία της είναι υποβλητική και μυστηριακή, έχοντας μεταξύ των υπέροχων τοπίων της, τις βάθρες που είναι φυσικές πέτρινες πισίνες. Μία από αυτές, είναι η βάθρα του φονιά και δίπλα της υπάρχει το ρέμα. Στο ρέμα του φονιά, τα πλατάνια φυτρώνουν στο πλάι, αψηφώντας τους νόμους της βαρύτητας και εκεί κοντά, βρίσκεται ο πύργος ή το κάστρο του φονιά, ένα μεσαιωνικό κτίσμα που χτίστηκε από τους Gattilusi. (Γατελούζοι, ισχυρή οικογένεια πατρικίων της Γένοβας που υπήρξαν άρχοντες της Λέσβου, της Λήμνου, της Θάσου και της Σαμοθράκης). Σύμφωνα με μια εκδοχή, στον πύργο κάποτε κατοικούσε ένας άρχοντας που μαθαίνοντας ότι η σύζυγός του τον απατούσε, θόλωσε και σκότωσε τους δύο εραστές της, ενώ κατά τον Νικόλαο Γ. Πολίτη στον πύργο κατοικούσε μια όμορφη βασιλοπούλα που είχε δύο αδερφούς. Αυτή είχε συνάψει κρυφή ερωτική σχέση με έναν αντρειωμένο άντρα που ζούσε σε μια σπηλιά των βουνών (το σπηλί του αντρειωμένου). Όμως έμεινε έγκυος και οι αδερφοί της το αντιλήφθηκαν. Τότε ένας από αυτούς, παραφύλαξε και σκότωσε τον εραστή της.
Λέγεται ακόμη ότι οι κάτοικοι της Σαμοθράκης είναι μυστηριώδεις όπως και το νησί τους, ζουν πολύ κι έχουν μαύρο χιούμορ. Ενώ υπάρχει η φήμη πως σέβονται και εκτιμούν τα φίδια, τα οποία, όταν εμφανιστούν στις αυλές τους, τα ταΐζουν με γάλα. Το φίδι εξάλλου είναι γνωστό για τον μυστικιστικό του συμβολισμού που συνδέεται με την απομάκρυνση του κακού από έναν τόπο.
Βιβλιογραφία, αρθρογραφίας, πηγές
Πολίτης, Νικόλαος Γ., Παραδόσεις : Μελέται περί του βίου και της γλώσσης του ελληνικού λαού, Μέρος Α΄, Αθήνα, Γράμματα, 1994
Πολίτης, Νικόλαος Γ., Παραδόσεις : Μελέται περί του βίου και της γλώσσης του ελληνικού λαού, Μέρος Β΄, Αθήνα, Γράμματα, 1994
Ζησάκου, Στέλλα Σ. & Χατζηλαζαρίδης, Λάζαρος Ι., 2017, Το βάραθρο δρακότρυπα του Ασκίου (Σινιάτσικου) όρους Κοζάνης – «Από τον μύθο της παράδοσης … στην απάντηση της επιστήμης», Πτολεμαΐδα, εφημερίδα Πτολεμαίος. Διαθέσιμο στο http://e-ptolemeos.gr/to-varathro-drakotripa-tou-askiou-siniatsikou-orous-kozanis/ Ανάκτηση 12/7/2017
Θεοδωρίδου, Βασιλική, 2015, Όλυμπος: τα μυστήρια που τυλίγουν την κατοικία των αρχαίων θεών διαθέσιμο στο http://room5.trivago.gr/olympos-ta-mustiria-pou-tuligoun-tin-katoikia-ton-arxaion-theon-traveltales/ Ανάκτηση 1/8/2017
Greek travel pages διαθέσιμο στο http://www.gtp.gr/LocInfo.asp?InfoId=59&Code=EGRAAP70PIRTZE&PrimeCode=EGRAAP70PIRTZE&Level=8&PrimeLevel=8&lng=1 Ανάκτηση 8/7/2017
Οκτώ τόποι στην Ελλάδα, απόλυτο μυστήριο - Μύθοι, θρύλοι και παράξενες ιστορίες. iefimerida.gr Ανάκτηση 10/7/2017
Στύγα (wikipedia)
Πρέβεζα. Νεκρομαντείο του Αχέροντα http://www.prevezainfo.gr/nomosprevezas/prevezaaksiotheata/nekromanteiotouaxeronta/index.html Ανάκτηση 15/7/2017
Amazing Places In Greece That You Won’t Believe Are Real
http://greece.greekreporter.com/2016/06/25/amazing-places-in-greece-that-you-wont-believe-are-real/ Ανάκτηση 15/7/2017
Cover art by Art by Scott Gustafson
Guest Post
Η Αγνή Σιούλα γεννήθηκε στην Κοζάνη και μεγάλωσε ακούγοντας δημώδη αλλά και αυτοσχέδια παραμύθια με φανταστικά όντα ή υπερφυσικά στοιχεία απ’ τη γιαγιά και τη μητέρα της. Έτσι πολύ σύντομα, προσπαθώντας να εντυπωσιάσει κυρίως τη γιαγιά της, άρχισε να σκαρώνει τις δικές της παραμυθίες κι αργότερα διεύρυνε το κοινό της με τα αδέρφια, τα ξαδέρφια και τους φίλους της. Απ’ την παιδική της ηλικία υπήρξε φανατική αναγνώστρια και μεγαλώνοντας ανακάλυψε τη φανταστική λογοτεχνία. Σύντομα άρχισε να γράφει και η ίδια και η αγάπη της για τα βιβλία την οδήγησε να σπουδάσει βιβλιοθηκονομία. Από το 1991 εργάζεται σε ακαδημαϊκές βιβλιοθήκες και αναγνωρίζοντας τη δυσκολία διοίκησης μιας βιβλιοθήκης, το 2007 απέκτησε μεταπτυχιακό δίπλωμα ειδίκευσης στη Διοίκηση επιχειρήσεων με εξειδίκευση στη Διοίκηση Ανθρώπινων πόρων. Το πρώτο της μυθιστόρημα είναι το «Έρχονται με την ομίχλη» που εκδόθηκε και κυκλοφορεί απ’ τις εκδόσεις Πατάκη, ενώ σύντομα θα κυκλοφορήσει και το δεύτερο μυθιστόρημά της με τίτλο «Μαύρα Λιβάδια».
Σήμερα κατοικεί σε ένα μικρό χωριό του νομού Σερρών με την οικογένειά της κι εργάζεται σε ακαδημαϊκή βιβλιοθήκη. Της αρέσουν τα ταξίδια, οι ταινίες και σειρές φαντασίας, συνεχίζει να λατρεύει το διάβασμα και θεωρεί ότι ένα από τα πιο σημαντικά κομμάτια της ζωής της είναι τα μεσημεριανά τραπέζια του Σαββατοκύριακου όπου όλη η οικογένεια «φιλοσοφεί» με τις ώρες.