Ιτιά, το δέντρο του φεγγαριού, των μύθων και των θρύλων

Ως παιδί μεγαλωμένο στην πόλη, η επαφή μου με τα δέντρα ήταν περιορισμένη. Θυμάμαι από πάντα τις νεραντζιές να χαρίζουν λίγο ευχάριστο πράσινο χρώμα στα γκρίζα πεζοδρόμια της Αθήνας και του Πειραιά, μαζί με τις πορτοκαλιές πινελιές των φρούτων, κάτι που με έκανε πολλές φορές να ρωτήσω αν ήταν πορτοκάλια ή νεράντζια και αν μπορούσαν να φαγωθούν. Θυμάμαι τις λεύκες και τα πεύκα και τα ψηλά μα αδύναμα, άρρωστα σχεδόν, κυπαρίσσια στα νεκροταφεία. Βεβαίως έχω δει αρκετές φορές έλατο, φυσικά μακριά από το περιβάλλον του και την πραγματική του αίγλη, εκείνους τους Δεκέμβρηδες που δεκάδες κομμένα ελατάκια προσφέρονται προς πώληση για το στόλισμα του χριστουγεννιάτικου δέντρου –ένα ξένο έθιμο που ήρθε στην Ελλάδα επί βασιλέως Όθωνος, προκαλώντας έκπληξη στους Έλληνες που για πρώτη φορά είδαν δέντρο να βρίσκεται εντός του σπιτιού και όχι έξω στην αυλή. Κάποια από τα συμβολικά δέντρα της χώρας μας, όπως την ελιά και τον πλάτανο, έπρεπε να περιμένω το καλοκαίρι για να τα δω σε κάποιο ορεινό χωριό. Αλλά υπάρχει ένα ακόμα ιδιαίτερο δέντρο με πλούσια παράδοση και άγνωστες ιστορίες που θα μου έπαιρνε καιρό να το δω, παρόλο που το όνομά του δεν μου ήταν καθόλου άγνωστο. Ο λόγος για την περίφημη και πολυτραγουδισμένη Ιτιά, δέντρο που είναι σε όλους μας ξακουστό από το δημοτικό τραγούδι.

Και ναι, σήμερα θα μιλήσουμε για την Ιτιά. Εκείνη που συγκέντρωσε γύρω από τα φύλλα της δεκάδες μικρά will o’ wisps για τους αφηγηθεί μερικές από τις ιστορίες που έχει ακούσει κατά καιρούς από τον άνεμο και το χώμα της ελληνικής γης. Ιστορίες για αερικά, κυράδες του δάσους, δαιμόνια, φεγγαροπαρμένους και αναστημένους.

Σας θυμίζει κάτι; Αν όχι, τότε έχει πραγματικά ενδιαφέρον να αναζητήσετε το βιβλίο Ιστορίες της Γιαγιάς Ιτιάς, που κυκλοφόρησε το φθινόπωρο του 2017 από τις εκδόσεις Πηγή. Πρόκειται για την ανθολογία της συγγραφικής ομάδας του Will o’ Wisps, που βασίζεται σε αφηγήσεις της λαϊκής μας παράδοσης.

Το βιβλίο ξεκινά με μια φωτίτσα που εγκαταλείπει το τζάκι που πέρασε μια ολόκληρη ζωή μαζί με τον γέρο, τη γριά, τον γάτο και τον σκύλο, αναζητώντας μια νέα συντροφιά αφού όλοι πια έχουν φύγει από το σπιτικό. Η φωτίτσα, μόνη και φοβισμένη, διασχίζει το δάσος όπου συναντά ένα πλήθος από μικρά φώτα να πετούν γύρω από τον κορμό και τα φύλλα μιας γερασμένης Ιτιάς. Το δέντρο υπόσχεται να μοιραστεί τη συντροφιά και τη γνώση του με τη φωτίτσα και ξεκινά να λέει ιστορίες, πίσω από τις οποίες κρύβονται οι φωνές του Ανδρέα Μιχαηλίδη και των άλλων συγγραφέων της ομάδας.

Γιατί όμως από όλα τα δέντρα επιλέχτηκε η Ιτιά να αναλάβει το ρόλο του αφηγητή; Εδώ είναι που ξεκινά η ιστορία του συμβολικού αυτού του δέντρου.

Η Ιτιά ως δέντρο

Η Iτιά (Ιτέα-Salix) είναι φυλλοβόλο δέντρο που αγαπάει το νερό και δεν μπορεί μακριά του. Βρίσκεται κοντά σε ποτάμια, ρυάκια και χείμαρρους, ενώ κάποια είδη του βρίσκονται σε αρκτικές περιοχές. Υπάρχουν 500 περίπου είδη Ιτιάς στον κόσμο ενώ στην Ελλάδα 10 και μάλιστα αυτοφυή. Τυπικοί εκπρόσωποι της οικογένειας των Ιτέων είναι η Λευκή Ιτιά και η Κλαίουσα.

Χαρακτηριστικό τους γνώρισμα είναι το ύψος τους (φτάνει ως τα 20 μέτρα) και η φυλλωσιά της Κλαίουσας που γέρνει προς τα κάτω, δίνοντας από μακριά την εντύπωση μιας βροχής δακρύων. Τα φύλλα της Ιτιάς είναι στενά και εναλλάσσονται, τα άνθη της είναι αιωρούμενες ταξιανθίες και τα σπόρια της έχουν μακριές μεταξωτές τρίχες. Όσο για το θέαμα της ανθισμένης Ιτιάς, είναι πραγματικά εντυπωσιακό, ειδικά έτσι όπως η εικόνα της αντικατοπτρίζεται στο νερό πάνω από το οποίο σκύβει. Το ξύλο είναι χρήσιμο από την αρχαιότητα για την κατασκευή αντικειμένων ενώ ο φλοιός και οι χυμοί της βοηθούσαν στην παρασκευή φαρμάκων. Το σαλικυλικό οξύ είναι ο πρόγονος της ασπιρίνης.

Ωστόσο, αυτό που έχει πραγματικά ενδιαφέρον αναφορικά με την Ιτιά, είναι οι μύθοι και οι θρύλοι που έντυσαν κατά καιρούς τα φύλλα και τα άνθη της.

Το φεγγάρι, οι μάγισσες και η αντίπερα όχθη

*Art by https://anna-lakisova.deviantart.com/*

Η Ιτιά ήταν και παραμένει αγαπητή σε πολλούς λαούς, όχι μόνο για τη χρησιμότητα του κορμού και του φλοιού της αλλά και για την εμβληματική ομορφιά της. Αρκετοί μύθοι και ιστορίες έχουν γεννηθεί μέσα από τα «δάκρυα» της Ιτιάς, όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και στην Κίνα, την Ιαπωνία, τη Βαβυλώνα και τα νησιά των Κελτών. Δέντρο συνδεδεμένο με τη μυσταγωγία, το νερό, το φεγγάρι και τον χαμένο έρωτα, η Ιτιά-Ιτέα έχει μια ξωτική δύναμη στο όνομά της, ειδικά αν προφερθεί σωστά, κάτι πραγματικά αιθέριο. Πόσο μάλλον η αντίστοιχη αγγλική της λέξη Willow που είναι ακόμα πιο ξωτική και παραπέμπει σε άλλες λέξεις όπως will (θέληση) και will (μελλοντική πρόθεση) αλλά και will o’ wisp, το μυστηριώδες φανάρι ή βαλτοφάναρο των θρύλων που οδηγούσε είτε σε κάποιον θαυμαστό αλλόκοσμο, ή σε θανάσιμη παγίδα των λασπόνερων. Δεν είναι τυχαίο ότι στην Ευρώπη οι ιτιές ήταν συνδεδεμένες με τις μάγισσες, μιας και οι λέξεις witch (μάγισσα) και wicked (μοχθηρός-σατανικός) προέρχονται από το Willow (τουλάχιστον σύμφωνα με τον Robert Graves), το αποκαλούμενο και ως «φεγγαρόδεντρο». Ακόμα και στις ιστορίες της Παλαιάς Διαθήκης, η Ιτιά παραμένει δέντρο συμβολικό και ιδιαίτερο, ενώ όπως συμβαίνει και με άλλες μυθολογίες, φτάνει μέχρι τη δημιουργία του κόσμου.

Ψάχνοντας την ετυμολογία της λέξης “willow” καταλήγουμε στην αρχαία Ελλάδα και στη λέξη «ελίκη». Το «ελίκη» έγινε στα σαξονικά helix, και έπειτα wellix και wellig μέχρι που έγινε willow. Από το «ελίκη» επίσης βγαίνει και το λατινικό “salix” που είναι η επιστημονική ονομασία της Ιτιάς, κάτι που λογικά επηρέασε τους Κέλτες και τη λέξη “saileach” που έδωσαν στο συγκεκριμένο δέντρο.

Ας κάνουμε μια βόλτα στην όχθη, πλάι στο ήσυχο ποτάμι και ας δούμε τα σκυφτά φύλλα της Ιτιάς να μας να ζωντανεύουν τα νερά των θρύλων και της ιστορίας.

Ατέλειωτες αρχαιοελληνικές ιστορίες

Οι Αρχαίοι Έλληνες, όπως είναι γνωστό, είχαν και από έναν μύθο να λένε για κάθε δέντρο, λουλούδι και φυτό που συναντούσαν. Ήδη από την παιδική μας ηλικία είναι γνωστές ιστορίες για νέους και νέους που μεταμορφώθηκαν (Δάφνη, Κυπάρισσος, Νάρκισσος) ή για δέντρα που αποτελούσαν τις κατοικίες των νυμφών (Δρυάδες, Αμαδρυάδες, Ωκεανίδες) ακόμα και για εκείνα τα ιερά που μετέφεραν στους μύστες τα λόγια των θεών (Βελανιδιά, Ελιά). Ωστόσο, τα κλαδιά της Ιτιάς είναι στολισμένα με περισσότερους από έναν μύθους και η λατρεία της συνδέθηκε με πολλούς θεούς. Ο Robert Graves, συγκεντρώνοντας τους ελληνικούς μύθους στους δυο τόμους του, αναφέρει πως για τους Ίωνες η Ιτιά (Ελίκη) ήταν το δέντρο του πέμπτου μήνα, αφιερωμένο στην Τριπλή Μούσα. Η ιέρεια χρησιμοποιούσε τα κλαδιά της Ιτιάς σε κάθε είδους μαγεία και νερομαγεία. Παρομοίως η Ιτιά συνδέθηκε με την Εκάτη, μια ακόμα τριπλή θεά της αρχαιότητας, γνωστή ως προστάτιδα των μαγισσών, θεά των σταυροδρομιών και του Κάτω Κόσμου, του θανάτου και του φεγγαριού. Η Ρέα γέννησε την Ήρα κάτω από μια ιτιά στη Σάμο, στις όχθες του ποταμού Ιμβράσιου. Έτσι η Ιτιά έγινε το ιερό δέντρο της Ήρας και σύμβολο γονιμότητας για τους Έλληνες, ενώ θεωρήθηκε το δεύτερο αρχαιότερο δέντρο μαζί με τη Βελανιδιά του Δία. Όμως ακόμα και στη γέννηση και την ανατροφή του Δία συναντάμε την Ιτιά στο πρόσωπο της νύμφης Ελίκης, μίας από τις τροφούς του θεού που κατοικούσε σε μια ιτιά. Καλάθια από κλαδιά κόκκινης ιτιάς έπλεκαν οι πιστοί για να τα αφιερώσουν στον Ερμή, γιο του Δία και της Μαίας –θεό που εκτός των άλλων, εκτελούσε χρέη ψυχοπομπού, κάτι που μας παραπέμπει και πάλι στην Εκάτη και τον αλλόκοσμο. Ο Ορφέας, ένας ακόμα από τους διάσημους περιηγητές του Κάτω Κόσμου, πριν ξεκινήσει την κατάβαση του για να πάρει πίσω την ψυχή της Ευρυδίκης, πήρε το χάρισμα της ευγλωττίας από τις ιτιές μιας όχθης που ήταν αφιερωμένη στην Περσεφόνη. Η λύρα του, η μουσική της οποίας συγκίνησε τον Άδη, ήταν καμωμένη από ξύλο ιτιάς, δώρο του θεού Απόλλωνα. Στην κατάβαση του, ο Ορφέας κρατούσε κλαδιά ιτιάς για να μπορεί να επικοινωνεί με τους νεκρούς.

Ο πιο χαρακτηριστικός μύθος είναι αυτός που συνδέει τις κλαίουσες ιτιές με τον Φαέθωντα και την πτώση του με το ηλιακό άρμα από τους ουρανούς. Σύμφωνα με την ιστορία τούτη, οι ιτιές ήταν κάποτε οι Ηλιάδες, οι πέντε κόρες του θεού Ήλιου και της Ωκεανίδας Κλυμένης, που μεταμορφώθηκαν σε δέντρα θρηνώντας τον νεκρό αδελφό τους. Ο Φαέθων είχε ζητήσει από τον πατέρα του να οδηγήσει το άρμα με τα φτερωτά άλογα. Ο Ήλιος του έκανε τη χάρη, πράξη που απέβη μοιραία, τόσο για τον κόσμο, όσο και για τον γιο του. Μην μπορώντας ο Φαέθων να ελέγξει το άρμα, έκαψε κάποιες περιοχές και πάγωσε κάποιες άλλες. Ο Δίας αναγκάστηκε να τον σταματήσει με ένα αστροπελέκι και ο Φαέθων έπεσε νεκρός στον Ηριδανό, το ποτάμι στην άκρη της Γης. Εκεί, στην όχθη, στάθηκαν οι αδελφές του και τον θρήνησαν συντετριμμένες από τον χαμό του. Οι θεοί τις λυπήθηκαν και τις μεταφόρτωσαν σε κλαίουσες ιτιές, αν και μια άλλη εκδοχή λέει ότι τις έκαναν λεύκες που θρηνούν ως σήμερα κι ότι το ρετσίνι είναι τα χρυσά τους δάκρυα. Άλλοι λένε ότι οι πέντε αυτές κοπέλες μεταμορφώθηκαν σε δέντρα ως τιμωρία επειδή εκείνες έδωσαν κρυφά τα άλογα στον Φαέθοντα.

Προστάτιδα, τροφός και μάρτυρας της πρώτης γέννας

Οι αιώνες πέρασαν, οι θρησκείες άλλαξαν αλλά οι μύθοι επέζησαν μαζί με τις δοξασίες. Στη νεοελληνική παράδοση η Ιτιά συνεχίζει να παίζει σημαντικό ρόλο. Παύει να είναι ανάμνηση θλίψης, θρήνου, φόβου για τον Κάτω Κόσμο αλλά παραμένει σύμβολο γονιμότητας, όπως τότε που λατρευόταν μαζί με την Ήρα στη Σάμο και στο Άργος (Ηράνθεια). Επί Τουρκοκρατίας, η Ιτιά γίνεται προστάτιδα, θεραπεύτρια και βοηθός των μητέρων και των μαμών. Την Ιτιά δεν τη χτυπάει κεραυνός, γι’ αυτό και οι μανάδες των βοσκών και των οδοιπόρων είχαν βγάλει την παροιμία που έλεγε: «από έλατο και από βελανιδιά να φεύγεις, από κρανιά κι από ιτιά να κάθεσαι από κάτω». Η λαϊκή παράδοση έλεγε πως η Εύα, η πρώτη Μητέρα του κόσμου, όταν εκδιώχθηκε από τον Παράδεισο μαζί με τον Αδάμ, πήγε να γεννήσει κάτω από μια Ιτιά επειδή φοβόταν πως ο Θεός θα την κατακεραυνώσει. Μερόνυχτα έμεινε κάτω από τα φύλλα της Ιτιάς και τρεφόταν με τις ρίζες και τους χυμούς της για να καταλαγιάσει τους πόνους της γέννας. Η Ιτιά είχε την τιμή να είναι το πρώτο δέντρο που είδε το πρώτο Παιδί του κόσμου να γεννιέται. Το παιδί αυτό ήταν ο Κάιν, που στην ελληνική παράδοση έμεινε ως Κάης. Οι μαμές συνήθιζαν να καίνε κλωνάρια ιτιάς και με το κάρβουνο τους έβαφαν τα πρόσωπα της λεχώνας και του μωρού γιατί ο «Κάης», το κάρβουνο της Ιτιάς, διώχνει μακριά τον Χάρο ή τον «Κουφό», δηλαδή τον θάνατο.

Μα η λαϊκή παράδοση δεν σταματάει εκεί, στους Πρωτόπλαστους και στον Κάιν. Θέλει την Ιτιά το πιο ταπεινό από όλα τα δέντρα. Λέγανε οι παλιοί πως όταν ο Χριστός βαφτίστηκε στον Ιορδάνη ποταμό, όλα τα δέντρα άνοιξαν τα κλαδιά τους για να τον προσκυνήσουν. Η Ιτιά έσκυψε πάνω από το ποτάμι σαν να υποκλίθηκε. Από τότε δεν ξανασήκωσε τα κλαδιά της γιατί θέλησε να προσκυνά τον Βασιλιά του Κόσμου μέχρι τη συντέλεια των πάντων.

Κάποιες όχι και τόσο φιλικές Ιτιές

Παρόλο που οι δικές μας παραδόσεις αναγνωρίζουν την Ιτιά ως δέντρο αγαθό, θεραπευτικό και ταπεινό, στην Ευρώπη μάλλον συνέβαινε το αντίθετο. Η Ιτιά ενέπνεε φόβο και οι πιστοί την απέφευγαν γιατί την είχαν συνδέσει με τη μαύρη μαγεία, τις συνάξεις των μαγισσών, το φεγγάρι και τον επικίνδυνο αλλόκοσμο. Στο Σόμερσετ της Αγγλίας, ένα παλιό τραγουδάκι λέει τα εξής: «Η Φτελιά θρηνεί, η Βελανιδιά μισεί, η Ιτιά περπατά αν ταξιδεύεις νύχτα». Η δοξασία που θέλει τις ιτιές να ακολουθούν τους νυχτερινούς οδοιπόρους οδήγησε τον Άγγλο συγγραφέα Algernon Blackwood (1869- 1951), ο οποίος έγραψε τη νουβέλα The Willows, έργο που επηρέασε πολλούς συγγραφείς τρόμου, όπως τον H.P. Lovecraft. Στην ιστορία αυτή, δυο άντρες ταξιδεύουν με βάρκα στο ποτάμι μέχρι που τους πιάνει η νύχτα και αναγκάζονται να κατασκηνώσουν στην όχθη. Κατά τη διάρκεια της διαμονής τους, αισθάνονται τις ιτιές να τους παρακολουθούν και να αλλάζουν θέση, ενώ πολλά αλλόκοτα πράγματα αρχίζουν να συμβαίνουν. Ο αφηγητής βλέπει σκιές και παράξενες μορφές, ενώ ο σύντροφός του θέλει να πέσει στο ποτάμι και να παραδοθεί ως θυσία στα δέντρα. Δεν γίνεται ξεκάθαρη η υπερφυσική δύναμη που τρομάζει τους ήρωες της ιστορίας, αφήνει όμως να εννοηθεί ότι το όμορφο και συνάμα επικίνδυνο περιβάλλον είναι μια πύλη για έναν άλλο κόσμο που τον φυλάνε οι ιτιές και οι ψυχές που έχουν παγιδεύσει.

Φαίνεται πως οι Άγγλοι δεν θεωρούν καθόλου φιλική την Ιτιά. Μετά από τη νουβέλα του Blackwood, στην αγγλική λογοτεχνία του φανταστικού συναντάμε δύο ακόμα ιδιαίτερες ιτιές που ταλαιπωρούν τους ήρωες δείχνοντας ξεκάθαρα την εχθρότητα τους. Τα τέσσερα Χόμπιτ από το Shire διασχίζουν το Παλιό Δάσος για να φτάσουν στο Μπρι. Μα μέσα σε εκείνο το δάσος καραδοκεί η Γριά-Ιτιά (στο αυθεντικό κείμενο είναι Old-Man Willow), που δεν της αρέσουν καθόλου οι ξένοι. Υπνωτίζει τα Χόμπιτ και καταφέρνει να αιχμαλωτίσει τους δύο από την ομάδα, ενώ οι υπόλοιποι παλεύουν με τσεκούρι και με φωτιά για να σώσουν τους φίλους τους. Η Γριά-Ιτιά αγριεύει περισσότερο μα τότε κάνει την εμφάνιση του ο Tom Bombadil και με το τραγούδι και τις απειλές του αναγκάζει το δέντρο να απελευθερώσει τα Χόμπιτ. Αυτά μας εξιστόρησε ο J.R.R. Tolkien στη Συντροφιά του Δαχτυλιδιού, ενώ πολλά χρόνια αργότερα ο φόβος της απειλητικής ιτιάς θα επιστρέψει, τούτη τη φορά στο Hogwarts και στο σύμπαν του Harry Potter. Η Ιτιά που Δέρνει (Whomping Willow) είναι ένα μαγικό δέντρο έξω από το κάστρο-σχολείο, που δεν διστάζει να χτυπήσει με τα κλαδιά όποιον κάνει το λάθος να πλησιάσει, ακόμα κι αν είναι μαθητής. Στο τρίτο βιβλίο της σειράς (The Prisoner of Azkaban), η συγγραφέας εξηγεί μέσω του καθηγητή Lupin την ιστορία και το ρόλο τούτης της βίαιης Ιτιάς. Φυλάει ένα κρυφό υπόγειο πέρασμα, εκείνο που ο Lupin, όταν φοιτούσε στη σχολή, ακολουθούσε για να πάει και να μεταμορφωθεί σε λυκάνθρωπο, μακριά από τους υπόλοιπους εκπαιδευόμενους μάγους.

Τα αυγά του σύμπαντος και το υδρόβιο ερπετό

Οι αρχαίοι Κέλτες είχαν την Ιτιά σε μεγάλη υπόληψη, σχεδόν όσο και οι Έλληνες. Όπως οι Ίωνες, έτσι και εκείνοι την είχαν συνδέσει με την Τριπλή Θέα, τη θεά του φεγγαριού, της γονιμότητας και της αναγέννησης. Έλεγαν πως ήταν το δέντρο των ποιητών και του μυθικού Βάρδου Taliesin. Οι ποιητές άκουγαν τον άνεμο μέσα από τη φυλλωσιά της Ιτιάς και έπαιρναν την έμπνευση τους, θεωρώντας πως ερχόταν από τον κόσμο των ξωτικών. Συμφώνα με τον κέλτικο μύθο, η Ιτιά ήταν το πρώτο από τα δέντρα, το πιο αρχαίο και το πιο σοφό. Φυλούσε στα κλαδιά της δυο κόκκινα αυγά μέσα στα οποία υπήρχε το σύμπαν. Όταν τα αυγά άνοιξαν, από το ένα βγήκε ο ήλιος και από το άλλο το φεγγάρι. Ήταν αυγά δράκαινας και προς τιμήν της ανάμνησης αυτής, οι Κέλτες αντάλλαζαν αυγά κότας στη γιορτή της Πρωτομαγιάς, το κέλτικο Beltaine. Αργότερα το έθιμο αυτό μεταφέρθηκε στη γιορτή του Πάσχα. Τα κόκκινα αυγά που φυλούσε η Ιτιά συμβολίζουν μέχρι σήμερα τη γονιμότητα και την Άνοιξη.

Το κέλτικο ωροσκόπιο χωρίζεται σε δεκατρία ιερά δέντρα, σύμφωνα με τους μήνες των Κελτών που κάποτε ήταν δεκατρείς. Κάθε δέντρο σχετίζεται με μια θεότητα, καθώς και με δύο ζώα-προστάτες, το ένα εκ των οποίων είναι συνήθως πτηνό. Η Ιτιά ενώνει τον Απρίλιο και τον Μάιο, καταλαμβάνοντας μεγάλος μέρος και από τους δύο μήνες. Θα λέγαμε ότι κάτω από τα φύλλα της μονιάζει τους δυο αντίπαλους, τον Κριό και τον Ταύρο που από την αρχαιότητα πολεμούσαν για την κυριαρχία του ζωδιακού κύκλου. Το ζώο-προστάτης και σύμβολο της Ιτιάς είναι η Ύδρα, η δράκαινα του νερού ή αλλιώς το ερπετό της θάλασσας. Η σύνδεση του δέντρου και του ερπετού είναι τα κόκκινα αυγά του μύθου. Ίσως δεν είναι τυχαίο που ο συμβολισμός του δράκοντα βρίσκεται στην εικόνα του Άι Γιώργη, του πιο δημοφιλή αγίου της Άνοιξης που συνεχίζει την παράδοση του δρακοκτόνου των αρχαίων θρύλων. Οι ιστορίες διαφέρουν από μέρος σε μέρος για το επεισόδιο με τον άγιο και το δράκο, μα εκεί που όλες συμφωνούν είναι ότι ο δράκος (φίδι κατά άλλους) έβγαινε μέσα από το νερό, άρα ενδεχομένως να πρόκειται για Ύδρα όπως αυτή της κέλτικης Ιτιάς.

Will o’ wisps γύρω από τη Γιαγιά Ιτιά

«Ναι, αλλά γιατί το δέντρο της ανθολογίας είναι Ιτιά;»

Διαβάζοντας όλα τα παραπάνω, βολτάροντας στην όχθη όπου οι κλαίουσες με τα σκυφτά κλαδιά τους θυμούνται αρχαίες θεότητες μαζί με ήρωες και ηρωίδες των θρύλων και των παραμυθιών, μπορούμε πια να καταλάβουμε γιατί επιλέχτηκε η Ιτιά να αφηγηθεί τις ιστορίες μας. Γιατί η Ιτιά είναι ένα δέντρο σοφό και συμπονετικό, ενίοτε φοβιστικό, μα σίγουρα παρεξηγημένο. Γιατί ήταν εκεί, από τη δημιουργία του κόσμου, όταν όλα τα άλλα δέντρα ήταν ακόμα σπόροι. Γιατί ανέθρεψε τους πρώτους θεούς, τον Δία και την Ήρα και έγινε σύμβολο της γονιμότητας και της οικογένειας. Γιατί προστάτεψε την πρώτη μητέρα και στάθηκε μάρτυρας στη γέννηση του πρώτου ανθρώπου πάνω στη Γη. Γιατί θρήνησε τον Φαέθοντα όταν γκρεμίστηκε και προσκύνησε τον Χριστό όταν βαφτίστηκε. Γιατί κράτησε το φως του ήλιου και του φεγγαριού στα κλαδιά της και χάρισε στους ποιητές έμπνευση και λόγο. Γιατί γεφύρωσε τις δύο όχθες, τον δικό μας κόσμο με τον άλλον, εκείνον που κρύβει κάθε μυστήριο, γοητεία και γνώση. Γιατί παρέμεινε ταπεινή όταν η θρησκεία άλλαξε και το βασίλειο των δέντρων έχασε τη λατρεία του. Γιατί θα φυλάει πάντοτε το φεγγάρι και τον δράκοντα, τα σύμβολα του Φανταστικού, μαζί με τις ιστορίες μας.

Και τα will o’ wisps, οι πυγολαμπίδες, τα βαλτοφάναρα και οι μαγικές φωτίτσες της νύχτας, θα της κρατούν για πάντα συντροφιά και θα ακούν όλα όσα έχει η Ιτιά να θυμάται και να μοιράζεται με πνεύματα ανήσυχα όπως εσείς και εμείς, η ομάδα του Will o' Wisps.

Βιβλιογραφία-Πηγές

Ιστορίες της Γιαγιάς Ιτιάς, συλλογικό, εκδ. Πηγή

Η Συντροφιά του Δαχτυλιδιού, J. R.R. Tolkien, εκδ. Κέδρος

Ο Μαγικός Κόσμος του Χάρι Πότερ, Μανώλης Παρούσης, εκδ. Anubis

Η Λευκή Λεά, Robert Graves, εκδ. Κάκτος

en.wikipedia

collinsdictionery.com

enaasteri.blogpost.com

sakketosaggelos.gr

treesforlife.org.uk

astrologyoftheancients.com

sunsigns.org