Τρίαινα: το πανίσχυρο θαλάσσιο σύμβολο στον μύθο και το φανταστικό

Από την αρχαιότητα, η Τρίαινα αποτέλεσε σύμβολο θαλάσσιας δύναμης και ισχύος. Όπου οι θεοί και υπεράνθρωποι της στεριάς διέθεταν πανίσχυρα ξίφη, λόγχες και άρματα, οι μύθοι ήθελαν τους τιθασευτές της θάλασσας να κρατούν στα χέρια τους μια υπέρλαμπρη τρίαινα, ικανή να χειραγωγήσει τα κύματα ή να τα ωθήσει σε βίαια ξεσπάσματα.

Στην κλασική μυθολογία των Αρχαίων Ελλήνων και Ρωμαίων, η Τρίαινα αποτελούσε σύμβολο και όπλο του Ποσειδώνα και του ρωμαϊκού αντιστοίχου του, Neptune. Οι δύο αυτοί θεοί χρησιμοποιούσαν τις Τρίαινες τους τόσο για να ελέγχουν τις επτά θάλασσες, να δημιουργούν νερό από το πουθενά, να προκαλούν παλιρροϊκά κύματα και θαλάσσιες καταιγίδες, όσο και για να ενορχηστρώνουν τρομερούς σεισμούς. Άλλωστε, αν και σε πολλούς διαφεύγει αυτή η θεϊκή πτυχή τους, ο Ποσειδώνας και ο Neptune ήταν, πέρα από θεοί της θάλασσας, και θεοί της τεκτονικής κινητικότητας. Η θρυλική Τρίαινα (ονόματι Trishula) κάνει την εμφάνιση της και στην ινδουιστική θρησκεία, αυτήν τη φορά στο χέρι του θεού Shiva.

Με την πάροδο του χρόνου, η ισχύς του συμβολισμού της Τρίαινας όχι μόνο δεν έσβησε, αλλά η ανθρώπινη φαντασία την έντυσε με ακόμα περισσότερες και ποικίλες δυνάμεις. Έτσι, η Τρίαινα από σύμβολο θαλάσσιας ισχύος, έγινε όπλο των μονομάχων του Κολοσσαίου, καθώς και σύμβολο του απόλυτου κακού, τοποθετημένη πλέον στο χέρι του ίδιου του Lucifer.

Σαφώς, αυτή η εξέλιξη της Τρίαινας κάθε άλλο παρά σήμανε τη σταδιακή εγκατάλειψη του πρώτου της συμβολισμού. Αντίθετα, μέχρι και σήμερα το φανταστικό, και η ανθρώπινη φαντασία γενικότερα, συνεχίζουν να εξερευνούν τις κρυφές πτυχές της θαλάσσιας Τρίαινας, προσθέτοντας κάθε φορά στην παντοδυναμία της, είτε αυτή βρίσκεται στα χέρια κάποιας γραπτής εκδοχής του Ποσειδώνα, είτε η μελάνη της χαρίζει κάποιον νέο κάτοχο, ικανό να δαμάσει τις δυνάμεις της.

Η Τρίαινα του Τρίτωνα – The Little Mermaid

Στην ταινία κινουμένων σχεδίων της Disney, The Little Mermaid (1989), η Τρίαινα αποτελεί το πιο ισχυρό όπλο σε ολόκληρο τον ωκεανό. Όντας στην κατοχή του βασιλιά Τρίτωνα, του πατέρα δηλαδή της μικρής γοργόνας του τίτλου, Άριελ, η μαγική Τρίαινα έχει την ικανότητα να μετατρέπει την ουρά μιας γοργόνας σε πόδια αλλά και αντίστροφα, να εξαπολύει παντοδύναμες φωτεινές ριπές, να ελέγχει τον καιρό και τα κύματα, να δημιουργεί ουράνια τόξα αλλά και να αυξάνει το μέγεθος του κατόχου της πολλές δεκάδες φορές. Η τελευταία αυτή ικανότητα της Τρίαινας παρέμενε για χρόνια κρυφή, ώσπου η κακιά μάγισσα της θάλασσας Ursula, κατάφερε να την πάρει στα χέρια της, έτοιμη να σπείρει την καταστροφή και να γίνει η ίδια η βασίλισσα των ωκεανών.

Η Τρίαινα του Ποσειδώνα (Ι) - Percy Jackson & the Olympians

Στη σειρά βιβλίων του Rick Riordan, «Percy Jackson & the Olympians» αλλά και την επόμενη σειρά, «The Heroes of Olympus», η Τρίαινα αποτελεί σύμβολο Ολύμπιας Δόξας. Όταν ο θεός Ποσειδώνας αναγνωρίζει κάποιον ημίθεο ως παιδί του, η τρίαινα, το σύμβολό του, εμφανίζεται πάνω από το κεφάλι αυτού του παιδιού. Σύμφωνα με τη μυθολογία της σειράς, η αυθεντική Τρίαινα του Ποσειδώνα σφυρηλατήθηκε από τους τρείς γηραιότερους Κύκλωπες (Arges, Brontes, και Steropes) κατά τη διάρκεια της πρώτης Τιτανομαχίας. Έκτοτε ο Ποσειδώνας χρησιμοποιούσε την Τρίαινα του για να πολεμήσει θαλάσσια τέρατα αλλά και για να βουλιάξει τα πλοία όσων θνητών είχαν προκαλέσει την οργή του. Άλλωστε, είναι γνωστό πως, ακόμα κι αν δεν έχει διαρκώς την Τρίαινα του ανά χείρας, αυτή εμφανίζεται πάντοτε όταν ο θεός της θάλασσας εκνευρίζεται. Επίσης, σε ένα γνώριμο μοτίβο του φανταστικού, μια αναλαμπή της τρίαινας φτιαγμένη από νερό εμφανίζεται να βοηθήσει όποιον απόγονο του Ποσειδώνα την έχει ανάγκη, όπως έχει συμβεί με τον Percy Jackson περισσότερες από μία φορές. Ανάμεσα στις ικανότητες της Τρίαινας αυτής συγκαταλέγεται η Υδροκίνηση, η Υδρογένεση, η Ατμοκίνηση, η Γεωκίνηση, η Θαλάσσια Μεταμόρφωση αλλά και η Ακατέργαστη Θεϊκή Δύναμη. Στα μάτια των κοινών θνητών, πλανεμένα από τη μαγεία της “Ομίχλης”, όποιος κρατάει την Τρίαινα φαίνεται σαν να κρατάει μια σανίδα του σερφ, ένα καλάμι ψαρέματος ή ένα χωνάκι παγωτό.

Η Τρίαινα του Neptune – Aquaman

Ο πασίγνωστος υπερήρωας Aquaman συχνά παρουσιάζεται να κρατάει την Τρίαινα του Neptune, ένα από τα επτά Κειμήλια της Ατλαντίδος. Η Τρίαινα αυτή είναι ένα πανίσχυρο μαγικό όπλο, που χαρίζει στον κάτοχό της τη δύναμη, αλλά και το θεϊκό δικαίωμα να κυβερνά τη θάλασσα. Σύμφωνα με τη μυθολογία της σειράς, η αυθεντική Τρίαινα του Neptune κατασκευάστηκε από τους κύκλωπες, αναμειγνύοντας αδαμαντίνη με την ουσία του ίδιου του Neptune. Μπορεί να χειριστεί αλλά και να δημιουργήσει νερό, να επηρεάσει τον καιρό, να μεταμορφώσει κάθε ζωντανό πλάσμα σε κάτι άλλο, καθώς και να εξαπολύσει ενέργεια με τη μορφή κεραυνών και δυναμικών πεδίων. Μονάχα οι επίλεκτοι του Neptune έχουν την ικανότητα να χειριστούν την Τρίαινα του, ένας εκ των οποίων είναι και ο Aquaman. Η Τρίαινα του Aquaman έχει αλλάξει πολλές φορές μορφή ανά τα χρόνια, με την πιο πρόσφατη εκδοχή της να έχει όχι τρείς, αλλά πέντε αιχμές.

Η Μινωική Τρίαινα – Warehouse 13

Η τηλεοπτική σειρά Warehouse 13 μας σύστησε τη Μινωική Τρίαινα, αλλιώς γνωστή και ως Τρίαινα του Ποσειδώνα, το πρώτο όπλο μαζικής καταστροφής που δημιουργήθηκε ποτέ. Σύμφωνα με τη μυθολογία της σειράς, αν κάποιος τη χτυπήσει τρεις φορές στο έδαφος, η Μινωική Τρίαινα ραγίζει τον φλοιό της Γης και ενεργοποιεί τα τεκτονικά ρήγματα στο υπέδαφος, ενώ αν χρησιμοποιηθεί σε κάποιο ηφαίστειο μπορεί να προκαλέσει μια έκρηξη, ικανή να εξαλείψει κάθε ίχνος ζωής στον πλανήτη. Όντας ένα όπλο τόσο επικίνδυνο, η Μινωική Τρίαινα ήταν το πρώτο αντικείμενο που συλλέχθηκε ποτέ και τοποθετήθηκε στην Πρώτη Αποθήκη –Warehouse 1– από τον ίδιο τον Μέγα Αλέξανδρο. Η ίδια αυτή Τρίαινα υπήρξε ο λόγος της επίθεσης του Ιουλίου Καίσαρα στην Αίγυπτο, ενώ στο πρόσφατο παρελθόν η Helena Wells επιχείρησε να τη χρησιμοποιήσει για να προκαλέσει την έκρηξη της Yellowstone Caldera, οδηγώντας σε μια νέα εποχή των παγετώνων, ώστε η Γη να επουλωθεί από την καταστροφή που της έχουν επιφέρει οι άνθρωποι.

Η Τρίαινα των Ankohl – Golden Sun: The Lost Age

Η Τρίαινα των Ankohl (αν και ευρέως είναι γνωστή ως απλώς η Τρίαινα) αποτελεί ένα μοναδικό και άκρως απαραίτητο εργαλείο οπλισμού στο παιχνίδι Golden Sun: The Lost Age για το Gameboy Advance. Πέρα από την ικανότητα της να αυξάνει την ισχύ των επιθέσεων αλλά και την αντίσταση του παίκτη, η Τρίαινα των Ankohl, του χαμένου αυτού αρχαίου πολιτισμού είναι η μόνη που μπορεί να σπάσει το πλέγμα προστασίας του Ποσειδώνα, επιτρέποντας στον πρωταγωνιστή του παιχνιδιού, τον Felix, και τους συμμάχους του να πολεμήσουν πρόσωπο με πρόσωπο με τον θεό της θάλασσας.

Η Τρίαινα του Fizz – League of Legends

Ο Fizz είναι ένα αμφίβιο Yordle, που πλέον κατοικεί στους υφάλους που περιτριγυρίζουν το Bilgewater. Κάποτε αποτελούσε μέλος μιας αρχαίας υποθαλάσσιας φυλής, ωστόσο χωρίς εξήγηση κάποια στιγμή όλος ο λαός του εξαφανίστηκε αφήνοντας τον μόνο. Επιστρέφοντας από μία από τις περιπέτειες στις οποίες τόσο λάτρευε να δραπετεύει, ο Fizz αντίκρισε την πόλη του λαού του γκρεμισμένη. Εκεί, στα ερείπια, ανακάλυψε τη μαγεμένη Τρίαινα του. Έκτοτε δεν την έχει αποχωριστεί ποτέ, άλλωστε αποτελεί σύμβολο κι ενθύμιο του χαμένου του παρελθόντος.

Η Τρίαινα των Mermen – Mako: Island of Secrets

Στην τηλεοπτική σειρά Mako: Island of Secrets, η Τρίαινα των Mermen αποτελεί ένα επικίνδυνο μαγικό όπλο των αρσενικών γοργόνων, το οποίο χρησιμοποίησαν στον πρώτο μεγάλο πόλεμο ανάμεσα στους γοργόνους και τις γοργόνες. Η Τρίαινα των Mermen, εξοπλισμένη με τη μεγαλύτερη Φεγγαρόπετρα στον κόσμο, έχει την ικανότητα να αποκαλύπτει μια γοργόνα φωσφορίζοντας όταν βρίσκεται κοντά της, να ρουφάει την ενέργεια της ενώ μπορεί να σφετεριστεί την ενέργεια των Δαχτυλιδιών του Φεγγαριού, καταστρέφοντας τα. Επίσης, χαρίζει στον κάτοχο της την ικανότητα ελέγχου των κεραυνών και του καιρού εν γένει, την ικανότητα να χαρίζει πόδια σε μια γοργόνα κάτω απ’ το φως της Πανσελήνου, να λιώνει τον πάγο αλλά και να παγώνει το οτιδήποτε και τον οποιονδήποτε, να ελέγχει τα φυτά, να μεγεθύνει, να συρρικνώνει και να δημιουργεί αντίγραφα ενός ανθρώπου, να ρίχνει κάποιον σε κόμμα, να αιχμαλωτίζει ή, ακόμα, και να αποτεφρώνει. Φυλακισμένη για χρόνια στο Σπήλαιο της Τρίαινας, η Τρίαινα των Mermen, έχοντας δικό της νου και θέληση, περιμένει έναν νέο κάτοχο να την απελευθερώσει, αφυπνίζοντας τη για να φέρει σε πέρας τον αρχικό της σκοπό: την εξόντωση των γοργόνων.

Η Τρίαινα του Tritannus – Winx Club

Ο Τρίτων Tritannus, Πρίγκιπας της Άνδρου, γιος του Βασιλιά Neptune και βασικός ανταγωνιστής των Winx στην πέμπτη σεζόν της τηλεοπτικής σειράς, έχει στην κατοχή του μια πανίσχυρη Τρίαινα. Καταναλώνοντας τοξίνες και λαμβάνοντας την τερατώδη μορφή του, ο Tritannus μπορεί να χρησιμοποιήσει την Τρίαινα του –η οποία γίνεται ακόμα ισχυρότερη– για να εκτοξεύσει μαγικές ριπές, να μεταλλάξει οποιονδήποτε «χτυπάει» ενώ κατέχει και τη δύναμη της τηλεκινησίας.

Η Τρίαινα Wave – Dungeons and Dragons

Στο σύμπαν του Dungeons and Dragons, η Τρίαινα Wave, κρυμμένη στα μπουντρούμια του White Plume Mountain, αποτελεί ένα πανίσχυρο όπλο, στολισμένο με εικόνες κυμάτων, κοχυλιών και πλασμάτων της θάλασσας. Η Τρίαινα κατασκευάστηκε από μια οικογένεια Storm Giants, αιχμάλωτων σε ένα απομονωμένο νησί ονόματι Thunderforge, κι έκτοτε νοσταλγεί αυτό το μέρος. Για να αφυπνιστεί, πρέπει να συνδεθεί με κάποιο πλάσμα της θάλασσας ή ένα πλάσμα το οποίο να λατρεύει κάποιον θαλάσσιο θεό. Στον αφέντη της, η Τρίαινα Wave προσφέρει την ικανότητα να αναπνέει υποβρύχια, ενώ μπορεί να χαρίσει σε κάποιον τη δυνατότητα να βλέπει στο σκοτάδι. Το όπλο τούτο επικοινωνεί τηλεπαθητικά με τον αφέντη του ενώ του χαρίζει τη δυνατότητα να επικοινωνεί με πλάσματα του νερού. Όταν βαριέται, η Τρίαινα Wave σιγομουρμουρίζει μουσικούς σκοπούς, οι οποίοι ποικίλουν από τραγούδια της θάλασσας ως και ιερούς ύμνους των θαλάσσιων θεών.

Η Τρίαινα του Ποσειδώνα (ΙΙ) – Pirates of the Caribbean: Dead Men Tell No Tales

Η Τρίαινα του Ποσειδώνα, όπλο του θεού της θάλασσας, έχει την ικανότητα να ελέγχει όλα τα πλάσματα της θάλασσας, όπως και τις γοργόνες, ενώ μπορεί να δημιουργήσει και να ελέγξει θαλάσσιες καταιγίδες και παλιρροϊκά κύματα, να προκαλέσει σεισμούς κι ακόμα να καλέσει το πελώριο Kraken. Κατά τη διάρκεια των πρώτων περιπετειών του περιβόητου Jack Sparrow, η Τρίαινα έπεσε στα χέρια του τρομερού Captain Torrents, πριν βρεθεί στην κατοχή ενός γοργόνου ονόματι Tonra, για να κρυφτεί εν τέλει στον λεγόμενο Τάφο του Ποσειδώνα. Σύμφωνα με τη μυθολογία της σειράς ταινιών, και των συνοδευτικών της βιβλίων, ο Ποσειδώνας διέταξε κάποτε τον θεό Ήφαιστο να δημιουργήσει εκατοντάδες μαγεμένα πετράδια, όλα σε διαφορετικά χρώματα, με καθένα τους να συμβολίζει κι ένα από τα διαφορετικά είδη των πλασμάτων της θάλασσας. Δημιουργώντας στη συνέχεια έναν δεσμό ανάμεσα στα πετράδια και την Τρίαινα, ο Ποσειδώνας κατέκτησε τον απόλυτο έλεγχο των επτά θαλασσών και των πλασμάτων τους. Σαφώς, όπως αποκαλύφθηκε στην πορεία, η Τρίαινα του Ποσειδώνα είχε άλλη μία κρυφή δύναμη: μέσα της βρίσκονταν εγκλωβισμένες όλες οι κατάρες της θάλασσας.

Η Μαργαριταρένια Τρίαινα – Magic: The Gathering

Στο σύμπαν του παιχνιδιού ανταλλαγής καρτών Magic: The Gathering συναντάμε ως σύμβολο φυλής την Pearl Trident, δηλαδή τη Μαργαριταρένια Τρίαινα. Όπως πληροφορούμαστε από την κάρτα “Merfolk of the Pearl Trident”, «Οι γοργονάνθρωποι της Μαργαριταρένιας Τρίαινας υψώθηκαν απ’ τα κύματα τις πρώτες μέρες, ορισμένες φορές σύμμαχοι των ανθρώπων κι άλλες εχθροί τους. Τώρα, η δύναμη τους κορυφώνεται ξανά, και ποιος ξέρει προς ποια κατεύθυνση θα κυλήσει η νέα παλίρροια». Η Μαργαριταρένια Τρίαινα απαντάται επίσης στις κάρτες “Sentinel of the Pearl Trident”, η οποία απεικονίζει τον φύλακα της Μαργαριταρένιας Τρίαινας, και “Master of the Pearl Trident”.

Βιβλιογραφία, Φιλμογραφία και Διαδικτιακές Πηγές

Golden Sun: The Lost Age. Director Shugo Takahash. Nintendo. 2002.

http://aquaman.wikia.com/wiki/Trident_of_Neptune

http://gatherer.wizards.com/Pages/Card/Details.aspx?name=merfolk+of+the+pearl+trident

http://gatherer.wizards.com/Pages/Card/Details.aspx?name=Sentinel+of+the+Pearl+Trident

http://gatherer.wizards.com/Pages/Card/Details.aspx?printed=true&name=master%20of%20the%20pearl%20trident

https://roll20.net/compendium/dnd5e/Wave#content

https://universe.leagueoflegends.com/en_US/story/champion/fizz/

Mako: Island of Secrets. Directed by Evan Clarry & Grant Brown. Jonathan M. Shiff Productions. 2013-2016.

Pirates of the Caribbean: Dead Men Tell No Tales. Directed by Joachim Rønning & Espen Sandberg. Walt Disney Pictures. 2017.

Riordan, Rick. Percy Jackson & the Olympians. Disney Hyperion. 2005-2009.

The Little Mermaid. Directed by Ron Clements & John Musker. Walt Disney Pictures. 1989.