Amulet Vol. 1: The Stonekeeper του Kazu Kibuishi
Το The Stonekeeper είναι ο πρώτος τόμος της σειράς Amulet που εκδόθηκε το 2008 από τη Scholastic Press. Ο συγγραφέας και illustrator των graphic novels ονομάζεται Kazu Kibuishi και έχει δημιουργήσει μια ακόμη ανθολογία comics (Flight) και ένα webcomic (Copper) που έτρεχε επί εννιά χρόνια, κάνοντάς τον μια αρκετά γνωστή φιγούρα του χώρου.
Ο Kibuishi άρχισε να σχεδιάζει στην ηλικία των 5 ετών λόγω της μετακόμισής του στην Αμερική και της έλλειψης σειρών στην τηλεόραση με robot, όπως είχε συνηθίσει στην Ιαπωνία. Φοίτησε στο πανεπιστήμιο της Santa Barbara και έπειτα δούλεψε για δύο χρόνια ως animator στην εταιρία Shadedbox Animations. Αποφάσισε να αφήσει το animation και να καταπιαστεί με τα comics, καθώς θα είχε περισσότερο χρόνο να ξοδέψει στη συγγραφή.
Το σχέδιο του Amulet είναι εκείνο που θα μας τραβήξει αρχικά το ενδιαφέρον ώστε να διαβάσουμε την ιστορία του και να αποφασίσουμε αν θα το επιλέξουμε ως το επόμενό μας ανάγνωσμα. Λένε να μην κρίνεις ένα βιβλίο από το εξώφυλλό του, αλλά όταν το βιβλίο είναι ένα graphic novel δεν μπορεί κανείς παρά να ρίξει μια ματιά στις εικόνες, ξεφυλλίζοντάς το -καλώς ή κακώς.
Αρχικά το σχέδιο μας φαίνεται απλό και καθαρό, όμως αν δώσουμε την προσοχή που του αξίζει θα καταλάβουμε πως δεν είναι απλοϊκό ή πρόχειρο, αλλά προσεγμένο και πανέμορφο. Ταιριάζει τρομερά με το premise της ιστορίας, κάνοντάς μας να νομίζουμε πως είναι ένα graphic novel για παιδιά. Μπαίνοντας στον κόσμο που δημιούργησε ο Kibuishi, γεμάτο τρομερά ανθρωποφάγα τέρατα, δαίμονες, μαγεία, μηχανικά ρομπότ, δράση και περιπέτεια, δύσκολες αποφάσεις και τραγικές καταστάσεις, θα καταλάβουμε πως δεν είναι αυτό που φαίνεται εκ πρώτης όψεως.
Η ιστορία ξεκινάει με έναν στενάχωρο και πολύ βαρύ θάνατο, κάτι που δεν περιμένουμε από τις πρώτες μόλις σελίδες. Η μικρή Emily κάθεται στο πίσω κάθισμα του αυτοκινήτου, με τον πατέρα της να βρίσκεται πίσω από το τιμόνι και τη μητέρα της, Karen, στη μεριά του συνοδηγού. Συζητούν για καθημερινά θέματα -για τον μικρό αδερφό της Navin- αλλά ο τρόπος που είναι σχεδιασμένα και δομημένα μερικά από τα πάνελ μας προκαλεί ένα άγχος. Περιμένουμε πως κάτι κακό θα συμβεί και υπάρχει ένα σημείο προοικονομίας από τη μεριά της Emily, όπου λέει πως ο πατέρας της “ζει σε άλλο σύμπαν”. Το ατύχημα γίνεται με έναν διαφορετικό τρόπο, καθώς η σύγκρουση αποφεύγεται και έπειτα εξελίσσεται σε μια από τις πιο βαριές σκηνές που έχω διαβάσει σε graphic novel που προορίζεται για παιδιά. Δίνει με έναν τόσο αληθινό και σπαρακτικό τρόπο τον θάνατο ενός γονέα που θα χαρακτήριζα το λιγότερο σκοτεινό και καταθλιπτικό και σίγουρα θα επηρεάσει κατά μεγάλο βαθμό ένα παιδί. Ο Kibuishi δεν προσπαθεί να κρύψει τίποτα, αλλά αντιθέτως δεν αφήνει κανένα συναίσθημα να περάσει απαρατήρητο ή ασχολίαστο, είτε μέσω του σχεδίου (δράσεις και εκφράσεις) είτε μέσω του διαλόγου των χαρακτήρων.
Δύο χρόνια μετά, η Emily και ο Navin ακολουθούν την απόφαση της μητέρας τους να μετακομίσουν σε μια μικρότερη πόλη όπου έχουν κληρονομήσει το άδειο πια σπίτι του προπάππου τους. Η δικαιολογία της Karen είναι πως δεν μπορούσε να τα βγάλει πέρα οικονομικά με τη ζωή της μεγαλούπολης, αλλά αργότερα βλέπουμε πως ήθελε κυρίως μια νέα αρχή. Η ειλικρίνεια ανάμεσα στους χαρακτήρες δεν λείπει από μερικές σοβαρές και συναισθηματικές συζητήσεις, κάτι που ανεβάζει ένα ακόμα επίπεδο την ιστορία μέσω του όμορφου γραψίματος του Kibuishi. Η μικρή οικογένεια βρίσκεται αντιμέτωπη με ένα παλιό και βρώμικο σπίτι που οι ντόπιοι θεωρούν στοιχειωμένο. Οι τρεις τους ξεκινούν την καθαριότητα αμέσως, παρόλο που το μέρος χρήζει περισσότερο ανακαίνισης.
Η Emily μπαίνει σε ένα από τα πολλά δωμάτια που είναι η μεγάλη βιβλιοθήκη του προπάππου της, Silas. Εκεί ανακαλύπτει ένα μεγάλο και παλιό βιβλίο αλλά δεν προλαβαίνει να διαβάσει παρά μερικές μόνο λέξεις πριν την διακόψουν ο αδερφός και η μητέρα της. Εν αγνοία της, την παρακολουθεί μια σκοτεινή ύπαρξη την οποία η παρουσία του Navin και της Karen διώχνει. Η μητέρα τους αναφέρει πως ο Silas έχει εξαφανιστεί εδώ και πολλά χρόνια και κανείς δεν γνωρίζει τι απέγινε. Γύρω τους βλέπουμε μερικά από τα puzzles για τα οποία φημιζόταν πως καταπιανόταν, και εκείνη τους εξηγεί πως είχε τρομερή αγάπη για τα ρομπότ και τις μηχανικές κατασκευές που θύμιζαν περισσότερο παιχνίδια.
Πριν ακολουθήσουν τη μητέρα τους έξω από τη βιβλιοθήκη, η Emily ανακαλύπτει ένα Amulet (Φυλαχτό) το οποίο δένεται με μαγικό τρόπο στον λαιμό της και ορκίζει τον Navin να το κρατήσει κρυφό. Από εκείνη τη στιγμή καταλαβαίνουμε πως τα πράγματα έχουν αλλάξει, κάτι μεγάλο και σημαντικό έχει συμβεί και τα γρανάζια γυρίζουν για κάτι που μας δίνει μια σκοτεινή αίσθηση. Πίσω τους, κρυμμένη στις σκιές, τους παρακολουθεί μια δεύτερη σκοτεινή φιγούρα. Παρόλο που βλέπουμε μόνο το περίγραμμά της, ο τρόπος που είναι σχεδιασμένη και το έντονο χρώμα των ματιών της, προσδίδουν ένα ακόμα στοιχείο μαγείας που μας θυμίζει εκείνο του Amulet.
Λίγες ώρες αργότερα, η οικογένεια ξυπνάει από έναν ήχο στο υπόγειο. Η Karen πηγαίνει πρώτη να κοιτάξει και ένα τέρας με πλοκάμια την απαγάγει καταπίνοντάς την, φέρνοντας τα πάνω-κάτω. Η Emily με τον Navin δεν μένουν με σταυρωμένα χέρια παρά τις εντολές της μητέρας τους. Ακολουθούν το τέρας μέσα από μια πόρτα, σε μια μακριά σκάλα που καταστρέφεται πίσω τους, ώσπου ένας τοίχος κλείνει, φυλακίζοντάς τους δια παντός σε έναν νέο κόσμο. Τα χρώματα αλλάζουν, γίνονται πιο μαγευτικά και έντονα, πιο σκοτεινά και σκιερά σε σημεία, ακολουθώντας τα βαριά συναισθήματα που νιώθουν οι χαρακτήρες μας -κι εμείς μαζί τους.
Οι δυο τους παλεύουν όπως-όπως με το τέρας με τη βοήθεια του Amulet αλλά δεν καταφέρνουν να σώσουν τη μητέρα τους. Η Emily και ο Navin κρύβονται υπό τις προσταγές του Amulet, αλλά συνεχίζουν να ακολουθούν το τέρας. Η Emily είναι αποφασισμένη να μη χάσει κι άλλον γονέα, αλλά ο Navin μοιάζει να αμφιταλαντεύεται σχετικά με το μαγικό Amulet και τη χρήση του. Η σκοτεινή φιγούρα με τα γαλάζια μάτια βρίσκεται ξανά πίσω τους, παρακολουθώντας τα γεγονότα κρυμμένη, ακολουθώντας τους και σε αυτόν τον άλλον κόσμο μέσα στον οποίο μοιάζει να ταιριάζει περισσότερο.
Η πλοκή προχωράει με έναν γρήγορο ρυθμό και μας βάζει αμέσως στο συναισθηματικό κλίμα της ιστορίας, αρχικά με τον θάνατο του πατέρα και έπειτα με την απαγωγή της μητέρας. Βλέπουμε πως τα παιδιά πρέπει να πάρουν σημαντικές αποφάσεις και κυρίως η Emily, που έχοντας ζήσει την πρώτη απώλεια και αποτυχία να σώσει τον πατέρα της, τώρα μοιάζει αποφασισμένη να επιτύχει. Έχει τον μικρό της αδερφό να προστατεύσει κι έτσι είναι έτοιμη να δεχτεί βοήθεια από οπουδήποτε μπορεί να έχει, όπως το Amulet που βρίσκεται γύρω από τον λαιμό της και τις δίνει μαγική δύναμη, αλλά και συμβουλές. Είναι αρκετά ενδιαφέρον και σχετικά “φρέσκο” το ότι βλέπουμε τη χαρακτήρα μας να χρησιμοποιεί το μαγικό αντικείμενο που μόλις βρήκε χωρίς να βρίσκεται σε άρνηση ή να φοβάται να δοκιμάσει, κάτι που σε άλλες ιστορίες μπορεί να ταιριάζει αλλά εδώ είναι καλό που λείπει.
Η πραγματική ομορφιά αυτής της ιστορίας είναι ο τρόπος που μπλέκει η μαγεία με το είδος του steampunk. Βλέπουμε σχετικά στην αρχή μηχανικά/μεταλλικά άκρα να ανήκουν σε ένα πλάσμα που φαίνεται μαγικό/πως κατέχει μαγεία. Έπειτα, καθώς οι χαρακτήρες μας εξερευνούν τον νέο και μαγικό κόσμο, βρίσκονται μπροστά σε μια νέα και ψηλή φιγούρα, κρυμμένη κάτω από ένα καπέλο με γείσο και τυλιγμένη με μια καπαρντίνα που κρύβει τα πάντα εκτός από ένα χέρι. Εκεί βλέπουμε ένα όπλο σε steampunk στυλ που δουλεύει με ηλεκτρισμό και μας θυμίζει εικόνες που έχουμε ήδη δει μερικές σελίδες πριν, στη μεγάλη βιβλιοθήκη του παλιού σπιτιού.
Το ύφος των δύο ειδών -μαγεία και steampunk- δένει καταπληκτικά, ίσως λόγω του σχεδίου του Kibuishi, αλλά σίγουρα και του τρόπου που είναι δοσμένη ως τώρα η ιστορία και η δομή του κόσμου μας. Οι μηχανικές κατασκευές που θα δούμε αργότερα, τα mecha suits, τα ρομπότ -μικρά και μεγάλα-, οι συσκευές και τα όπλα μας θυμίζουν το στυλ των puzzles με τα οποία καταπιανόταν ο Silas. Τα παιδιά ακολουθούν τη φιγούρα με το μηχανικό όπλο στο χέρι και οδεύουν προς ένα πανύψηλο σπίτι όπου θα τους λυθούν πολλές απορίες, αλλά προφανώς θα δημιουργηθούν νέες, τρομακτικότερες και πιο αγχωτικές.
Η Emily θα μάθει για τη χρήση του Amulet, τη σημασία του, τις συνέπειες της χρήσης του και τι μπορεί να κάνει με αυτό, αλλά και τι πρέπει να πετύχει. Οι ευθύνες είναι μεγάλες, όμως αυτό που θα κερδίσει ίσως είναι αρκετά θελκτικό για να δεχτεί τελικά το τίμημα. Αργότερα θα γνωρίσουμε μερικούς ακόμα χαρακτήρες και έναν από τους αγαπημένους μου, τον Miskit, τον οποίο σας αφήσω να τον ανακαλύψετε μόνοι, όπως και την υπόλοιπη ιστορία του Stonekeeper.
Το βάρος του θανάτου, της ανθρώπινης ζωής και συνθήκης, είναι πανταχού παρόν και δεν χάνεται σε καμία στιγμή, κρατώντας την ατμόσφαιρα σκοτεινή και ψυχοπλακωτική σε πολλά σημεία. Το γεγονός πως οι χαρακτήρες μας είναι παιδιά και βρίσκονται μπροστά σε τόσο μεγάλες και σημαντικές αποφάσεις κάνει την ιστορία ακόμα πιο δυνατή. Τα γεγονότα συνδέονται με μια αλυσίδα της οποίας οι κρίκοι μοιάζουν να σπάνε εύκολα και οι συνέπειες να είναι τρομερές. Από την άλλη, βλέπουμε πως τα παιδιά έχουν ακόμη την αθωότητα και την παιδικότητα που τους δίνει τη δυνατότητα να ξεπερνούν -ίσως αγνοούν ευκολότερα από τους ενήλικες- σκληρά και βαριά συναισθήματα λόγω του ενθουσιασμού τους, της χαράς και της ανυπομονησίας τους να κάνουν κάτι που μοιάζει με παιχνίδι, δίνοντας και σε εμάς μια ευκαιρία να βγούμε στην επιφάνεια και να πάρουμε μια ανάσα πριν βουτήξουμε ξανά στον κόσμο της Alledia.
Τα όρια μεταξύ του καλού και του κακού, της πράξης που θα σώσει κάποιον αλλά θα καταδικάσει κάποιον άλλον, δεν είναι πάντα ξεκάθαρα. Οι αποφάσεις καταλήγουν να είναι δύσκολες, αλλά οι χαρακτήρες μας είναι αποφασισμένοι να μη σταματήσουν μπροστά σε κανένα εμπόδιο. Η δύναμη που δίνεται στην Emily μέσω του Amulet είναι πολύ γλυκιά για να μπορέσει να την απαρνηθεί και σαν χαρακτήρας είναι πάντοτε έτοιμη για δράση. Της δίνει ακριβώς τη βοήθεια που χρειάζεται ώστε να ανακαλύψει έναν νέο κόσμο και να καταφέρει να σώσει τη μητέρα της, όντας τώρα μίλια μακριά από τον παλιό, αβοήθητο εαυτό της. Όμως ποιες θα είναι συνέπειες αν τελικά οι επιλογές της είναι λανθασμένες;
Διαδικτυακές Πηγές:
https://www.scholastic.com/teachers/books/stonekeeper-the-by-kazu-kibuishi/
https://www.scholastic.com/teachers/authors/kazu-kibuishi/
Βιβλιογραφία:
Kazu Kibuishi. Amulet: The Stonekeeper. Scholastic Press. 2008.
Η Χρύσα Αναστασίου γεννήθηκε τον Μάρτη του 1992 στην πόλη των Ιωαννίνων. Σήμερα κατοικεί στην Ηγουμενίτσα, όπου και εργάζεται. Σπούδασε στη Θεσσαλονίκη, στο Τμήμα Κινηματογράφου της Σχολής Καλών Τεχνών του ΑΠΘ και πήρε το πτυχίο της με ειδικότητα σεναρίου. Αγαπάει τη συγγραφή και την ανάγνωση ιστοριών και ασχολείται ερασιτεχνικά με τη φωτογραφία. Περνά τον υπόλοιπο ελεύθερο χρόνο της παρακολουθώντας κινηματογραφικές ταινίες και παίζοντας video games.