Η μαγεία της συγγραφής: συνέντευξη με τον Κωνσταντίνο Κέλλη

Ο Κωνσταντίνος Κέλλης γεννήθηκε στην Ξάνθη το 1985 και σπούδασε Αγγλική Φιλολογία στη Θεσσαλονίκη. Συνέχισε τις σπουδές του στο Εδιμβούργο με μεταπτυχιακό στη Δημιουργική Γραφή. Η αγάπη του για τη Λογοτεχνία του Φανταστικού τον οδήγησε στη συγγραφή ιστοριών τρόμου, μυστηρίου και φαντασίας. Η δουλειά του έχει διακριθεί σε λογοτεχνικούς διαγωνισμούς, ενώ διηγήματά του έχουν δημοσιευθεί στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Από το 2014 ζει και εργάζεται στη Σουηδία ως καθηγητής Αγγλικών.

Το φως μέσα μου: 13 σκοτεινές ιστορίες, η πρώτη του συλλογή βραβευμένων διηγημάτων τρόμου, κυκλοφόρησε τον Δεκέμβριο του 2013 από τις εκδόσεις MOMENTUM. Από τον Ιανουάριο του 2014 μέχρι σήμερα, παραμένει στο #1 της λίστας "βιβλία τρόμου από Έλληνες συγγραφείς" του Goodreads.com.

Η Νεκρή γραμμή, το πρώτο του μυθιστόρημα τρόμου, κυκλοφόρησε τον Δεκέμβριο του 2014 από τις εκδόσεις ΚΛΕΙΔΑΡΙΘΜΟΣ και έγινε το πρώτο best seller του είδους του από Έλληνα συγγραφέα.

Τον Νοέμβριο του 2016, κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις ΚΕΔΡΟΣ το νέο του μυθιστόρημα τρόμου, "Η σκιά στο σπίτι", το οποίο μπήκε στις λίστες των Best sellers στον πρώτο μήνα της κυκλοφορίας του.

Η μυθοπλασία του φανταστικού είναι αδιαμφισβήτητα μια περίπλοκη διαδικασία. Πόσο εύκολη ή δύσκολη είναι η σύστασή της για το δικό σας συγγραφικό έργο και σε ποια πεδία κινείται η έρευνά σας για τη συνέπεια της;

Κ.Κ. Παρότι τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια γράφω ιστορίες που ανήκουν στο φανταστικό και στις σκοτεινότερες χροιές του, το σημείο απ’ όπου ξεκινάω είναι οι χαρακτήρες και αυτοί κινούνται σχεδόν αποκλειστικά εκτός του φανταστικού. Προσπαθώ να έχω στον νου μου καθημερινούς ανθρώπους που θα μπορούσαν να ανήκουν σε ένα καθαρά mainstream βιβλίο. Σκοπός μου είναι να έχω μια σχετικά ξεκάθαρη εικόνα τους, τις επιθυμίες τους, τις αδυναμίες τους, το παρελθόν τους κλπ. Μόνο αφότου έχουν σχηματιστεί επαρκώς, εισέρχεται το φανταστικό στη θεματική μου. Οι προκλήσεις που έχουν να αντιμετωπίσουν έχουν συνήθως ψυχολογικό υπόβαθρο παρά το φανταστικό στοιχείο τους. Αυτό έχει ως βάση γνώριμα αρχέτυπα της λαογραφίας και του φανταστικού, το καθορίζουν όμως οι χαρακτήρες και οι καταστάσεις που βρίσκω ενδιαφέρουσες και άξιες ανάγνωσης. Κοινώς, παρότι τα κείμενά μου ανήκουν στη λογοτεχνία του τρόμου, περισσότερο ακολουθώ το ύφος του μαγικού ρεαλισμού: μια πινελιά φανταστικού –ή καλύτερα μια χαρακιά φανταστικού– σε έναν ρεαλιστικό καμβά. Αυτό προσωπικά με απελευθερώνει γιατί δεν αισθάνομαι δέσμιος κλισέ, αφού το φανταστικό θα διαμορφωθεί με βάση την εκάστοτε ιστορία και όχι το αντίθετο. Είμαι λάτρης της ψυχολογίας και της επιστήμης του φόβου· αυτό που αποκαλώ τα πώς και τα γιατί του τρόμου και τα εξερευνώ καθημερινά παρότι δεν θεωρώ τον εαυτό μου ειδήμονα. Η έρευνα αυτή, σε συνδυασμό με τη λαογραφία και την παράδοσή μας, είναι τα σημεία απ’ όπου αντλώ τα ερεθίσματά μου τα τελευταία χρόνια.

Πώς αντιλαμβάνεστε την άποψη πως η συγγραφή είναι μια πνευματική διαδικασία;

Κ.Κ. Μακάρι να ήταν απλώς πνευματική διαδικασία. Θα διαβάζαμε μόνο αριστουργήματα. Ο χρόνος που απαιτείται, η πειθαρχεία, η τύχη, η καθημερινότητα, οι τριγύρω· χιλιάδες πράγματα που μπορούν να εκφραστούν και άλλα τόσα που δεν έχουν όνομα επιδρούν πάνω στο τελικό αποτέλεσμα. Ένας καλός φίλος λέει ότι κάθε βιβλίο απαιτεί εκατομμύρια αποφάσεις από τον συγγραφέα του. Εγώ συμπληρώνω ότι, τις περισσότερες φορές, αυτές οι αποφάσεις δεν είναι καν στο χέρι του.

Υπάρχουν σκηνές στα βιβλία σας τις οποίες «κόβετε» στην επιμέλεια;

Κ.Κ. Από σπάνια ως καθόλου. Την τελευταία φορά που συνέβη ήταν γιατί θεώρησα πως συγκεκριμένα σημεία του βιβλίου δεν κυλούσαν όσο γρήγορα θα ήθελα και γι’ αυτό έσβησα ορισμένα χωρία τους για να σφίξει το κείμενο. Το να φύγει ολόκληρη σκηνή είναι μάλλον απίθανο. Είμαι αρκετά αυστηρός με το γράψιμο και τον σχεδιασμό της κάθε σκηνής, αλλά και για τον λόγο που υπάρχει. Οπότε για να γραφτεί κάτι, σημαίνει ότι η διαδικασία προχώρησε και το κομμάτι «επέζησε».

Κρύβετε στα βιβλία σας μυστικά τα οποία μόνο ελάχιστοι αναγνώστες θα καταφέρουν να ανακαλύψουν;

Κ.Κ. Συνεχώς. Είναι ένα από τα αγαπημένα μου κομμάτια στη συγγραφή. Θεωρώ πως είναι ένας τρόπος να επιβραβεύσω και να ευχαριστήσω τους αναγνώστες που ξαναδιάβασαν κάποιο κείμενό μου ή το έκαναν με όλη τους την προσοχή. Λατρεύω την προοικονομία, και γι’ αυτό μια δεύτερη ανάγνωση οποιουδήποτε κειμένου μου μπορεί να αποτελέσει μια εντελώς διαφορετική εμπειρία. Επειδή ξέρω ότι ελάχιστοι αναγνώστες θα μπουν στον κόπο, δεν είναι σε καμία περίπτωση αυτοσκοπός ούτε θα πω ποτέ σε κάποιον «πρέπει να το ξαναδιαβάσεις για να το ευχαριστηθείς», αλίμονο. Ο σκοπός μου όταν γράφω είναι να ευχαριστηθεί κάποιος την ιστορία με μια ανάγνωση και να πάει παρακάτω. Απλά είναι ένας τρόπος να επιβραβεύσω ή να ευχαριστήσω αυτούς που θα το κάνουν. Επίσης, πέρα από αυτά που αποκαλούμε easter eggs, λατρεύω τις αναφορές σε μελλοντικά βιβλία. Σπανίως θα έχω αναφορές σε περασμένα βιβλία απλά για να το κάνω, είναι κάτι που με ενοχλεί στη σημερινή κουλτούρα. Οι ιστορίες που έπονται όμως... αυτό είναι άλλη κουβέντα. Με αυτόν τον τρόπο, αν κάποιος διαβάσει τα βιβλία μου με μη χρονολογική σειρά ή επιστρέψει σε ένα κείμενο, θα βρει σημεία που ίσως του εξάψουν περαιτέρω τη φαντασία. Συγκεκριμένα, όσον αφορά το τελευταίο βιβλίο, υπάρχουν αναφορές στους Αγίους Τίποτα σε όλα τα βιβλία μου. Ο τόπος του συγκεκριμένου βιβλίου είναι στις ραφές και των τριών προηγούμενων. Και φυσικά υπάρχουν στοιχεία και για κάτι που για την ώρα είναι απλά... πιθανότητα.

Ως αναγνώστης και δημιουργός του είδους, γιατί πιστεύετε πως μας ελκύει το φανταστικό;

Κ.Κ. Θα μπορούσα να συζητάω τη συγκεκριμένη ερώτηση για μέρες. Θα αναγκαστώ να είμαι πολύ λακωνικός και θα πω πως το φανταστικό στις ιστορίες μάς ελκύει με τον ίδιο τρόπο που έχουμε ανάγκη τα μπαχαρικά στο φαγητό. Και πάλι θα το τρώγαμε ακόμη και χωρίς αυτά, αλλά θα εκπληρώναμε απλώς μια βιολογική ανάγκη.

Ποια η άποψη σας για τη θέση του είδους του φανταστικού στην Ελλάδα, σε όλες του τις πολιτιστικές εκφάνσεις;

Κ.Κ. Είμαι χαρούμενος για τον κόσμο που το αγαπάει και το υπηρετεί. Είμαι στην ευτυχή θέση να γνωρίζω πολλούς από αυτούς, και να τους αποκαλώ φίλους και συνεργάτες. Είμαι επίσης ευγνώμων για όλο τον κόσμο που αναζητάει το ελληνικό φανταστικό και το έχει σε εκτίμηση. Συγχρόνως είμαι και απογοητευμένος. Μια χώρα με χιλιετίες ιστορίας και ιστοριών, μια χώρα που χώνεψε πολιτισμούς, θρησκείες, παραδόσεις και γλώσσες τριών ηπείρων, θα έπρεπε να έχει το φανταστικό για καμάρι της και να υποστηρίζει ενεργά εκείνους που σκίζονται να το διατηρούν και να το αναπτύσσουν. Φευ.

Πού βρίσκεται το πρώτο σας draft αυτή τη στιγμή;

Κ.Κ. Αν μιλάμε για μυθιστόρημα, σε ένα σπιράλ στο πατρικό μου εδώ και 15 χρόνια, δάκτυλος του αδερφού μου που για κάποιο λόγο το βρίσκει ωραίο ανάγνωσμα, να ‘ναι καλά! Είναι μεν το πρώτο μου μυθιστόρημα αλλά δεν θα το αποκαλούσα draft· είναι δουλεμένο σε ψυχαναγκαστικά επίπεδα. Εκείνος ο 20άρης είχε υπερβολικά πολύ ελεύθερο χρόνο. Παρά τη δουλειά που είχε πέσει πάνω του, είναι ξεκάθαρα πρωτόλειο, παρ’ όλα αυτά χαίρομαι που υπάρχουν ψήγματα ποιότητας εκεί μέσα. Χρειάστηκαν άλλα δέκα χρόνια γραψίματος και τέσσερα ακόμη ολοκληρωμένα μυθιστορήματα ώσπου να θεωρήσω ότι είχα κάτι αρκετά ποιοτικό και ενδιαφέρον για να προσφέρω στη συγκεκριμένη φόρμα και να αναζητήσω τον δρόμο μου στις εκδόσεις με τη Νεκρή Γραμμή το 2014.

Γράφοντας τις ιστορίες σας έχετε εξαρχής τον επίλογο στο μυαλό σας ή αφήνετε τους ήρωες σας να σας οδηγήσουν ως το τέλος;

Κ.Κ. Οι ράγες είναι για τα τρενάκια του λούνα παρκ, όχι για τα βιβλία. Οι χαρακτήρες και η ιδέα έρχονται πάντα πρώτα, όμως το ταξίδι τους το επιτάσσουν οι μεταξύ τους αλληλεπιδράσεις. Κάθε βιβλίο που γράφω έχει τρεις πράξεις και σπάνια θα μου γίνει ξεκάθαρος ο επίλογος πριν το τέλος της δεύτερης πράξης. Όταν αυτό επιτέλους συμβαίνει, είναι επειδή βγάζει νόημα για τους ίδιους τους χαρακτήρες, για την ολοκλήρωση του δρόμου τους. Προσπαθώ να γράφω πάντοτε το πιο ειλικρινές τέλος, όσες ανατροπές και αν υπάρχουν στη διαδρομή. Αν αποφάσιζα από πριν τον επίλογο, οι χαρακτήρες δεν θα είχαν λόγο σ’ αυτό και άρα η ιστορία δεν θα λειτουργούσε.

Μια “παραδοσιακή” ερώτηση: Ετοιμάζετε ή έχετε ήδη κάποιο επόμενο βιβλίο στο μυαλό σας;

Κ.Κ. Όσον αφορά ένα νέο μυθιστόρημα, οι ιδέες και τα ερεθίσματα αρχίζουν και βγαίνουν στην επιφάνεια, όμως η σάλτσα δεν έχει δέσει ακόμη. Ίσως στεναχωρήσω αυτούς που περιμένουν την επόμενη δουλειά μου... αύριο. Όμως ειλικρινά δεν έχω καμία βιασύνη να γράψω κάτι απλά για να πω ότι έγραψα. Σκοπός μου είναι να προσφέρω στο αναγνωστικό κοινό το καλύτερο που μπορώ, και σε παραγωγικές περιόδους προσφέρω στη συγγραφή περισσότερο χρόνο και ενέργεια ακόμα κι από την κανονική δουλειά μου. Όταν θα υπάρχει κάτι που θα θεωρώ άξιο του αναγνωστικού –και όχι μόνο– χρόνου όσων εμπιστεύονται τη δουλειά μου, τότε θα το μάθετε.

Κλείστε με μία ευχή για το Will o’ Wisps.

Κ.Κ. Είστε κομμάτι του κόσμου που όπως προανέφερα υπηρετεί το είδος του Φανταστικού στη χώρα μας και γι’ αυτό σας είμαι ευγνώμων. Εύχομαι να έχετε τη δύναμη να συνεχίσετε ακόμα πιο σθεναρά την προσπάθειά σας και να φέρνετε το ελληνικό κοινό πιο κοντά στο αγαπημένο μας είδος. Σας ευχαριστώ από καρδιάς για τον χρόνο και για το χώρο στη σελίδα σας και σας χαιρετώ από τη βροχερή Ιρλανδία.